Τα «Κίτρινα Γιλέκα» συνέχισαν και χθες -για δέκατη φορά- σε πολλές πόλεις τις κινητοποιήσεις τους. Είχε προηγηθεί η «επιστολή»-πρόσκληση του προέδρου Μακρόν προς του Γάλλους να πάρουν μέρος «στον εθνικό διάλογο», για τον οποίο μάλιστα καθόρισε το πλαίσιο, θέτοντας 34 ερωτήματα, προδικάζοντας έτσι την αποτυχία του διαλόγου.
«Το ρίσκο που αναλαμβάνει ο Μακρόν είναι τεράστιο, όχι γι’ αυτόν αλλά και για τη δημοκρατία. Αν ο λαός διαψευστεί, για μια ακόμα φορά, από τον υποτιθέμενο διάλογο χτυπήσει, η κυβέρνηση κινδυνεύει να ανατραπεί. Με ποιες συνέπειες;» αναρωτιέται το περιοδικό «Politis». Ακόμα και αν αποφύγει αυτό τον κίνδυνο ο Μακρόν, θα πρέπει «να πάρει δυο, τρεις μεγάλες άμεσες αποφάσεις σε ό,τι αφορά τα φορολογικά, κοινωνικά και οικολογικά, ακόμα και με κίνδυνο να δυσαρεστήσει τις Βρυξέλλες» καταλήγει ο «Politis».
Η διάσπαση της αριστεράς και οι βλαβερές συνέπειές τηςΜπροστά σε αυτή την κατάσταση τι κάνει η αριστερά; Πολυδιασπασμένη, χωρίς να φαίνονται προοπτικές συγκλίσεων, αφού όλες σχεδόν οι πολιτικές της εκφράσεις προτίθενται να κατέλθουν με ξεχωριστά ψηφοδέλτια στις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου.
Η Ανυπότακτη Γαλλία (FI) έχει ήδη ανακοινώσει τη λίστα της, το ίδιο οι Οικολόγοι Πράσινοι και το Γαλλικό ΚΚ, το οποίο όμως έχει δηλώσει ότι παραμένει ανοικτό στις συνεργασίες και τα «ανοικτά ψηφοδέλτια». Η κατάσταση αυτή, ασφαλώς, θα μπορούσε να ξεπεραστεί αν η πιο ισχυρή δύναμη, που αναδείχθηκε μετά τις προεδρικές εκλογές, η Ανυπότακτη Γαλλία δεχόταν να συμμετέχει σε ένα ανοιχτό, ειλικρινή διάλογο με τις άλλες δυνάμεις της αριστεράς, κυρίως με το Γαλλικό ΚΚ και τον Μπενουά Αμόν (υποψήφιο του ΣΚ στις προεδρικές, που έχει αποχωρήσει από το κόμμα του) και τους Πράσινους.
«Ο Μελανσόν μιλάει η Λεπέν εισπράττει»Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, όμως, μετά τις προεδρικές προσανατολίστηκε στην αυτόνομη κάθοδο στις εκλογές (παρά την κοινοβουλευτική συνεργασία με το Γαλλικό ΚΚ και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, π.χ., σε κοινή πρόταση μομφής). Η στάση του αυτή δεν άλλαξε, παρά τις αλλεπάλληλες προσπάθειες να αρχίσει κάποιος διάλογος με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς, ούτε και μετά από τη διάψευση των προσδοκιών του, που αρχικά έδειχναν ότι μπορούσε να πλησιάσει ένα ποσοστό παρόμοιο με αυτό που πήρε στο β΄ γύρο των προεδρικών. Πρόσφατα, στέλεχός του, δήλωσε «πως ένα ποσοστό κάτω από το 10% δεν θα είναι ένα καλό νέο για εμάς» (σ.σ.: εννοεί την Ανυπότακτη Γαλλία). Ωστόσο, ο Ζ.Λ. Μελανσόν αναζητά μια νέα ευκαιρία και πίστεψε πως αυτή ήρθε μετά τις κινητοποιήσεις των «Κίτρινων Γιλέκων», που τις είδε σαν «δώρο εξ ουρανού», όπως γράφτηκε. Από τότε ο Ζ.Λ. Μελανσόν φόρεσε ένα «κίτρινο γιλέκο» και γυρίζει τις πλατείες. «Πρόσφατα είχε μια ιδέα να απευθυνθεί μέσω δικού του μπλογκ στον Ερίκ Ντρουέ, έναν από τους πιο γνωστούς «εκπροσώπους» των «Κίτρινων Γιλέκων», με ένα γράμμα αγάπης, χωρίς όμως να πάρει απάντηση,» όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Ρασίντ Λαΐς στη «Λιμπερασιόν».
