Την ώρα που το Brexit μοιάζει να πλησιάζει στην άτακτη εκδοχή του και ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν προσπαθεί να μαζέψει τα ασυμμάζευτα «επιμορφώνοντας» τους γάλλους πολίτες το Βερολίνο παραμένει παρατηρητής των εξελίξεων. Oι ελπίδες κάποιων ότι η Ανγκέλα Μέρκελ θα μπορούσε να αναλάβει κάποιες «σωτήριες πρωτοβουλίες» για την Ευρώπη φαντάζουν προς το παρόν μάλλον υπερβολικές.
Του Δημήτρη ΣμυρναίουΟ Κλάους Σβαμπ, εμπνευστής και διοργανωτής του διαβόητου Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός πρότεινε πριν από μερικές ημέρες τη μοναδική λύση, στην οποία προσβλέπει για να αποτραπεί η διάλυση της Ευρώπης. Ποια θα ήταν αυτή; Να μεταπηδήσει η Ανγκέλα Μέρκελ από το τιμόνι της γερμανικής κυβέρνησης στο τιμόνι της Κομισιόν. Κατά τη γνώμη του είναι η μόνη πολιτικός στην Ευρώπη, η οποία διαθέτει το κύρος και την πυγμή για να μπορέσει να δώσει μια πνοή ανανέωσης σε έναν εξασθενημένο και άνευρο οργανισμό, όπως αυτός της ΕΕ.
Ο επαρχιώτης νεοσυντηρητικός Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος ονειρεύεται να γίνει νέος Γιούνκερ δεν πρέπει να το άκουσε και πολύ ευχάριστα αυτό. Αλλά η αλήθεια είναι ότι με χοντροκομμένο βαυαρικό χιούμορ, αντιφατικές δηλώσεις για όλα τα γούστα και μπόλικα σταυροκοπήματα δεν μπορείς να πείσεις ότι έχεις τα προσόντα για να ηγηθείς μιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα έχει να λειτουργήσει από το φθινόπωρο σε ένα εντελώς διαφορετικό και ιδιαίτερα ακανθώδες τοπίο.
Αλλά βεβαίως το πολιτικό μέλλον του κυρίου Βέμπερ ελάχιστα ενδιαφέρει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Το ερώτημα είναι λοιπόν τι σκέφτεται η ίδια η Μέρκελ για αυτή την πρόταση, η οποία πάντως έχει ακουστεί στο παρελθόν από τα στόματα και άλλων «απελπισμένων» Ευρωπαίων. Η γερμανίδα καγκελάριος απέφυγε να πάρει θέση επί του θέματος. Άλλωστε το παιχνίδι της διαδοχής του «μετανιωμένου» για την έλλειψη αλληλεγγύης προς την Ελλάδα Ζαν Κλοντ θα παιχτεί μάλλον μετά τις ευρωεκλογές, όταν και θα έχουν προκύψει οι νέοι συσχετισμοί μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο. Ίσως τότε κάποιοι πράγματι να την δουν ως «σωτήρα» και να της ζητήσουν να αναλάβει δράση.
Δεν ανοίγει τα χαρτιά τηςΠρος το παρόν, λοιπόν, η γερμανίδα καγκελάριος κρατά κλειστά τα χαρτιά της. Το κοινοβούλιο στο Βερολίνο ενέκρινε την Πέμπτη ρυθμίσεις για τη σχέση με τη Βρετανία για την μεταβατική περίοδο μετά το Brexit. Αλλά αυτές αφορούν την περίπτωση που θα υπάρξει διαζύγιο βάσει συμφωνίας. Για την περίπτωση άτακτης υποχώρησης, η γερμανική πλευρά δεν είναι αρκετά «οχυρωμένη», όπως υποστηρίζουν μερικοί. Και δεν έχει ανακοινώσει σχέδια ανάλογα με εκείνα που σπεύδουν να ανακοινώσουν μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες. Η γερμανίδα καγκελάριος αποφεύγει πάντως να πάρει θέση. Άφησε μέσω διαρροών να γίνει γνωστό ότι δεν υποστηρίζει την ιδέα μιας επαναδιαπραγμάτευσης, συμφωνεί όμως ότι μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω συνομιλίες για τη ρύθμιση των σχέσεων των δύο πλευρών. Αντίθετα, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ ζήτησε δημόσια από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες «να τολμήσουν να ασκήσουν πολιτική», βοηθώντας με συγκεκριμένες προτάσεις το Λονδίνο να απεγκλωβιστεί από τη σημερινή φαινομενικά αδιέξοδη κατάσταση.
