Χρωστούν 2 δισ. και... σφυρίζουν αδιάφορα
της Δανάης ΨωμοπούλουΗ αρχή για την είσπραξη από το δημόσιο ποσού, το οποίο στο σύνολό του πλησιάζει τη δόση που πρέπει να καταβάλει η Ελλάδα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έγινε την Πέμπτη με την απαίτηση της κυβέρνησης να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες τηλεοπτικών σταθμών 40 εκατ. ευρώ για τη χρήση των αναλογικών συχνοτήτων για τη χρονική περίοδο 2010-2014. Αναμένεται η απαίτηση για την είσπραξη του φόρου 20% επί των διαφημίσεων –ποσό που η προηγούμενη κυβέρνηση έδωσε το δικαίωμα στους καναλάρχες να καταβάλουν το 2016 - καθώς επίσης και τα χρήματα που θα εισπράξει το δημόσιο από τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες.
Οι συνολικές υποχρεώσεις των ελληνικών ομίλων ΜΜΕ – όχι μόνο των τηλεοπτικών σταθμών, αλλά όλων των εκδοτικών και διαφημιστικών εταιρειών- ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των 2 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό προκύπτει από τη μελέτη οικονομικών στοιχείων για την ελληνική αγορά επικοινωνίας και ΜΜΕ, η οποία εκδόθηκε από την εταιρεία Direction Business Reports και βασίζεται στους ισολογισμούς του 2013.
Παράλληλα, η ανακοίνωση για την άμεση επαναλειτουργία της ΕΡΤ, με αρχές πλήρους και αντικειμενικής ενημέρωσης, ανοίγει από την κυβέρνηση το μέτωπο όχι μόνο της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, αλλά και αυτό κατά της διαπλοκής γνωρίζοντας καλά ότι είναι η πρώτη που πολεμάει έχοντας εναντίον της όλο το παγιωμένο σύστημα: καναλαρχών – εργολάβων - πολιτικών.
Πράξη πρώτηΗ πρώτη πράξη έγινε την Πέμπτη όταν ο υπουργός Επικρατείας, Νίκος Παππάς, ανακοίνωσε ότι κάνει απαιτητά από τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας αλλά και τα συνδρομητικά κανάλια, το τέλος του 2% που έπρεπε να καταβάλουν με βάση το τζίρο τους από το 2011 (αφορά τον ισολογισμό του 2010) ως σήμερα. Από τα 40 εκατ. τα 24 θα καταβληθούν από κανάλια ανοιχτής λήψης και τα υπόλοιπα 16 από τα συνδρομητικά (OTE TV, Forthnet).
Πηγή, που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ανέφερε στην «Εποχή» ότι στους προϋπολογισμούς των τηλεοπτικών σταθμών, στους περισσότερους τουλάχιστον, το ποσό αυτό είναι συνυπολογισμένο ασχέτως αν δεν καταβάλλεται. Υπεύθυνες γι’ αυτό θα πρέπει να θεωρούνται οι έως τώρα κυβερνήσεις και οι σχέσεις που έχουν δημιουργήσει με τους καναλάρχες με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το σκάνδαλο DigeaΤο ποσό αφορά τη χρήση των συχνοτήτων για τη μετάδοση αναλογικού τηλεοπτικού σήματος από το 2010 έως το 2014. Από τη δημιουργία των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών έως το 2010 ίσχυε το ίδιο ποσοστό φόρου, για τη χρήση των συχνοτήτων, το οποίο όμως πάντα «ρυθμιζόταν» από τις κατά περίοδο κυβερνήσεις με τελευταία ρύθμιση το 2010 από τον τότε υπουργό Παντελή Καψή. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι σχεδόν ποτέ οι καναλάρχες δεν πλήρωσαν περισσότερο φόρο από 0,1-0,2% επί του τζίρου .
Η υποχρεωτική, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στη μετάδοση του τηλεοπτικού σήματος, επειδή απαιτούσε υψηλό κόστος επένδυσης δεν εφαρμοζόταν στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να πληρώνει η χώρα, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, μεγάλα πρόστιμα στην ΕΕ. Υπεύθυνη αρχή είναι η Ελληνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), η οποία υπάγεται στο υπουργείο Μεταφορών. Το υπουργείο είχε εκχωρήσει την εκτέλεση του έργου στην τότε ΕΡΤ, η οποία θα δημιουργούσε το δίκτυο και κατόπιν θα μεταπωλούσε το σήμα σε τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλαδικής εμβέλειας, ενώ οι τοπικοί σταθμοί είχαν το δικαίωμα να συνεχίσουν για κάποιο χρονικό διάστημα να εκπέμπουν σε αναλογικό σήμα.
Επί κυβέρνησης Καραμανλή, οι καναλάρχες είχαν διαμαρτυρηθεί επειδή δεν ήθελαν να καταβάλουν το φόρο 2% επί του τζίρου, για τη χρήση των συχνοτήτων ή «αέρα» όπως ονομάζεται. Καθώς το κράτος δεν παρείχε τη δυνατότητα μετάδοσης ψηφιακού σήματος ο τότε υπουργός τους απάλλαξε από την καταβολή του φόρου.
Το 2010, η κυβέρνηση Παπανδρέου δέχθηκε και αυτή τις πιέσεις των καναλαρχών, απαλλάσσοντάς τους όχι μόνο από το 2% του φόρου επί του τζίρου, αλλά και από το 20% επί της διαφήμισης και αποφασίζοντας να χρηματοδοτηθεί από το δημόσιο η κατασκευή του συστήματος μετάδοσης ψηφιακού σήματος την οποία ανέλαβε η εταιρεία Digea επειδή «αδυνατούσε» να το κατασκευάσει η ΕΡΤ. Η Digea είναι κοινοπραξία των ιδιοκτητών, επτά αρχικά και μετά το κλείσιμο του Alter έξι τηλεοπτικών σταθμών πανελλήνιας εμβέλειας.
