Συζητάμε με τον αναπληρωτή υπουργό Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, Ευκλείδη Τσακαλώτο, για την πορεία της διαπραγμάτευσης, την κυβέρνηση, αλλά και το ρόλο του κινήματος και του κόμματος. Όσον αφορά τη συμφωνία της 24ης Απριλίου, ο Ευκλ. Τσακαλώτος δηλώνει πως «θέλουμε τη συμφωνία και γι’ αυτό έχουμε κάνει πολλές επεξεργασίες και διατυπώσει πολλές προτάσεις», καταλήγοντας πως «δηλώσεις περί μη επαρκούς προετοιμασίας κρύβουν άλλες σκοπιμότητες».
Τη συνέντευξη πήρε η Ιωάννα Δρόσου
Πού στηρίζεται η άποψή σου, όπως διατυπώθηκε στη Γκάρντιαν ότι μια συμφωνία είναι σχεδόν βέβαιη στις 24 Απριλίου; Οι δηλώσεις Σόιμπλε είναι στην αντίθετη κατεύθυνση.Η συμφωνία είναι δυνατή με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι και οι δύο πλευρές εργάζονται για αυτήν. Εμείς, από την πλευρά μας, δουλεύουμε πάνω στο καλό σενάριο. Θέλουμε τη συμφωνία και γι’ αυτό εργαζόμαστε λαμβάνοντας υπόψη τόσο το πνεύμα όσο και το γράμμα της καταρχήν συμφωνίας της 20ης Φλεβάρη. Για το σκοπό αυτό έχουμε κάνει πολλές επεξεργασίες και έχουμε διατυπώσει πολλές προτάσεις. Το προσεχές διάστημα θα δείξει τι ακριβώς επιθυμούν και οι εταίροι μας. Υπάρχουν, από την πλευρά τους, κάποιες δηλώσεις περί μη επαρκούς προετοιμασίας μας, προχειρότητας και μη κατάθεσης προτάσεων. Τέτοιες δηλώσεις δεν εξυπηρετούν το σκοπό της συμφωνίας και κρύβουν κάποιες άλλες σκοπιμότητες. Στοχεύουν στον επηρεασμό της κοινής γνώμης και επιδιώκουν να μεταφέρουν τις πολιτικές διαφωνίες στο πεδίο μιας δήθεν τεχνοκρατικής επεξεργασίας. Ταυτόχρονα, οδηγούν σε καθυστερήσεις με σκοπό να δημιουργήσουν συνθήκες ασφυξίας, που καθηλώνουν την οικονομία ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα ενδώσουμε. Αν αυτός είναι ο σκοπός τους θα πρέπει να ξέρουν ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσουμε από τις βασικές μας θέσεις. Όταν κορυφαίοι οικονομολόγοι, ακόμα και ο Ρ. Μογκαντάμ, πρώην διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΔΝΤ και προκάτοχος του Π. Τόμσεν, δηλώνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σωστές αναλύσεις και προτάσεις για το πώς θα βγούμε από την κρίση, τότε είναι φανερό ότι και εμείς μπορούμε να επηρεάσουμε την κοινή γνώμη.
