«Η ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΦΙΛΕΝΑΔΑ»
Η απελευθέρωση της κρυμμένης ταυτότητας
Του Στράτου ΚερσανίδηΠοτέ τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Ούτε και οι άνθρωποι. Υπάρχουν κάποιοι, άνδρες ή γυναίκες, που κρύβουν βαθιά μέσα τους έναν άλλο εαυτό, μια κρυμμένη ταυτότητα που μπορεί ποτέ να μην αποκαλυφθεί. Οι λόγοι είναι πολλοί, από προσωπικοί έως κοινωνικοί. Κάποιες φορές, όμως, άνθρωποι που βιώνουν αυτή την κατάσταση κατορθώνουν, αποφασίζουν, τολμούν να απελευθερωθούν και να βγάλουν στην επιφάνεια την κρυμμένη τους ταυτότητα, που είναι και η αληθινή!
Μία τέτοια περίπτωση είναι κι αυτήν που βλέπουμε στην ταινία του Φρανσουά Οζόν, «Η καινούρια φιλενάδα» (Un nouvelle amie). Ο καταξιωμένος και τολμηρός γάλλος σκηνοθέτης εμπνέεται από το ομώνυμο διήγημα της Ρουθ Ρέντελ και μεταφέροντάς το στη μεγάλη οθόνη δημιουργεί μια ταινία στην οποία διακρίνουμε όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις ταινίες του. Πρώτα απ’ όλα ένα τολμηρό θέμα κι ύστερα όλο το απαραίτητο μενού που περιλαμβάνει σασπένς, χιούμορ, σεξουαλικότητα, κοινωνική τοποθέτηση, ψυχολογικές προεκτάσεις.
Η Κλερ, μια νέα παντρεμένη γυναίκα, χάνει την καλύτερη της φίλη, Λορά. Η Λορά αφήνει πίσω της τη νεογέννητη κόρη της, Λουσί και τον άντρα της, Νταβίντ και η Κλερ υπόσχεται πως δεν θα τους αφήσει ποτέ μόνους.
Η απώλεια είναι μεγάλη, η Κλερ προσπαθεί να ισορροπήσει. Ο άντρας της φίλης της προσπαθεί κι αυτός να συμβιβαστεί με την απώλεια της γυναίκας του. Όταν μια μέρα επισκέπτεται τον Νταβίντ έρχεται αντιμέτωπη με μία έκπληξη. Σύντομα οι δύο αυτοί άνθρωποι θα βρεθούν πολύ στενά δεμένοι και θα αρχίσουν μαζί να ξεπερνούν το πένθος ανακαλύπτοντας νέες, κρυμμένες πτυχές στην προσωπικότητα και στις σχέσεις τους. Όταν ο άντρας της Κλερ υποπτεύεται πως κάτι συμβαίνει ανάμεσα στη γυναίκα του και τον Νταβίντ, θα βρεθεί αντιμέτωπος με μία αποκάλυψη και με μία νέα κατάσταση.
Δεν ξέρω εάν από τα παραπάνω αντιλαμβάνεστε ποιο είναι το κομβικό σημείο στην ταινία, το οποίο προσπαθώ να μην αποκαλύψω, γύρω από το οποίο οικοδομείται η υπόθεση και αναπτύσσονται οι χαρακτήρες. Μπορεί να είναι το θεμέλιο, αλλά η ουσία βρίσκεται στο μετά την αποκάλυψή του. Στο πλέγμα των σχέσεων που δημιουργούνται, στις εμπλοκές, τις αγκυλώσεις, τις μεγάλες αποφάσεις, τις εμμονές.
Έτσι, αν και το μυστικό της ταινίας αποκαλύπτεται σχετικά σύντομα, μένει όλο το υπόλοιπο που είναι η εξέλιξή της. Εδώ ο Φρανσουά Οζόν αρχίζει να ξεδιπλώνεται, να αφήνει ρωγμές και να δημιουργεί υποψίες, να αφήνει ανάσες ελαφρότητας και να επανέρχεται στο δραματικό πυρήνα. Τελικά η ταινία, εάν την απογυμνώσει κανείς από τα κινηματογραφικά, μυθοπλαστικά της στοιχεία και την αφήσει στεγνή, ως πραγματικότητα είναι ένα δράμα. Αυτό το γνωρίζει ο Οζόν. Γνωρίζει πως η καταπιεσμένη ταυτότητα δεν είναι κωμική υπόθεση και προκαλεί γέλιο μόνον σε ανθρώπους αναίσθητους, συντηρητικούς, απάνθρωπους. Γι’ αυτό διανθίζει με ελαφρύ χιούμορ ένα, κατά τα άλλα, ψυχολογικό θρίλερ, μια ταινία χαρακτήρων που πίσω από μια ελαφρότητα κρύβει τον πόνο της καταπιεσμένης προσωπικότητας.