Ψηφιοποιημένο σήμα όμως δεν μεταδόθηκε ταυτόχρονα και εξ αρχής σε όλη την Ελλάδα. Το διάστημα από το 2010 που έγινε η τελευταία ρύθμιση, έως και το τέλος του 2014, οπότε θεωρείται ότι σε όλη τη χώρα εκπέμπεται ψηφιοποιημένο τηλεοπτικό σήμα, οι καναλάρχες δεν κατέβαλαν τον φόρο που τους αναλογούσε και αυτά τα ποσά απαιτεί τώρα ο υπουργός Επικρατείας.
Το καθεστώς αυτό έληξε στο τέλος του περασμένου χρόνου καθώς η Digea έχει αγοράσει από το κράτος για 15 χρόνια έναντι 18,3 εκατομμυρίων ευρώ το δικαίωμα μετάδοσης ψηφιακού σήματος και πλέον οι καναλάρχες θα πληρώνουν την συνδρομή τους σ’ αυτή, δηλαδή στον εαυτό τους.
Αντιδράσεις«Οι καναλάρχες δεν έχουν ισχυρά νομικά επιχειρήματα για να πουν ότι ο φόρος του 2% δεν ισχύει, επειδή έχει συμψηφιστεί» ανέφερε στην «Εποχή», στέλεχος της τηλεοπτικής αγοράς και πρόσθεσε «θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει και με την Digea, η οποία λειτουργεί μονοπωλιακά καθώς οι τοπικοί τηλεοπτικοί σταθμοί είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένοι να συνδεθούν μαζί της προκειμένου να μεταδώσουν ψηφιακό σήμα και είναι γνωστό ότι γι’ αυτό καταβάλλουν πολλαπλάσιο αντίτιμο απ’ αυτό που η εταιρεία είναι υποχρεωμένη να πληρώσει στο δημόσιο».
Οι διευθύνσεις των τηλεοπτικών σταθμών προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το θέμα και είτε με αναρτήσεις σε ιστοσελίδες των σταθμών είτε –με απολύτως αντιδεοντολογικό τρόπο- ρεπορτάζ και σχόλια που μεταδόθηκαν από τους ίδιους σταθμούς, απαντούν έμμεσα στην κυβέρνηση λέγοντας ότι τα ποσά που έπρεπε να καταβληθούν συμψηφίστηκαν με προβολή τηλεοπτικών προεκλογικών σποτ.
Αυτό που δεν αναφέρθηκε στα «ρεπορτάζ» είναι ότι οι φόροι καταβάλλονται στο δημόσιο ταμείο, ενώ τα ταμεία των κομμάτων είναι τελείως διαφορετικά απ’ αυτό και στους σχετικούς νόμους δεν προβλέπονται συμψηφισμοί, όπως επίσης ότι οι προεκλογικές ομιλίες πολιτικών φέρνουν στους σταθμούς υψηλά ποσοστά τηλεθέασης, συνοδεύονται πάντα με αρκετές καλοπληρωμένες διαφημίσεις και η εικόνα παρέχεται από εικόνα που παρέχει, συνήθως δωρεάν, η δημόσια τηλεόραση.
Δάνεια από τράπεζεςΕν τω μεταξύ, μείζον θέμα προκύπτει μετά την άρνηση της Τράπεζας της Ελλάδος επικαλούμενη το υπηρεσιακό- επαγγελματικό απόρρητο σύμφωνα με το άρθρο 54 του Ν. 4261/2014, να παραχωρήσει στον υπουργό Οικονομικών, στοιχεία αναφορικά με τη δανειοδότηση εταιρειών μέσων ενημέρωσης και την εξυπηρέτηση των δανείων τους.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, Νίκος Νικολόπουλος, με ερώτησή του ζητούσε από τον υπουργό στοιχεία για τα δάνεια που έλαβαν την τελευταία πενταετία τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία θεωρούνται επισφαλή με τα συνήθη τραπεζικά κριτήρια χρηματοδότησης. Ζητούσε επίσης να μάθει ποιες εταιρείες ομίλων ΜΜΕ χρωστάνε δάνεια μη εξυπηρετούμενα. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης, απαντώντας στη βουλή είπε, μεταξύ άλλων, ότι αν και διαβιβάστηκε η ερώτηση του βουλευτή στην Τράπεζα της Ελλάδος που έχει όλα τα σχετικά στοιχεία, εκείνη απάντησε με έγγραφο με το οποίο αρνείται να παράσχει οποιαδήποτε ουσιαστική πληροφόρηση επί του θέματος.
Ο υπουργός, πάντως, ξεκαθάρισε ότι θα έρθουν όλα στο φως της δημοσιότητας, ακόμη και για δάνεια υπερχρεωμένων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται και σε άλλους τομείς, εκτός από τον χώρο της ενημέρωσης. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, «η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να καταπολεμήσει τη διαπλοκή και τη διαφθορά, καθώς και να σταματήσει την προνομιακή αντιμετώπιση- εκ μέρους των τραπεζών- των επιχειρήσεων στο χώρο της ενημέρωσης (...) ο λόγος είναι ότι αποτελεί καθ΄ όλα απαράδεκτο φαινόμενο, επιχειρήσεις ΜΜΕ να χρηματοδοτούνται αφειδώς με δημόσιο χρήμα, που έχει δοθεί στις τράπεζες μέσω της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης, την ίδια στιγμή που εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι αποκλεισμένες από την παροχή ρευστότητας»