Οι κινήσεις του δεν βρίσκουν ανταπόκρισηΈχει δίκιο ο Μπενουά Αμόν που έγραψε με δυσφορία «πως ο Μελανσόν μιλάει, η Λεπέν εισπράττει» στη «Λιμπερασιόν» και συνεχίζει: «Δεν βάζω τους Ανυπότακτους στο ίδιο σακί με την άκρα δεξιά, επικρίνω όμως την τακτική τους που ενισχύει την Λεπέν», η οποία σύμφωνα με δημοσκοπήσεις βελτιώνει τα ποσοστά της. Για την κατάσταση αυτή οι αιτίες είναι βαθύτερες, αναζητούνται στις κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών, στην απαξίωση γενικότερα της πολιτικής. Όμως δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει τις παλινωδίες του Ζ.Λ. Μελανσόν και τη σύγχυση που έχει προκαλέσει με τις αντιφατικές προγραμματικές θέσεις του για τα μεγάλα ζητήματα, όπως το ευρωπαϊκό και το μεταναστευτικό. Τέλος, δεν μπορεί να υποτιμήσει την τακτική στο ζήτημα της οικοδόμησης του πολιτικού υποκειμένου και τη στρατηγική των συνεργασιών.
Η πολιτική αυτή συμπεριφορά αντικατοπτρίζεται και στην ευρωλίστα που συγκροτήθηκε με ευθύνη της Εκλογικής Επιτροπής της Ανυπότακτης Γαλλίας. Από τη λίστα αυτή, όπως αρχικά ανακοινώθηκε, έχουν, για διαφορετικούς λόγους, απομακρυνθεί, 9 από τους 66 υποψήφιους που είχαν αποδεχθεί τον Ιούνιο. Έτσι, γνωστά στελέχη όπως ο Ντ. Κουτμανοβίκ και Φρανσουά Κοκ διαγράφτηκαν από τη λίστα γιατί εξέφρασαν διαφορετικές απόψεις δημοσίως. Αυτές οι αποφάσεις έρχονται μετά τον αποκλεισμό της πρώην εκπροσώπου Τύπου και άλλων στελεχών.
Το ευρωπαϊκό πρόταγμαΗ Ανυπότακτη Γαλλία (FI) προετοιμάζεται να δώσει τη μάχη των ευρωεκλογών χωρίς να έχει μια σαφή θέση για το ευρωπαϊκό. Στις προεδρικές είχε ένα πλάνο Α΄ για μια άλλη πολιτική στην Ευρώπη, επισείοντας, ταυτόχρονα, την απειλή ενός πλάνου Β΄ που προέβλεπε την έξοδο από το ευρώ. Το πρόγραμμα που προτάθηκε για τις ευρωεκλογές μοιάζει, εκ των πραγμάτων, μ΄ ένα πλάνο Β΄ «να οικοδομήσουμε μια νέα ευρωπαϊκή συνεργασία αποδεσμευμένη από τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές συνθήκες». Πρόκειται για αισθητή διαφορά όπως κατήγγειλε ο πρώην ευρωβουλευτές και οικονομολόγος Λι Χοανγκ-Νγκοκ.
Ένα άλλο πολύ κρίσιμο ζήτημα είναι το μεταναστευτικό. Η άποψη που υποστήριξε ο πρώην συνεργάτης του Ζ.Λ. Μελανσόν ήταν χαρακτηριστική: «για την ανοχή στους αριστεριστές της FI, στις απόψεις τους για την ιθαγένεια και την άρνηση να δούμε τα προβλήματα που τίθενται από τους Ισλαμιστές και ακόμα να εκτιμήσουμε τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τους μετανάστες». Οι απόψεις αυτές επηρέασαν τον ηγέτη της FI να μην υπογράψει το «Μανιφέστο για την υποδοχή των μεταναστών», με τα άλλα κόμματα της αριστεράς, τα κινήματα και τους πολίτες. Στελέχη της Ανυπότακτης Γαλλίας δικαιολόγησαν τη στάση τους λέγοντας ότι στο κείμενο δεν υπήρχε μια έντονη κριτική του συστήματος, που προκαλεί τα μεταναστευτικά κύματα, ενώ δεν συναινούν με την «χωρίς όρους υποδοχή των μεταναστών». Στην ουσία, η στάση αυτή της FI αντανακλά τους προβληματισμούς και την υιοθέτηση μιας στρατηγικής αδιέξοδης.