Ο Φρανσουά Οζόν αναδεικνύει για μια ακόμη φορά το ταλέντο και την ικανότητα του να αναμετριέται με θέματα που «καίνε». Γι’ αυτό έχει κερδίσει πανάξια μια σημαντική θέση ανάμεσα στους καλύτερους ευρωπαίους σκηνοθέτες της εποχής μας.
strakersan@gmail.com,
kersanidis.wordpress.com34ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ
Η λογοκρισία “χτύπησε”Σε αναταραχή βρίσκεται η κινηματογραφική κοινότητα στην Τουρκία αλλά και ο δημοκρατικός κόσμος μετά το πρωτοφανές κρούσμα λογοκρισίας που σημειώθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κωνσταντινούπολης.
Θύμα της λογοκρισίας, εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, ήταν το ντοκιμαντέρ «Βοράς» (Bakur) των Τσαγιάν Ντεμιρέλ και Ερτουγρούλ Μαβίογλου, με θέμα τους Κούρδους αντάρτες, την καθημερινότητά τους, την πολιτική τους ζωή και τις σχέσεις τους με τα βουνά.
Η ταινία, η οποία ήταν εκτός συναγωνισμού και συμμετείχε στην κατηγορία των ντοκιμαντέρ, επρόκειτο να προβληθεί στις 12 Απριλίου το απόγευμα αλλά τελικά η προβολή δεν έγινε ποτέ. Από τη διεύθυνση του φεστιβάλ ανακοινώθηκε πως από την πλευρά τους έγινε προσπάθεια να αρθεί η απαγόρευση κάτι που δεν κατορθώθηκε και μετά από αυτό όφειλαν να συμμορφωθούν με την απόφαση. Η διευθύντρια του φεστιβάλ, Αζιζέ Ταν, σε δηλώσεις της είπε πως το περιστατικό ας είναι η αφορμή ώστε η κινηματογραφική κοινότητα να πιέσει ώστε να αλλάξει η νομοθεσία. Η αντίδραση των τούρκων κινηματογραφιστών υπήρξε άμεση. Σε ανακοίνωσή τους αναφέρουν: «Αν και κάναμε ό,τι μπορούσαμε ώστε να αρθεί η απόφαση οι προσπάθειές μας απέβησαν άκαρπες. Η απαγόρευση της ταινίας αποτελεί καθαρή περίπτωση λογοκρισίας».
Αυτή τη στιγμή η εκδήλωση βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί. Ήδη 22 ταινίες αποσύρθηκαν από το φεστιβάλ δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα. Ανάμεσά τους είναι και δύο ταινίες από το Διεθνές Διαγωνιστικό. Η τουρκική «Γιατί δεν μπορώ να είμαι ο Ταρκόφσκι», του Μουράτ Ντουζγκιούνογλου και η «Μνήμες της πέτρας», του Σουακάτ Αμίν Κογκί, συμπαραγωγή Ιράκ και Γερμανίας.
Πάνω από 100 κινηματογραφιστές υπέγραψαν κείμενο διαμαρτυρίας και δήλωσαν πως προχωρούν σε μποϊκοτάζ του φεστιβάλ. Ανάμεσά τους είναι και γνωστά ονόματα με πιο χαρακτηριστική την περίπτωση του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλαν. Επίσης δύο μέλη της κριτικής επιτροπής, οι Πελίν Εσμέρ και Εμέλ Τσελεμπί, αποσύρθηκαν.
Οι 22 που απέσυραν τις ταινίες τους με ανακοίνωσή τους ζητούν να σταματήσουν όλες οι προβολές και καλούν όλους τους κινηματογραφιστές, τους εργαζόμενους στο φεστιβάλ και το κοινό να ενωθούν εναντίον της λογοκρισίας.
Σε συνέχεια των αντιδράσεων η εφημερίδα Ραντικάλ, που κάθε χρόνο είναι ανάμεσα στους χορηγούς και απονέμει δικό της βραβείο, ανακοίνωσε πως φέτος αποσύρει το βραβείο.