Ιεραρχούμε τις κοινωνικές ανάγκες
Ποια είναι τα σημεία που εικάζει η κυβέρνηση ότι θα αποτελούν αυτή τη συμφωνία;Από την αρχή βάλαμε κάποιες κόκκινες γραμμές, χωρίς τις οποίες η λαϊκή εντολή θα ήταν χωρίς αντίκρισμα. Συνεπώς, η συμφωνία δεν θα περιέχει σημεία συνέχισης της λιτότητας, περικοπής μισθών και συντάξεων, κατάρρευσης των εργασιακών σχέσεων. Θα υπάρχουν σημεία που οριοθετούν τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που πραγματικά έχουμε και όχι αυτά που νομίζουν οι άλλοι ότι έχουμε. Προβλήματα που σχετίζονται με τη φοροδιαφυγή, τη διαφθορά, τη δημιουργία ενός μη κρατικίστικου δημόσιου τομέα που θα λειτουργεί υποστηρικτικά στην κοινωνία και την οικονομία και θα ανοίγει το δρόμο για ένα δεύτερο κύκλο μεταρρυθμίσεων μεσοπρόθεσμα. Στη συμφωνία ενδεχομένως να περιληφθούν και σημεία που δεν αποτελούν προτεραιότητά μας ως αποτέλεσμα του έντιμου συμβιβασμού που επιδιώκουμε. Το που και πώς θα γείρει τελικά η πλάστιγγα σε αυτό τον συμβιβασμό εξαρτάται πάντα από τη στήριξη του κόσμου, εντός και εκτός της χώρας. Αυτή η στήριξη που υπάρχει τώρα είναι αναγκαίο να διατηρηθεί και να διευρυνθεί για να μπορέσουμε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Ασκείται κριτική στην κυβέρνηση, ιδίως από τη ΝΔ, ότι για δύο μήνες αδρανούσε και τώρα πέφτουν τα νομοσχέδια όλα μαζί. Την ίδια στιγμή, ασκείται κριτική πως καθυστέρησαν και παρεμβάσεις που θα έλυναν λαϊκά προβλήματα ή θα προωθούσαν τον εκδημοκρατισμό των θεσμών κ.λπ. Πόσο ισχύει αυτό;Η κριτική αυτή δεν ισχύει. Δημοσιεύθηκε πρόσφατα ένα άρθρο της Κ. Μπρέγιαννη στην «Αυγή», που δείχνει ότι η κυβέρνηση ξεκίνησε το νομοθετικό της έργο τόσο σύντομα όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Αυτό δείχνει ότι κινούμαστε γρήγορα παρότι τα ζητήματα της διαπραγμάτευσης και της επίλυσης των προβλημάτων ρευστότητας και χρηματοδότησης της οικονομίας μας τρώνε πολύ χρόνο. Μάλιστα, η ιεράρχηση των νομοσχεδίων που καταθέσαμε ήταν απόλυτα σωστή. Ξεκινήσαμε με το νομοσχέδιο για το μείζον πρόβλημα της ανθρωπιστικής κρίσης και κατόπιν επεκταθήκαμε στην επανεκκίνηση της οικονομίας (100 δόσεις) και στο πεδίο των δικαιωμάτων (ΕΡΤ, φυλακές τύπου Γ). Θα ακολουθήσουν νομοσχέδια που αφορούν τη διοικητική μεταρρύθμιση, τη φοροδιαφυγή, τις εργασιακές σχέσεις. Πρόκειται για παρεμβάσεις που βρίσκονται στο στάδιο επεξεργασίας και σύντομα θα κατατεθούν προς ψήφιση. Ακολουθούμε τη λογική που εξαρχής είχαμε. Ιεραρχούμε τις κοινωνικές ανάγκες και παρεμβαίνουμε έχοντας πάντα ως πυξίδα την αφήγηση της κρίσης και το μοντέλο ξεπεράσματός της που έχουμε διατυπώσει.
Το στοίχημα για την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησης
Είναι ίσως η πρώτη φορά που ο Τύπος δεν είναι με την κυβέρνηση. Πώς το εξηγείς;Στην πραγματικότητα δεν αποτελεί «είδηση» ότι ο Τύπος είναι εχθρικός απέναντι στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν είναι καν πρωτότυπο, αν αναλογιστούμε ότι κυβερνήσεις με συντριπτική κοινωνική αποδοχή έχουν απέναντι τους το σύνολο των μεγάλων ΜΜΕ, ιδιαίτερα στην Λ. Αμερική. Η ερμηνεία είναι σχετικά αυτονόητη, τα μεγάλα ΜΜΕ και ιδιαίτερα τα κανάλια, είναι μεγάλες και ακριβές επιχειρήσεις των οποίων τα συμφέροντα ταυτίζονται με τα νεοφιλελεύθερα καθεστώτα, με τα οποία αποτελούν μέρος του συστήματος εξουσίας. Μην ξεχνάμε, επίσης, ότι για πρώτη φορά μια κυβέρνηση επιχειρεί να ρυθμίσει το ζήτημα με τις άδειες των καναλιών απαιτώντας χρήματα για τη λειτουργία τους. Με αυτή την έννοια, είναι λογικό να είναι εχθρικά με μια κυβέρνηση που επιχειρεί να περιορίσει την ασυδοσία και τη διαπλοκή τους, όπως η κυβέρνησή μας. Ίσως αυτό που είναι περισσότερο οδυνηρό είναι ότι σπανίζουν πλέον οι ανεξάρτητες δημοσιογραφικές φωνές που πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα, αλλά με αυτή την ανεργία στον κλάδο των δημοσιογράφων και τον αυταρχισμό των εκδοτών η ανεξαρτησία της γνώμης συνιστά ηρωισμό.
