34ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Η πρώτη εβδομάδα
Του Στράτου ΚερσανίδηΣυμπληρώθηκε ήδη η πρώτη εβδομάδα στο 34ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης, το οποίο ξεκίνησε στις 4 Απριλίου και θα ολοκληρωθεί την ερχόμενη Κυριακή 19 Απριλίου.
Το πλούσιο πρόγραμμα περιλαμβάνει πάνω από 200 ταινίες στα 24 τμήματά του, τα 4 από τα οποία είναι διαγωνιστικά. Εκτός από το Διεθνές Διαγωνιστικό και το Εθνικό Διαγωνιστικό, κριτικές επιτροπές θα απονείμουν βραβεία για τα τμήματα: Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ντοκιμαντέρ.
Για μια ακόμη χρονιά δεν υπάρχει ελληνική συμμετοχή στο διεθνές διαγωνιστικό πρόγραμμα παρόλα αυτά υπάρχει ελληνική συμμετοχή. Δύο από τις καλύτερες περσινές ελληνικές ταινίες προβάλλονται σε παράλληλα τμήματα του φεστιβάλ. Πρόκειται για τις ταινίες «Για πάντα», της Μαργαρίτας Μαντά και «Έκρηξη» (A blast) του Σύλλα Τζουμέρκα. Επιπλέον, ο Τζουμέρκας είναι μέλος της τριμελούς κριτικής επιτροπής, η οποία θα απονείμει το βραβείο στην καλύτερη πρεμιέρα, το οποίο δίνεται προς τιμήν του τούρκου σκηνοθέτη Σειφί Τεομάν και φέρει το όνομά του.
Μια σημαντική εκδήλωση είναι οι Συναντήσεις στη Γέφυρα. Σε αυτήν συναντιούνται, ανταλλάσουν ιδέες και διερευνούν τρόπους συνεργασίας και συμπαραγωγών επαγγελματίες του κινηματογράφου από την Τουρκία και το εξωτερικό.
Η ταινία «Συμπεριφορά» (Conducta), σε σκηνοθεσία Ερνέστο Νταράνας, ήταν η ταινία έναρξης του φετινού Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης. Στην ταινία, η οποία ήταν η επίσημη πρόταση της Κούβας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ, παρακολουθούμε τη σχέση ενός μαθητή ο οποίος αντιμετωπίζει προβλήματα με την καθηγήτριά του η οποία τον φροντίζει. Ο 11χρονος Τσάλα ζει με τη μητέρα του, Σόνια, η οποία είναι ναρκομανής. Ενώ ο μικρός κάνει διάφορες δουλειές για να κερδίσει χρήματα, η Καρμέλα, μια δασκάλα του, αναλαμβάνει να τον βοηθήσει να βρει το δρόμο του. Η «Συμπεριφορά» αφού βραβεύτηκε στα Φεστιβάλ της Αβάνας και της Μάλαγα και αφού ταξίδεψε σε διάφορα φεστιβάλ όπως στου Βανκούβερ, του Τορόντο, του Μαϊάμι και του Όσλο, έφτασε και στην Κωνσταντινούπολη.
Τη Χρυσή Τουλίπα στο εθνικό τμήμα θα διεκδικήσουν 9 ταινίες, ενώ 3 θα προβληθούν εκτός συναγωνισμού. Επίσης 7 ταινίες θα προβληθούν στο εκτός συναγωνισμού τμήμα Νέος Τουρκικός Κινηματογράφος και 13 ντοκιμαντέρ θα διεκδικήσουν το βραβείο στο αντίστοιχο τμήμα. Πρόεδρος στην κριτική επιτροπή του τουρκικού εθνικού τμήματος είναι ο γνωστός σκηνοθέτης Ζεκί Ντεμίρκουμπουζ.
Στο Διεθνές Διαγωνιστικό τμήμα, τη Χρυσή Τουλίπα θα διεκδικήσουν οι εξής 13 ταινίες:
«Πραγματικότητα» (Réalité) του Κουεντίν Ντουπιέ (Γαλλία-Βέλγιο), «Γιατί δεν μπορώ να είμαι ο Ταρκόφσκι» (Neden Tarkovski Olamıyorum) του Μουράτ Ντουζγκιούνογλου (Τουρκία), «Πόθος» (Yearning) του Μπεν Χόπκινς (Αγγλία), «Η χρυσή εποχή» (Huang jin shi dai) του Αν Χούι (Κίνα-Χονκ Κονγκ), «Άγρια ζωή» (Vie Sauvage) του Σεντρίκ Καν (Βέλγιο-Γαλλία), «Μνήμες της πέτρας» (Bîranînen li ser kevirî ) του Σουακάτ Αμίν Κογκί (Γερμανία-Ιράκ), «Ίτσι μπίτσι» (Itsi Bitsi) του Όλε Κρίστιαν Μάντσεν (Δανία), «Αστέρι» (Zvezda) της Άννα Μελικιάμ (Ρωσία), «Μαύρες ψυχές» (Anime Nere) του Φραντσέσκο Μούντσι (Ιταλία-Γαλλία), «Το τραγούδι του φοίνικα» (Phoenix) του Κρίστιαν Πέτσολντ (Γερμανία), «Άκου, Φίλιπ» (Listen Up Philip) του Άλεξ Ρος Πέρι (ΗΠΑ), «Μακριά από το εξαγριωμένο πλήθος» (Far From The Madding Crowd) του Τόμας Βίντεμπεργκ (ΗΠΑ-Αγγλία), «Η ζωή σε γυάλα» (Vonarstræti) του Μπάλντβιν Ζοφόνιασον (Ισλανδία-Φιλανδία-Σουηδία-Τσεχία).
