«18 συνεντεύξεις - Σαν μονόπρακτα»(εκδόσεις Μετρονόμος, 2018)
Αφορμή για αυτό το κείμενο υπήρξε μια υπέροχη βραδιά, την Πέμπτη 17 Ιανουαρίου, στο φιλόξενο Polis art cafe, όπου έγινε η παρουσίαση από τις εκδόσεις Μετρονόμος του βιβλίου «18 συνεντεύξεις - Σαν μονόπρακτα» του Αντώνη Μποσκοΐτη. Ήμουν εκεί γιατί τον παρακολουθώ, διαβάζω σχεδόν πάντα τα γραφτά του, γιατί είμαστε φίλοι, γιατί είχα περιέργεια να δω πώς θα παρουσιαζόταν το επόμενο βήμα του, γιατί είναι βαθύς γνώστης της μουσικής και του τραγουδιού – την τέχνη που υπηρετώ και εγώ. Πήγα επίσης για να συμμετάσχω και εγώ με ένα τραγούδι στο ψυχαγωγικό μέρος της βραδιάς, όπως και πολλοί αξιόλογοι συνοδοιπόροι καλλιτέχνες.
Ήταν μια βραδιά ξεχειλισμένη από αγάπη, από συγκινητικά λόγια που ακούστηκαν για τον δημοσιογράφο και για το βιβλίο, μια βραδιά γεμάτη χαμόγελα και τραγούδια. Έδωσαν το παρών δεκάδες άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών, μεταξύ των οποίων η Ελένη Καραϊνδρου, η Μελίνα Τανάγρη, η Καλή Καλό και ο Στέφανος Κορκολής, ο οποίος μας παρουσίασε και την καινούργια του δουλειά πάνω στον Κωνσταντίνο Καβάφη. Για το βιβλίο μίλησαν ο συνθέτης Νίκος Ξυδάκης και ο δημοσιογράφος Δημήτρης Μανιάτης, με συντονιστή τον ποιητή Δημήτρη Λέντζο.
Ο Αντώνης Μποσκοΐτης (δεξιά) με τον Νίκο Ξυδάκη.
Φωτό: Αλέξανδρος Ζωντανός
Του Λεωνίδα ΜαριδάκηΑπό αυτά που άκουσα, αλλά και από την ανάγνωση του βιβλίου στη συνέχεια, κατάλαβα πως κάτι σημαντικό συμβαίνει εδώ και πως η συλλογή αυτών των συνεντεύξεων σε μια καλαίσθητη έκδοση είναι κάτι ξεχωριστό, όχι μόνο για τον Αντώνη Μποσκοΐτη και τους αναγνώστες του αλλά και για την ίδια την τέχνη της δημοσιογραφίας. Έτσι γράφω αυτό το κείμενο, από τη μεριά του καλλιτέχνη που παρατηρεί την τέχνη ενός δημοσιογράφου και όχι το αντίθετο, που συμβαίνει συνήθως.
«Η τεχνική της συνέντευξης είναι ένα μυστήριο τρένο», αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου η Έλενα Ακρίτα. Είναι αλήθεια. Φαίνεται κάτι πολύ απλό το να πάρει κάποιος μια συνέντευξη και το κάνουν πολλοί, αλλά στην πραγματικότητα λίγοι στον καιρό μας την κατέχουν αυτή την τέχνη σε βάθος. Το πρώτο πράγμα που με εντυπωσίασε, όταν πήρα το βιβλίο στα χέρια μου, είναι ο πλούτος από ερεθίσματα και συναισθήματα που κατακλύζει τον αναγνώστη όταν «ξεναγείται» στον κόσμο 18 σημαντικών καλλιτεχνών και προσωπικοτήτων του καιρού μας, και μάλιστα με έναν τρόπο που δεν τους έχουμε ξαναδεί. Για να καταλάβουμε την κλίμακα για την οποία μιλάμε, θα αναφέρω τα πρόσωπα αυτά: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Μπέτυ Βαλακίδου, Ρίκα Διαλυνά, Μίκης Θεοδωράκης, Καλή Καλό, Μαρίζα Κωχ, Γιώργος Μανιώτης, Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Τζίμης Πανούσης, Δημήτρης Παπαϊωάννου, Δόμνα Σαμίου, Τάνια Τσανακλίδου, Μαρία Φαραντούρη, Γιώργος Χατζιδάκις, Ντίνος Χριστιανόπουλος, Demis Roussos, Marianne Faithfull, Zbignew Preisner. Είναι πρόσωπα που όλα μαζί, με ένα διαφορετικό τρόπο στον κάθε ένα από εμάς, σαν ένα ιδιότυπο παζλ έχουν σχηματίσει μέσα στα χρόνια το δικό μας πρόσωπο. Μας έχουν μεγαλώσει, σημαδέψει, μας έχουν μάθει να σκεφτόμαστε, να αγαπάμε, να ζούμε μέσα από το έργο και την παρουσία τους.