Η κυρία Μέρκελ προφανώς γνωρίζει ότι το Brexit είναι σε μεγάλο βαθμό και αποτέλεσμα της δυσαρέσκειας των Βρετανών απέναντι στη γερμανική παντοδυναμία και απέφυγε να παρέμβει, ακούγοντας εκείνη την πτέρυγα των συμβούλων της, που επέμεναν ότι αυτό θα μπορούσε να περιπλέξει ακόμα περισσότερο την κατάσταση και διαψεύδοντας εκείνους που περίμεναν ότι θα πάρει την κατάσταση στα χέρια της. Θα μπορούσε άλλωστε να θεωρηθεί ως κάθε άλλο παρά «αλτρουιστική» μια παρέμβασή της, ειδικά αν ερμηνευόταν ως προσπάθεια ματαίωσης του Brexit, αφού με την αποχώρηση της Βρετανίας υπολογίζεται ότι η Γερμανία θα πρέπει να αναλάβει επιπρόσθετα οικονομικά βάρη.
Σε ρόλο παρατηρητή παραμένει η γερμανική κυβέρνηση και στα όσα συμβαίνουν στη Γαλλία. Τα στελέχη της διακριτικά έχουν αποφύγει να τοποθετηθούν επί του θέματος και να εκφράσουν την όποια στήριξη προς τον Εμανουέλ Μακρόν. Αν ξεχώρισε κάποια δήλωση το προηγούμενο διάστημα ήταν εκείνη του υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς, ότι το φαινόμενο των «κίτρινων γιλέκων» θα μπορούσε να επεκταθεί και στην ισχυρότερη οικονομικά χώρα της Ευρώπης. Αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σήμα για μια πιο κοινωνική στροφή του σοσιαλδημοκράτη υπουργού είναι πολύ πρόωρο να εκτιμηθεί. Άλλωστε, η διάδοχος της Ανγκέλα Μέρκελ στην ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών και επίδοξη μελλοντική καγκελάριος Ανεγκρέτ Κραμπ-Κάρενμπάουερ δεν φαίνεται να έχει τέτοιες ανησυχίες. Οι προβληματισμοί της κινούνται στην κατεύθυνση ανάκτησης εδάφους στο συντηρητικό χώρο με υπονοούμενα για αναθεώρηση ακόμα και του συνόλου των αποφάσεων της κας Μέρκελ στο μεταναστευτικό.
«Μόνη» στο ΝταβόςBλέποντας κανείς την πολύ προσεκτική στάση της Μέρκελ, αξιολογεί εκ των υστέρων και την βαρύτητα της απόφασής της να επισκεφτεί την Ελλάδα πριν από δύο εβδομάδες για να εκφράσει τη στήριξή της στη συμφωνία των Πρεσπών και όχι μόνο.
Γενικότερα πάντως το μεγάλο ερώτημα σχετικά με το πώς φαντάζεται η γερμανίδα καγκελάριος το ρόλο της από εδώ και πέρα και αν σκέφτεται να αποχωρήσει από την καγκελαρία μέσα στο 2019, καθώς επίσης και για το αν θα τηρήσει τη «δέσμευση» για αποχώρησή της από την πολιτική εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο.
Σε ό,τι αφορά πάντως την ιδέα του Κλάους Σβαμπ η κυρία Μέρκελ θα μπορέσει ίσως να του απαντήσει η ίδια αφού εκτός απροόπτου θα βρεθεί αυτή την εβδομάδα στο Νταβός σε αντίθεση με τους κυρίους Τραμπ και Μακρόν, που έχουν άλλα ζόρια και θα απέχουν. Η Ανγκέλα Μέρκελ θα στερηθεί την παρέα τους, αλλά μάλλον δεν θα της λείψουν και τόσο, ιδιαίτερα ο πρώτος. Mερίδα του συντηρητικού τύπου πάντως, με κορυφαίο το παράδειγμα της Handelsblatt την παρότρυνε να αξιοποιήσει την ευκαιρία, λόγω μάλιστα και των προαναφερθεισών απουσιών και να κάνει φέτος λίγο περισσότερο «θόρυβο» με την παρουσία της, σε αντίθεση με ότι συνήθιζε τα τελευταία χρόνια.
•