strakersan@gmail.com,
kersanidis.wordpress.com
ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΣΙΝΕΜΑ
Ο Ιησούς ως κινηματογραφικός ήρωαςΔεν είναι λίγες οι ταινίες οι οποίες έχουν ως θέμα τα Πάθη του Χριστού, οι περισσότερες από τις οποίες προβάλλονται τις μέρες της Μεγάλης Εβδομάδας κυρίως στην τηλεόραση. Παλαιότερα και οι κινηματογράφοι πρόβαλλαν ταινίες ανάλογης θεματολογίας κάτι που πλέον δεν συμβαίνει.
Η πλέον γνωστή εκδοχή είναι εκείνη του Φράνκο Τζεφιρέλι, «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ», ένα πολύωρο φιλμ το οποίο προβάλλεται και με τη μορφή μίνι σειράς. Η ταινία του Τζεφιρέλι μπορεί να είναι ένα κινηματογραφικό θαύμα, αφού ο σκηνοθέτης επιτυγχάνει υψηλής αισθητικής αποτελέσματα, εξαιρετικές ερμηνείες, άψογη αναπαράσταση χώρου και χρόνου. Ταυτόχρονα ο Τζεφιρέλι, ως πιστός καθολικός, σκηνοθετεί μία πολιτικώς ορθή εκδοχή (δεν τον κατακρίνω γι’ αυτό) η οποία έχει γίνει αποδεκτή από Ορθόδοξους, Καθολικούς, Διαμαρτυρόμενους κ.λπ.
Αν, όμως, κάτι έχει περισσότερο ενδιαφέρον είναι να δούμε τις ταινίες εκείνες οι οποίες τολμούν να δουν το θείο δράμα με μια διαφορετική οπτική, να ενσωματώσουν νέες οπτικές, να αμφισβητήσουν, να πειραματιστούν καλλιτεχνικά.
Το 1961 ο Νίκολας Ρέι, στην ταινία «Ο βασιλεύς των βασιλέων» επιχειρεί μια εντελώς μαρξιστική προσέγγιση. Στο 168 λεπτών αριστούργημα του αμερικανού σκηνοθέτη εισάγονται έννοιες όπως ιμπεριαλισμός, επανάσταση, αντίσταση, ελευθερία. Ο Ιησούς, παρουσιάζεται ως ένας εν δυνάμει ηγέτης της επανάστασης και ο Ιούδας ως εβραίος αντιστασιακός.
Το 1988, ο Μάρτιν Σκορσέζε με τον «Τελευταίο πειρασμό», που είναι βασισμένος στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη, αγγίζει μια υπαρξιακή διάσταση της προσωπικότητας του Ιησού. Πιστός καθολικός αλλά και μεγάλος καλλιτέχνης ο Σκορσέζε βλέπει, όπως κι ο Καζαντζάκης, την ανθρώπινη πλευρά της φύσης του Χριστού. Οι μεγάλες αντιδράσεις των «πιστών» δεν επέτρεψαν ποτέ την προβολή της ταινίας στην Ελλάδα, στον εμπορικό τουλάχιστον κύκλωμα.
Προβλήματα προβολής είχε στη χώρα μας και η αριστουργηματική ροκ όπερα «Ιησούς Χριστός, Υπέρλαμπρο Άστρο», που σκηνοθέτησε ο Νόρμαν Τζουίσον το 1973. Τη μουσική έχει γράψει ο Αντριου Λόιντ Βέμπερ και το λιμπρέτο ο Τιμ Ράις.
Υπάρχει βέβαια και η μεγάλη ταινία «Το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο», το αριστούργημα που γύρισε ο Πιέρ Παόλο Παζολίνι, το 1964. Λιτός, ποιητικός, στιλίστας, ο ιταλός σκηνοθέτης, σκιαγραφεί τα πάθη του Χριστού ακολουθώντας πιστά το ευαγγέλιο του Ματθαίου, αναδεικνύοντας, μέσα από τη σκηνοθετική του προσέγγιση και τα πάθη του ανθρώπου. Μια ματιά που ενσωματώνει με σαφήνεια το κοινωνικό στοιχείο.