Η καμπάνια στις προεδρικές του 2017 στηρίχθηκε στην ιδέα του λαϊκισμού, ξεπερνώντας τις διαχωριστικές γραμμές και στην απ΄ ευθείας επικοινωνία με το λαό. Η γραμμή αυτή παρέμεινε μετέωρη και από τότε αμφισβητείται. Ορισμένοι επέκριναν τη «χωρίς νόημα στρατηγική» του λαϊκισμού και την αντιμακρόν πολεμική. Μια πολιτική με την οποία επιχείρησε να συσπειρώσει τις πιο πλατιές λαϊκές μάζες, ξεχνώντας πολύ συχνά τον ριζοσπαστισμό του προγράμματος. Από την άλλη, αντίθετα, ορισμένοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για την επιστροφή στην «στρατηγική της ενότητας της αριστεράς, που απομακρύνει τους Γάλλους». Μια πολιτική που οδήγησε τον Ζ.Λ. Μελανσόν να δεχθεί δύο εμβληματικά στελέχη του Σοσιαλιστών, της αριστερή πτέρυγας, όπως ο Εμ. Μορέλ και η Μαρί-Νοέλ Λίνεμα στην Ανυπότακτη Γαλλία.
Ένα νέο κίνημαΕίναι δύσκολο να εξηγηθούν αυτές οι μετατοπίσεις του ηγέτη του FI αν δεν δει κάποιος τις εσωτερικές λειτουργίες του κινήματος. Η Ανυπότακτη Γαλλία θέλει να είναι ένα κίνημα εντελώς νέο και κατά κάποιο τρόπο να αντιστρέψει το χαρακτήρα της παραδοσιακής οργάνωσης, της πυραμίδας. Το πρόβλημα που προκύπτει είναι ότι το κίνημα τελικά δεν έχει καμία αναφορά σε συγκεκριμένο χώρο, που να ταυτοποιεί την παρουσία του, αλλά και να μπορεί να έχει ως σημείο αναφοράς, ανταλλαγής απόψεων και αποφάσεων. Έτσι, σοβαρά θέματα, όπως ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει από τη ευρωλίστα, δεν αποφασίστηκαν από κάποιο πολιτικό όργανο, αλλά από την «εκλογική επιτροπή» όπου τα δύο τρίτα των μελών της τοποθετήθηκαν εκεί μετά από κλήρωση. Έτσι, δεν είναι τυχαίο ότι βρίσκεται συνεχώς μπροστά τους το ερώτημα πώς τα μέλη θα συζητούν και θα αποφασίζουν και η ανάγκη για μια «εθνική» ηγεσία που δεν θα είναι αόρατη και θα έχει πολιτική νομιμοποίηση. Πιο συγκεκριμένα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι πρέπει να διατηρηθεί ο οριζόντιος χαρακτήρας και η νεωτερικότητα του κινήματος. Για τους άλλους, αυτός ο χαρακτήρας της οριζόντιας οργάνωσης οδηγεί στον αυταρχισμό. Η Ανυπότακτη Γαλλία έχει, συνεπώς, να αναμετρηθεί με τρεις προκλήσεις: την πολιτική, την στρατηγική και την οργάνωση. Για να εκφράσει ένα κίνημα ικανό να οικοδομήσει «το κοινό μας μέλλον» (...) σύμφωνα με την Κλεμεντίν Οτέ βουλευτή της FI, η οποία πρόσθεσε πως «βρισκόμαστε σε ιστορική στιγμή, κρίσιμη για την Ανυπότακτη Γαλλία...» κρίσιμη ακόμα και για τη γαλλική αριστερά, σε μια στιγμή τόσο κρίσιμη για τη χώρα.
Μ. Κοβάνης