ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ
Του Πάνου ΛάμπρουΥπάρχουν κάποια ζητήματα που είναι στο… DNA τόσο της αριστεράς όσο και της άκρας δεξιάς. Προφανώς διαφορετικής ποιότητας και κατεύθυνσης. Για παράδειγμα, το πώς αντιλαμβάνεται κανείς την παρέμβαση στο σωφρονιστικό σύστημα έχει να κάνει ακριβώς με αυτό. Υπό αυτή την έννοια δεν μου προκάλεσε καμία εντύπωση η σφοδρή επίθεση ενός ολόκληρου συστήματος ενάντια στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, που αποτελεί τομή, ανάσα και δείγμα ανθρώπινης γραφής για όσα έπονται.
Γιατί τόσος πόλεμος;Έχω σημειώσει και σε άλλο μου άρθρο γύρω από το θέμα (Εφημερίδα των Συντακτών, 19/3/2015), ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν είναι επανάσταση. Ωστόσο, ανοίγει δρόμους και δίνει μια πρώτη κρίσιμη απάντηση στη βαρβαρότητα, που συγκροτεί το οικοδόμημα του σωφρονιστικού συστήματος. Αλλά αφού το νομοσχέδιο δεν είναι επανάσταση και δεν είναι η τελευταία παρέμβαση της Πολιτείας γιατί έχει δημιουργήσει τόση ένταση, τόση αμφισβήτηση, τόσο πόλεμο;
Είναι αυτό το «DNA», που δεν αφήνει περιθώρια ελαστικότητας, από την πλευρά του αντίπαλου στρατοπέδου, ακόμη και αν πρόκειται για την αντιμετώπιση των παιδιών και των εφήβων ή για τους βαριά άρρωστους, τους ανάπηρους, τους τοξικοεξαρτημένους.
Αυτό το ακροδεξιό DNA που δεν ανέχεται να ανοίξει η πύλη της φυλακής στον 15χρονο «φτωχοδιάβολο» και να οδηγηθεί στην οικογένειά του ή σε ανοιχτό χώρο φροντίδας.
Είναι αυτό το ιδεολογικό DNA που δημιουργεί ανατριχίλα μόνο στη σκέψη ότι ανάμεσα στους βαριά άρρωστους και ανάπηρους, που με τη ψήφιση του νομοσχεδίου θα οδηγηθούν εκτός φυλακής, είναι και ο Σάββας Ξηρός με ποσοστό αναπηρίας 98%, παρακαλώ!
Προφανώς, αντιλαμβάνονται ότι ουδείς κινδυνεύει από έναν άνθρωπο με 98% αναπηρία. Τότε γιατί αυτή η λυσσαλέα επίθεση; Προφανώς γιατί δεν αντέχουν στην ιδέα ότι μπορεί να υπάρχει μια κοινωνία που οι φυλακές να μην είναι προμετωπίδα του συστήματος, τα ΜΑΤ να μην καθαρίζουν κάθε είδους διαμαρτυρία, οι υπέρμετρες δυνάμεις της γης να μην έχουν τον πρώτο λόγο ακόμα και για τον τελευταίο κρατούμενο, το παλιό, φθαρμένο, βαθιά συντηρητικό σύστημα να μην έχει την απόλυτη εξουσία.
Είναι μια μάχη στην ουσία ιδεολογική, είναι σύγκρουση αξιών.
Διαφορετικές οπτικές Η αριστερά έχει διαφορετική ματιά στα ζητήματα. Βγαίνει από την εκδικητική λογική, από τη λογική πάση θυσία φυλακή και χωρίς μεροληψία, χωρίς κομματικούς χρωματισμούς, χωρίς εξαιρέσεις, προτάσσει την ανθρώπινη ζωή, που σε κάθε περίπτωση τη θεωρεί υπέρτατο αγαθό. Γι αυτό, άλλωστε, ήταν, είναι και θα είναι κατά της θανατικής ποινής. Γι αυτό και όταν λέει ισόβια δεν εννοεί ισόβια. Γι αυτό και θεωρεί ότι κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να πεθαίνει στη φυλακή, πόσω μάλλον ως απόρροια των κακών συνθηκών του εγκλεισμού.
Από τη μια πλευρά η ανεκτικότητα και η ανθρώπινη ματιά, από την άλλη η μηδενική ανοχή και η καταστολή. Από τη μια πλευρά της όχθης η ελευθεριακή αντίληψη και ο διάλογος, ως η μέθοδος αυτή που μπορεί να δίνει, έστω και δύσκολα, λύσεις. Από την άλλη η αναλγησία, η μέθοδος «πονάει πόδι κόβει πόδι», τα μπουντρούμια, τα ρόπαλα, η εξόντωση, η εκδίκηση.
Και να που στην περίπτωση της Β. Σταμάτη, που δεν είναι το «δικό μας παιδί», η πρακτική της εκδίκησης οδηγεί σε κινήσεις απελπισίας, με θύμα την ίδια, αλλά και ένα μικρό παιδί, που σε τίποτα δεν έφταιξε. Αλλά και στην περίπτωση των δύο γυναικών, μάνας και γυναίκας κρατουμένων, που κρατούνται παρότι κινδυνεύουν άμεσα ζωές νέων ανθρώπων, φαίνεται ξεκάθαρα που οδηγεί η λογική της μηδενικής ανοχής.
