Η αθλητική δράση της ΕΠΟΝ στα δύσκολα χρόνια μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας
Η ομάδα της ΕΠΟΝ ΠρέβεζαςΣτην «Εποχή» της 25ης Νοεμβρίου δημοσιεύσαμε την ιστορία του Ανδρέα Μουράτη, του Επονίτη ποδοσφαιριστή που έγραψε τη δική του ιστορία εντός και εκτός γηπέδων. Στο σημερινό φύλλο της «Ε» θα ανατρέξουμε σε ένα ιστορικό ματς που διεξήχθη στο γήπεδο της Νέας Σμύρνης τον Γενάρη του 1946, εν μέσω διώξεων του ΚΚΕ, της ΕΠΟΝ και εν γένει των αριστερών από το καθεστώς που είχε προέλθει από τη συμφωνία της Βάρκιζας. Στον «Ριζοσπάστη» εκείνων των ημερών διαβάζουμε στο σχετικό ρεπορτάζ: «Την Παρασκευή 16 Γενάρη στις 3.30 το απόγευμα στο γήπεδο του Πανιωνίου (Ν. Σμύρνης) έγινε ο ποδοσφαιρικός αγώνας μεταξύ των ομάδων ΕΠΟΝ Πειραιά-ΕΠΟΝ Αθήνας. Στον αγώνα παραβρέθηκε εκτός από το Κ.Σ της ΕΠΟΝ και τους αντιπροσώπους του Συνεδρίου κι ο Γραμματέας της ΠΟΔΝ Γκυ ντε Μπουασσόν». Η εφημερίδα της ΕΠΟΝ «Νέα Γενιά» (α.φ. 65) αναφέρει: «Από καιρό κρατούσε σε αναμονή τους ΕΠΟΝιτες και τη φίλαθλη νεολαία το ματς ΕΠΟΝ Αθήνας-ΕΠΟΝ Πειραιά. Για πρώτη φορά θα γινόταν μια τέτοια συνάντηση ανάμεσα σε επονίτικες ομάδες που τη σύνθεση του αποτελούσαν οι πιο διαλεκτοί ποδοσφαιριστές μας. Έτσι δεν ήταν καθόλου εκπληκτικό που παρ’ όλο το τσουχτερό ξεροβόρι το γήπεδο του Πανιωνίου είχε γεμίσει από νωρίς. Ακόμα, πρώτη φορά ποδοσφαιρικό γήπεδο αντίκρισε τέτοιους είδους φιλάθλους που στην έξοδο των ομάδων αντί σφυρίγματα, αλαλαγμούς κραυγές ακούστηκε απ’ όλους Αθηναίους και Πειραιώτες, το ίδιο τραγούδι: «Εμπρός Επονίτες, αδέρφια και πάλι…» .
Ο αγώνας ολοκληρώθηκε με νίκη της ΕΠΟΝ Πειραιά με 3-1. Τα γκολ για τους Πειραιώτες πέτυχαν οι: Τσολακίδης, Φερλέμης, Χριστόπουλος, ενώ για τους Αθηναίους Επονίτες σκόραρε ο Τσολιάς του Πανιωνίου.
Η ΕΠΟΝ Αθήνας αγωνίστηκε με τους: Δελαβίνιας (ΑΕΚ), Παυλάς, Κυριαζόπουλος, Πέπονας, Γαζής, Σιώτης, Καραγεώργος, Κρητικός, Καλογερόπουλος, Τσολιάς (Πανιωνίου), Παπαντωνίου (Παναθηναϊκού), Γιακουμάκης.
Η ΕΠΟΝ Πειραιά: Ρούσης, Μουράτης (Ολυμπιακού), Γεωργάτος (Ολυμπιακού), Κεσίσογλου (Εθνικού), Λουπιώτης, Φασολάς, Χαραλαμπάκης, Τσολακίδης, Χριστόπουλος (Ολυμπιακού), Παπαγεωργίου (ΑΕΚ), Φερλέμης (Εθνικού).
Η αθλητική ΕΠΟΝ…Από τα πρώτα χρόνια της ναζιστικής Κατοχής, η ΕΠΟΝ προσπάθησε να συνδυάσει την αντιστασιακή δράση με την κοινωνική και αθλητική παρέμβαση. Έτσι, συμβάλει καθοριστικά τον Απρίλιο του 1942 στην ίδρυση της Ενωσης Ελλήνων Αθλητών (ΕΕΑ), με πρωτεργάτες βαλκανιονίκες πρωταθλητές αγωνισμάτων στίβου τον Ρ. Φραγκούλη πρόεδρο, τον Γρηγ. Λαμπράκη αντιπρόεδρο και τον Ηλία Μισαηλίδη γενικό γραμματέα. Στα τέλη του 1943, η ανάπτυξη και η δράση σε προοδευτική κατεύθυνση της ΕΕΑ που περιέλαβε όλα τα αγωνίσματα του στίβου, οδήγησε στη δημιουργία «Αθλητικής ΕΠΟΝ». Τον Ιούνη του 1944, με πρωτοβουλία της «Αθλητικής ΕΠΟΝ», οργανώθηκαν στο Στάδιο Πανελλήνιοι Αγώνες Στίβου, γεγονός που συντέλεσε στη μεγαλύτερη συμμετοχή του αθλητικού κόσμου στις μαχητικές εκδηλώσεις και στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις της νεολαίας μας ενάντια στην τρομοκρατία.
Στην εισήγηση της Β’ Ολομέλειας του ΚΣ της ΕΠΟΝ (20 Ιουνίου 1946) αναφέρεται για τον αθλητισμό: «Η σωματική αγωγή πρέπει ν’ αγκαλιάσει όλα τα Ελληνόπουλα... Ο αθλητισμός θα καλλιεργήσει την ομαδική προοδευτική άμιλλα στο στίβο ως μέσο για την ανάπτυξη της ομαδικής προοδευτικής άμιλλας σ’ όλους τους τομείς». Η ΕΠΟΝ είχε βάλει τις βάσεις για τη δημιουργία ενός μεγάλου κινήματος συνοικιακού αθλητισμού με βάση κυρίως τις οργανώσεις σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη αλλά και άλλες μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Μόνο στην Αθήνα από τις αρχές του 1946 υπήρχαν περί τις 50 αθλητικές ΕΠΟΝίτικες ομάδες, ενώ μόνο στο δίμηνο Γενάρη - Φλεβάρη 1946 έγιναν 92 ΕΠΟΝίτικες ποδοσφαιρικές συναντήσεις. Στο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα των ανατολικών συνοικιών πήραν μέρος 13 ομάδες. Όλοι σχεδόν οι τομείς έφτιαξαν ομάδες βόλεϊ, με την ΕΠΟΝ Αθήνας να έχει συγκροτήσει 10 ομάδες βόλεϊ κοριτσιών.
Η Καισαριανή οργάνωσε αθλητική γιορτή το Φλεβάρη του 1946 με συμμετοχή όλων των γύρω συνοικιών.
Όλα αυτά η αριστερή νεολαία τα πέτυχε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, με τις διώξεις σε καθημερινή βάση από το κυβερνητικό καθεστώς μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας.
Η ΕΠΟΝ, όπως και το ΚΚΕ, κυνηγήθηκε ανηλεώς και τέθηκε εκτός νόμου με τον περιβόητο νόμο Ν.509 στις 17 Ιανουαρίου του 1947. Μεταξύ των κατηγορίων για τη δράση της: «…προσπαθούσε να υποκλέψει το μυστικό της ατομικής βόμβας...»!!
Μάκης Διόγος