Το 2004, ο Μελ Γκίμπσον σκηνοθετεί «Τα πάθη του Χριστού», όπου κινηματογραφεί τις τελευταίες ώρες του θεανθρώπου δίνοντας έμφαση στο σωματικό μαρτύριο με τρόπο ωμό και ρεαλιστικό.
Θα κλείσω με την αιρετική κωμωδία των Μόντι Πάιθον, «Ένας προφήτης μα τι προφήτης» ή «Η ζωή του Μπράιαν», που σκηνοθέτησε ο Τέρι Τζόουνς το 1969. Φλεγματικό βρετανικό χιούμορ, ξεκαρδιστικές ατάκες, σουρεαλιστική αφήγηση σε μια ταινία που έγινε σημείο αναφοράς για την εποχή της σε συνδυασμό με το ανατρεπτικό κλίμα της εποχής εκείνης.
Καλή ανάσταση!
Στρα. Κερ.
ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ«Η εξαφάνιση της Έλενορ Ρίγκμπι: Εκείνη» (The Disappearance of Eleanor Rigby: Her) του Νεντ Μπένσον: Ο Κόνορ και η Έλενορ ήταν κάποτε ένα ευτυχισμένο ζευγάρι. Τώρα, δυο ξένοι πλέον, προσπαθούν να καταλάβουν τι συνέβη μεταξύ τους. Πρόκειται για δύο ταινίες (εδώ η πρώτη) «Εκείνη» και «Εκείνος», που στις Κάνες προβλήθηκε ένα μοντάζ και των δύο με τον τίτλο «Εκείνοι».
«Μπαμπαντούκ: Οι σελίδες του τρόμου» (The Babadook) της Τζένιφερ Κεντ: Η Αμέλια έχει χάσει το σύζυγό της εδώ και 6 χρόνια και τα έχει χαμένα. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει με τον 6χρονο γιο της, Σάμιουελ, εντείνονται όταν ο μικρός αρχίζει να βλέπει στον ύπνο του ένα τέρας. Ένα μυστηριώδες βιβλίο με τίτλο «Ο Μπαμπαλούκ» εμφανίζεται, ο Σάμιουελ επιμένει πως βλέπει το τέρας και η Αμέλια αντιλαμβάνεται μια απόκοσμη οντότητα μέσα στο σπίτι.
«Νυχτερινή καταδίωξη» (Run All Night) του Ζομ Κολέ Σερά: Ο Τζίμι Κόνλο, πρώην εκτελεστής, βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Έχει στη διάθεσή του μόνο μία νύχτα για να έρθει αντιμέτωπος με το πρώην αφεντικό του προκειμένου να προστατεύσει το γιο του.
«Το πείραμα του Λάζαρου» (The Lazarus Effect) του Ντέιβιντ Γκεμπλ: Ο Φρανκ και η μνηστή του Ζωή, επικεφαλής μιας ομάδας ερευνητών, επιτυγχάνουν να επαναφέρουν στη ζωή ένα νεκρό σκύλο. Ο πρύτανης του πανεπιστημίου, όταν το μαθαίνει, τους απαγορεύει να παρουσιάσουν την ανακάλυψή τους και δίνει εντολή να κατασχεθούν τα υλικά τους. Αυτό δεν αρέσει στην ομάδα που αποφασίζει να προχωρήσει εφαρμόζοντας το πείραμα σε άνθρωπο.
«Υπόσχεση» (The Color of Time): Η ταινία είναι βασισμένη σε μια ποιητική συλλογή του Τζ. Κ. Γουίλιαμς και έχει σκηνοθετηθεί από 11 σκηνοθέτες. Μας μεταφέρει σε ένα ταξίδι μέσα από αρκετές δεκαετίες της αμερικανικής ζωής από την παιδική ηλικία του ποιητή και την εφηβεία στο Ντιτρόιτ τη δεκαετία του 1940 και του ’50 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Δύσκολο εγχείρημα που επιβεβαιώνει την παροιμία «όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει».
«Winx Club: Το μυστήριο του ωκεανού» (Winx Club: Il mistero degli abissi): του Ιγκίνιο Στράφι: Νεράιδες, κακές μάγισσες κι άλλα παραμυθένια πλάσματα σε μια όμορφη και με οικολογικά μηνύματα ταινία κινουμένων σχεδίων.
Σημ.: Εκτός από την πρώτη ταινία, οι υπόλοιπες προβάλλονται από την Κυριακή του Πάσχα.
Σινεφίλ