Μετά από όλα αυτά τα πάντα βρίσκονται στον αέρα! Η διεύθυνση ανακοίνωσε πως δεν πρόκειται να απονεμηθούν βραβεία ενώ, ως φυσικό επακόλουθο, ακυρώθηκε και η τελετή λήξης.
Ο σκηνοθέτης και βουλευτής του Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος, Σουρί Σουρεγιά Οντέρ, σε δηλώσεις τους είπε πως «η καταπιεστική αντίληψη που κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας συνεχίζει να εκδηλώνεται στον τομέα του πολιτισμού και των τεχνών».
* Tελευταία ενημέρωση Τετάρτη πρωί.Στρα. Κερ.ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ«Child 44» του Ντανιέλ Εσπινόζα: Ο μυστικός πράκτορας Λεό Ντεμίσεφ αρνείται να αποκηρύξει τη σύζυγό του Ραΐσα, η οποία θεωρήθηκε «εχθρός του λαού». Μετά από αυτό ο Λεό και η Ραΐσα θα απομακρυνθούν από τη Μόσχα και θα σταλούν σε μια μακρινή επαρχιακή κωμόπολη. Εκεί μαζί με τον τοπικό αρχηγό της αστυνομίας, Μιχαήλ Νεστέροφ, προσπαθούν να φτάσουν στα ίχνη ενός κατά συρροή δολοφόνου που έχει σκοτώσει 43 αγόρια! Όμως η έρευνά του βρίσκει εμπόδια στον Βασίλι Νικίτιν, έναν άνθρωπο του καθεστώτος που μισεί το Λεό και ο οποίος υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχει έγκλημα στο σοβιετικό παράδεισο! Η υπόθεση εκτυλίσσεται στη Σοβιετική Ένωση το 1953 και είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα.
«Τα δικά μας παιδιά» (I Nostri Ragazzi) του Ιβάνο Ντε Ματέο: Ο Μάσιμο, δικηγόρος στο επάγγελμα, και ο Πάολο, παιδίατρος, είναι αδέλφια. Παρόλα αυτά οι σχέσεις τους δεν είναι αρμονικές και βρίσκονται διαρκώς σε σύγκρουση. Τηρώντας όμως με σεβασμό την παράδοση, μια φορά το μήνα, μαζί με τις συζύγους τους, συναντιούνται σε ένα πολυτελές εστιατόριο. Οι συζητήσεις είναι συνήθως ανούσιες και ανώδυνες. Η ευρισκόμενη σε λεπτή ισορροπία σχέση τους κλονίζεται όταν τα παιδιά τους φέρεται να έχουν εμπλακεί σε ένα θανατηφόρο δυστύχημα. Τώρα πρέπει να αντιμετωπίσουν μαζί την κατάσταση. Ταινία για τις επιφανειακές σχέσεις γονέων και παιδιών στις σύγχρονες αστικές οικογένειες, βασισμένη στο βιβλίο «Το δείπνο» του Χέρμαν Κοχ που έχει κυκλοφορήσει σε 53 χώρες.
«Τα κορίτσια» (Bande de Filles) της Σελίν Σιαμά: Η 16χρονη Μαριέμ, καταπιεσμένη από περιβάλλον της οικογένειάς της και το σχολείο, αναζητά διεξόδους. Όταν γνωρίζει μια παρέα τριών κοριτσιών, αποφασίζει να αλλάξει ζωή. Για να γίνει αποδεκτή από νέα της παρέα και για να νιώσει πως ανήκει κάπου αλλάζει ακόμη και το ντύσιμο αλλά και το όνομά της. Έτσι πιστεύει πως θα βρει την προσωπική της ελευθερία.
«Φ.Λ.Ο.Μ.Π.Α.» (The Duff) του Άρι Σάντελ: Η Μπιάνκα, τελειόφοιτη στο Λύκειο, έχει πολλούς φίλους ανάμεσα στα αγόρια της τάξης. Χαίρεται γι’ αυτό αλλά όταν θα ανακαλύψει πως όλοι αποζητούν τη φιλία της για να προσεγγίσουν τις όμορφες φίλες της θα θυμώσει πολύ. Και θα θυμώσει ακόμη περισσότερο όταν μάθει πως όλοι τη θεωρούν Φ.Λ.Ο.Μ.Π.Α., δηλαδή, Φίλη Λόγω Όγκου, Μάζας, Περιφέρειας και Ασχήμιας. Μετά από όλα αυτά αποφασίζει να αλλάξει!
Σινεφίλ