Με τις ποιότητες ενός καλλιτεχνικού έργουΣτη συλλογή αυτή φαίνεται ξεκάθαρα πως ο δημοσιογράφος Μποσκοΐτης, εκτός του ότι έχει πάθος και σπουδή στην αποκάλυψη και ανάδειξη αυτών των προσώπων, έχει ένα χαρακτηριστικό που κάνει το αποτέλεσμα της δουλειάς του να έχει ταυτότητα συγκεκριμένη και ξεχωριστή: Αγαπάει σε βάθος τη φόρμα της συνέντευξης. Αγαπάει να φωτίζει με ένα απροσδόκητο τρόπο τα πρόσωπα, την ιστορία τους, ακόμα και να ενσωματώνει στην οπτική αυτή την τέχνη της σκηνοθεσίας, δίνοντας στις συνεντεύξεις πολλές φορές τις ποιότητες και την απόλαυση ενός καλλιτεχνικού έργου. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως ως σκηνοθέτης έχει ήδη διαγράψει μια σημαντική πορεία. Είναι σκηνοθέτης των βραβευμένων ντοκιμαντέρ «Φλέρυ - Τρελή του φεγγαριού», «Ζωντανοί στο Κύτταρο - Σκηνές Ροκ», «Κατερίνα Γώγου - Για την αποκατάσταση του μαύρου» αλλά και της ταινίας μικρού μήκους «Γράμματα στη Γερμανία» –για να θυμηθώ κάποιες από τις δουλειές που έχει κάνει για τη μεγάλη οθόνη. Και πράγματι, οι συνεντεύξεις αυτές έχουν ρυθμό, δυναμικές, ανάπτυξη, συχνά πολύ δυνατούς... διαλόγους! Τα λόγια πολλές φορές δεν είσαι σίγουρος αν προέρχονται από μια συνέντευξη, από μια ψυχανάλυση ή από ένα θεατρικό έργο. Δανειζόμενος έναν όρο από τη μουσική, είναι αυτή η «ενορχήστρωση» της κουβέντας από το δημοσιογράφο που κάνει να φωτίζονται πολύπλευρα, βαθιά και συχνά από μια νέα οπτική τα πρόσωπα, για τα οποία ήδη έχουμε μια εικόνα λόγω της μεγάλης τους πορείας και του σπουδαίου έργου τους.
Με έμπνευση και εσωτερική ενεργοποίηση
φωτο: Παντελής Νταβανέλος
Επιπλέον, ο Μποσκοΐτης καταφέρνει να μην προβάλλεται ο ίδιος μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία, αντιθέτως ξεπροβάλει μεγάλο και υπέροχο το αποτέλεσμα της τέχνης του ως δημοσιογράφου. Αυτό είναι άλλο ένα στοιχείο που τον κάνει ξεχωριστό σε μια εποχή που ο ναρκισσισμός και η αυταρέσκεια των προσώπων αποθεώνεται με κάθε τρόπο εις βάρος του περιεχομένου των πραγμάτων.
Διαβάζοντας –ή καλύτερα απολαμβάνοντας– το βιβλίο του Αντώνη Μποσκοΐτη, κατάλαβα πως το να κάνει κάποιος μια συνέντευξη είναι σαν να γράφει ένα τραγούδι. Είναι μια παράξενη δημιουργική διαδρομή που απαιτεί καλή προετοιμασία και δόσιμο, προκειμένου να αξιοποιήσει κάποιος αυτά που προκύπτουν από τη διαδικασία, εκείνη τη στιγμή, δίνοντας στα πράγματα μια απροσδόκητη μαγική τροπή. Με λίγα λόγια απαιτεί έμπνευση και εσωτερική ενεργοποίηση.
Χαίρομαι όταν βλέπω πως υπάρχουν άνθρωποι της γενιάς μου που στον τομέα τους έχουν πιάσει το νήμα από εκεί ακριβώς που το άφησαν οι προηγούμενοι μεγάλοι. Και που δίνουν όλο τους το είναι με έναν τρόπο ερωτικό, θα τολμούσα να πω, σε αυτό που αγαπάνε. Ο Αντώνης Μποσκοΐτης είναι ένας από αυτούς.