Ο Νικολάς Μαδούρο, πρόεδρος της Βενεζουέλας, ορκίστηκε στις 10 Ιανουαρίου για μια δεύτερη εξαετία, παρά τις ισχυρές αντιδράσεις, πιέσεις και το πολεμικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στη Λατινική Αμερική. Στην ορκωμοσία παρευρέθηκαν πάνω από 90 αντιπροσωπίες: ξεχώριζαν ο πρόεδρος της Βραζιλίας, του Σαλβαδόρ, της Νικαράγουας και της Κούβας. Το Μεξικό εκπροσώπησε ο υπουργός Εξωτερικών. Ακόμα παρευρέθηκαν οι αντιπροσωπίες Κίνας, Ρωσίας και Τουρκίας. Ο Νικολάς Μαδούρο εκλέχτηκε για δεύτερη φορά στην προεδρία τον Μάιο του 2018 με 5.827.728 ψήφους, από το σύνολο των 8.600.936 που ψήφισαν, η αποχή έφθασε στο 52%, το ποσοστό του Μαδούρο επί των ψηφισάντων ήταν 67,7% και η δεξιά διασπάστηκε. Ο αντίπαλος του Μαδούρο πήρε 21,2%. Το αποτέλεσμα αυτό αμφισβητήθηκε και άρχισαν οι πιέσεις.
Εντείνονται οι πιέσειςΟι πιέσεις αυτές συνεχίστηκαν και πέρασαν διάφορες φάσεις διαλόγου για την εξεύρεση δημοκρατικής λύσης-διεξόδου στις απειλές μέχρι και την απόπειρα δολοφονίας του Μαδούρο. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, οξύνθηκαν με αποκορύφωμα την ανακοίνωση της «ομάδας της Λίμα». Δηλαδή, των κρατών της περιοχής, Αργεντινή, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Γουατεμάλα, Ονδούρα, Παναμά, Περού και Παραγουάη (η τελευταία ανακοίνωσε, μάλιστα, και τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων με τη Βενεζουέλα), τον Καναδά και το Μεξικό. Το Μεξικό, όμως, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες δεν υπέγραψε το ανακοινωθέν, δηλώνοντας ότι «δεν πρόκειται να παρέμβει στα εσωτερικά της Βενεζουέλας». Ο πρόεδρος της χώρας Αντρές Μανουέλ Λοπέζ Ομπραδόρ ήταν πιο σαφής: «η κατάσταση και τα προβλήματα της χώρας αυτής είναι υπόθεση του λαού της Βενεζουέλας, ο μόνος που μπορεί να βρει λύση».
Η ένταση της πίεσης των ΗΠΑ κατά της Βενεζουέλας συμπίπτει με την ανάληψη της προεδρίας στη Βραζιλία από τον ακροδεξιό πρόεδρο Ζαίρ Μπολσονάρο. Ο κύριος αυτός, σύμφωνα με δημοσιεύματα, φέρεται πως θα αναλάβει, με τη στήριξη των ΗΠΑ, καθήκοντα ως επικεφαλής μιας προσωρινής συμμαχίας για να αντιμετωπιστούν οι «δικτατορικές» κυβερνήσεις, όπως τις χαρακτηρίζουν.
Δεν είναι, συνεπώς, καθόλου τυχαίο που ορισμένοι «παρατηρητές περιμένουν μια αύξηση της διεθνούς πίεσης στον 56χρονο ηγέτη της Βενεζουέλας», γράφει η «Λε Μοντ».
Δεν αποκλείεται στρατιωτική παρέμβασηΤην ημέρα της ορκωμοσίας, ο Οργανισμός των Κρατών της Αμερικής (ΟΕΑ) συνεδρίασε εκτάκτως για να εξετάσει την κατάσταση στη Βενεζουέλα. Να υπενθυμίσουμε δε ότι ο γενικός γραμματέας του Λουίς Αλμάγκρο είχε πει από τον περασμένο Σεπτέμβριο ότι δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε μια «στρατιωτική επέμβαση». Υπέρ της στρατιωτικής επέμβασης έχουν ταχθεί και δυνάμεις της δεξιάς αντιπολίτευσης, οι οποίες καλούν να πραγματοποιηθεί, σύμφωνα με τη «Λε Μοντ».
Η «ομάδα της Λίμας» που αρνείται τη νόμιμη εκλογή του Νίκολας Μαδούρο έχει «κάνει δική της υπόθεση» τη βοήθεια προς την αντιπολίτευση της Βενεζουέλας, η οποία αναγνώρισε τα εκλογικά αποτελέσματα της 6ης Σεπτεμβρίου το 2015 σαν μια εκλογική διαδικασία δημοκρατική, όταν κέρδισε την πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή. Αρνήθηκε, όμως, τη νομιμότητα των επαναληπτικών εκλογών, στις οποίες εκλέχτηκαν τρεις βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, και προσέφυγε στα δικαστήρια. «Η μόνη νομιμότητα για την αντιπολίτευση θα είναι αυτή που θα της δώσει τη νίκη», σχολίασε παρατηρητής της εκλογικής διαδικασίας στη Βενεζουέλα. Και επειδή αυτή η νίκη φαινόταν σχεδόν δύσκολη στις προεδρικές, διασπάστηκε και ένα τμήμα της απείχε από τις εκλογές.