Να νικήσει η ζωή Είναι πράγματι αξιέπαινη η νομοθετική πρωτοβουλία που εξήγγειλε ο υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλος, που δίνει διέξοδο στο ζήτημα και ειδικά που καταργεί το ειδικό καθεστώς των φυλακών τύπου Γ. Επίσης, είναι εξίσου σημαντική η πρωτοβουλία τροπολογιών για τον κουκουλονόμο και το DNA που καταθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Η πολυήμερη απεργία πείνας, που κάνουν οι κρατούμενοι της ΣΠΦ, του ΔΑΚ και άλλοι, δεν αφορά μόνο τους ίδιους ή τους συντρόφους τους. Μας αφορά εξίσου. Και σε αυτή τη φάση δεν έχει καμία σημασία ποιος θα έχει τη σφραγίδα του νικητή. Αρκεί να νικήσει η ζωή. Είναι το μόνο που, αυτή τη ύστατη στιγμή, πρέπει να μας νοιάζει.
Το απέναντι στρατόπεδο, όμως, αδυνατεί να αντιληφθεί με ποιον τρόπο σκέφτονται οι αριστεροί και οι αριστερές. Επικαλούνται ιδεολογικές, δήθεν, συγγένειες για να ερμηνεύσουν τη στάση μας και αρνούνται να καταλάβουν ότι η αριστερά έχει αρχές και αξίες που δεν αλλάζουν ανάλογα με ποιον έχουμε απέναντί μας. Αν κάποιος άνθρωπος πρέπει να βγει από τη φυλακή για να σωθεί η ζωή του, δεν θα του ζητήσουμε πιστοποιητικό πολιτικών φρονημάτων, ούτε θα το βάλουμε σε ζυγαριά ανάλογα με την ποινή ή το είδος του αδικήματος που διέπραξε. Αυτό ας το καταλάβουν όλοι καλά. Δεν πρόκειται να υποκύψουμε σε εκβιασμούς και ρεβανσιστικές πρακτικές. Δεν ήρθαμε για να διαχειριστούμε την αθλιότητα. Ήρθαμε για να βάλουμε τα θεμέλια για μια ριζικά διαφορετική κοινωνία. Και αρχίζουμε από τους πολλούς και τις πολλές.
Για τον τελευταίο των τελευταίωνΤο πρώτο μας μέλημα, η πρώτη μας έγνοια, είναι ο τελευταίος των τελευταίων, ο έγκλειστος άνθρωπος που δεν είναι ορατός, που δεν έχει δικαιώματα, που δεν τον ξέρει κανείς και δεν νοιάζεται κανείς. Είναι ο… Αφγανός κρατούμενος που είναι ξεχασμένος και εκτίει διπλή ποινή ως «φιλοξενούμενος» γιατί η απέλασή του δεν είναι εφικτή.
Είναι ο 16χρονος Αλή, Αχμέτ, Γιώργος ή όπως αλλιώς τον λένε, που είναι χωρίς οικογένεια και η Πολιτεία τον βάφτισε παραβατικό ή εγκληματία ξεχνώντας ότι πολλές φορές η παραβατικότητα έχει άμεση σχέση με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τις πολλαπλές κοινωνικές και ταξικές ανισότητες, που η ίδια, με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, δημιούργησε. Είναι ο εξαρτημένος χρήστης που κάποιοι τον ονόμασαν έμπορα ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από θύμα της ίδιας της εμπορίας ναρκωτικών ουσιών και όλων αυτών που την αφήνουν ανενόχλητη.
Αυτή είναι η πρώτη μας έγνοια και αυτά θέλουμε να αντιμετωπίσουμε πρώτα απ΄ όλα. Και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό και σεβαστό. Κυρίως από αυτούς που μιλούν και δρουν δυναμικά ενάντια στις ανισότητες που γεννά ο καπιταλισμός, αλλά ενίοτε κλείνονται σε ένα μικρόκοσμο, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους, ως προτεραιότητα, τις ανάγκες του πλήθους των φτωχών ή των «φτωχοδιάβολων».
ΥΓ1: Όταν υπάρχουν ζητήματα ζωής ή θανάτου, αυτοί που κατέχουν θέση ευθύνης, είναι υποχρεωμένοι να κινούνται με απόλυτη σωφροσύνη. Μυαλό χρειάζεται, ευαισθησία, διάλογος και όχι βία.
ΥΓ2: Τη Δευτέρα το νομοσχέδιο θα συζητηθεί στην επιτροπή της Βουλής. Εκεί θα δοκιμαστούν όλοι. Πέρα από τους βουλευτές που στηρίζουν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αναμένουμε με αγωνία τη στάση των υπολοίπων, κυρίως των βουλευτών του ΚΚΕ που αναφέρονται στον ανθρωπισμό και τις απελευθερωτικές αξίες της αριστεράς.
* Ο Πάνος Λάμπρου είναι
Μέλος Πολιτικής Γραμματείας
του ΣΥΡΙΖΑ με ευθύνη ζητήματα
δικαιοσύνης και δικαιώματα