Ταυτόχρονα, φάνηκαν και τα όριά της, δεν μπόρεσε να δημιουργήσει, μέσω των μαζικών κινητοποιήσεων, τις ��ροϋποθέσεις ενός κοινοβουλευτικού πραξικοπήματος, όπως στην Ονδούρα, την Παραγουάη και πιο πρόσφατα τη Βραζιλία. Στις χώρες αυτές, αφού πρώτα ανέτρεψαν τις προοδευτικές αριστερές κυβερνήσεις, μετά προχώρησαν σε εκλογές, εγκαθιστώντας νόμιμα πια ακροδεξιές κυβερνήσεις, απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις ΗΠΑ.
Κοινοβουλευτικά πραξικοπήματαΣτα γεγονότα αυτά αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες στον ΟΗΕ λέγοντας πως «δεν είναι ανάγκη σήμερα να γίνουν στρατιωτικά πραξικοπήματα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Τα πραξικοπήματα γίνονται μέσα στη Βουλή και στα δικαστήρια. Αυτή είναι η νέα τακτική που ακολουθείται από τις ΗΠΑ για να ανατρέψουν έναν εκλεγμένο πρόεδρο, που αγωνίζεται κατά του ιμπεριαλισμού». Και στη συνέχεια υπενθύμισε πως στην Αργεντινή, τη Βραζιλία, το Εκουαδόρ, οι πολιτικοί ηγέτες έχουν φυλακισθεί ή διώκονται. Η εκλογή Μπολσονάρο έρχεται να ανακόψει το κύμα ανόδου των αριστερών δυνάμεων που εμφανίστηκε στις αρχές του 2000.
Στόχος της Ουάσιγκτον –και της ΕΕ που ακολουθεί πιστά– δεν είναι η αποκατάσταση, όπως ισχυρίζεται, της δημοκρατικής τάξης, αλλά να επιβάλει σε μια χώρα με πλούσια αποθέματα πετρελαίου, μια κυβέρνηση που θα πειθαρχεί με την πολιτική της. Η επιμονή της να αναφέρει συνεχώς ότι ο Νικολάς Μαδούρο είναι «παράνομος» είναι ταυτόχρονα και ένα μήνυμα προς τους οικονομικούς εταίρους της Βενεζουέλας (Κίνα, Ρωσία και Τουρκία). Μια σύγκρουση μεταξύ των χωρών της Καραϊβικής για να επιβληθεί η «δημοκρατική τάξη» μπορεί να έχει παρενέργειες και πέρα από τα σύνορα των χωρών τους. Δεν είναι χωρίς νόημα η προειδοποίηση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας «η ασυγκράτηση ρητορική να μην καταλήξει σε μια τάση στρατιωτικής επέμβασης» στη Βενεζουέλα.
Από την άλλη, είναι και ένα μήνυμα που απευθύνεται στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ότι αν ανατραπεί από την προεδρία ο Μαδούρο θα έρθει και δική τους σειρά. Με αυτή την οπτική θα πρέπει να δει και να αποκρυπτογραφήσει κάποιος τα σενάρια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Με αυτό το πνεύμα λειτουργεί και η Βουλή της Βενεζουέλας, που κατηγορεί τον Νικολάς Μαδούρο για «κατάχρηση εξουσίας».
Ο πρόεδρος της Βουλής Χουάν Τουαίντο κάλεσε τους στρατιωτικούς της Βενεζουέλας να ανατρέψουν την κυβέρνηση άμεσα. Το πλαίσιο έχει διαμορφωθεί για την κινητοποίηση τεράστιων στρατιωτικών δυνάμεων. «Παραμένει να δούμε ποιες πολιτικές προσωπικότητες και ΜΜΕ δεν θα σεβαστούν τη λαϊκή θέληση και θα νομιμοποιήσουν τη βίαιη παραβίαση της λαϊκής κυριαρχίας της», γράφει ο Ρομαίν Μίγκους στο «Mondialisation».
Μ. Κοβάνης
Οι αγορές της αλληλεγγύης στο ΚαράκαςΠέρα από την πίεση και τις απειλές, το πιο αποφασιστικό όπλο που διαθέτουν οι ΗΠΑ είναι το οικονομικό μπλοκ που έχουν επιβάλλει, με συνέπεια την απόκρυψη και την έλλειψη προϊόντων, τον υπερπληθωρισμό και τη ματαίωση κάθε προγραμματισμού για τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Μπροστά σ΄ αυτή την κατάσταση ο Νικολάς Μαδούρο προσέφυγε στο Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη, για να προμηθεύσει τη χώρα του με πρώτες ύλες (που στερείται λόγω εμπάργκο) για την παραγωγή φαρμάκων. Ενώ για την κάλυψη των αναγκών των πολιτών σε αγροτικά προϊόντα έχουν οργανωθεί οι «αγορές αλληλεγγύης», που επεκτείνονται και δραστηριοποιούνται από το χωράφι μέχρι τις λαϊκές αγορές. Μια απ΄ αυτές είναι η Alpargato Solidaria, όπως φαίνεται στη φωτογραφία. «Εδώ», λέει μια ακτιβίστρια, «ανταλλάσσουμε ιδέες, διασκεδάζουμε, μαθαίνουμε στα παιδιά να τηρούν τις παραδόσεις. Δεν καταναλώνουμε όπως στις καπιταλιστικές αγορές (...) Ξέρουμε τι θα φάμε και αποφασίζουμε όλοι μαζί».