Οι δημοσκοπήσεις αποκαλύπτουν την ευρεία λαϊκή στήριξη προς την κυβέρνηση. Πώς θα βρεθεί στις γειτονιές ώστε να έχει άμεση επαφή με τον κόσμο; Υπάρχει, για παράδειγμα, σκέψη για εβδομαδιαίο διάγγλεμα ενημέρωσης από τον πρωθυπουργό;Η σχέση με τον κόσμο, μάλιστα η εν σώματι επικοινωνία, είναι υπόθεση του κόμματος, των μελών μας και δεν υποκαθίσταται από την επικοινωνιακή πολιτική, από το Γραφείο Τύπου, από αρθρογραφίες και παρεμβάσεις στελεχών, όσο απαραίτητες και αν είναι και όσο λιγότερα φάλτσα και αν γίνονται. Το διάγγελμα-ενημέρωση από τον πρόεδρο που προτείνετε είναι μια χρήσιμη ιδέα αφού μας χρειάζεται μια συνολική αφήγηση για τη στρατηγική μας, τα εμπόδια και τις παγίδες που μας στήνουν οι αντίπαλοί μας. Σε κάθε περίπτωση, αριστερά και κίνημα είναι αλληλένδετες έννοιες. Είτε ως κυβέρνηση, είτε ως πολιτικός φορέας είναι απαραίτητο να λειτουργούμε μέσα και όχι έξω και πάνω από την κοινωνία, να προωθήσουμε αδιαμεσολάβητες μορφές επικοινωνίας, να εμπλουτίσουμε το δημόσιο διάλογο, να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή, να ενισχύσουμε τα ενεργά υποκείμενα που στο κοινωνικό πεδίο παλεύουν για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Αυτά αποτελούν το στοίχημα για την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησης της Αριστεράς μακροπρόθεσμα.
•Το κόμμα πρέπει να διατηρεί τη σχετική αυτονομία του
Σε ικανοποιεί η λειτουργία του κόμματος από τις εκλογές ως τώρα; Τι θα μπορούσες να προτείνεις για τη λειτουργία του; Ιδίως στη σχέση κόμματος/κυβέρνησης/κινήματος.Η αλήθεια είναι ότι την προεκλογική περίοδο χάσαμε ελαφρώς τη μπάλα, ίσως γιατί πολλά από τα κεντρικά μας στελέχη αφοσιώθηκαν στον προεκλογικό αγώνα στερώντας ανθρώπινους πόρους από τις συλλογικές λειτουργίες και από την υποχρέωση διεύθυνσης του κόμματος. Νομίζω ότι σήμερα γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια να ανασυνταχθεί το κόμμα και να ενισχυθούν οι συλλογικές και πολιτικές λειτουργίες στις νέες και πρωτόγνωρες συνθήκες. Δεν υπάρχουν συνταγές για τη σχέση κόμματος, κυβέρνησης και κινήματος. Γνωρίζουμε μόνο τι δεν πρέπει να κάνουμε. Δεν επιθυμούμε την κρατικοποίηση του κόμματος, όπως δεν θέλουμε την κομματικοποίηση του κράτους. Αν θέλαμε να βρούμε μια πυξίδα για το πώς υλοποιούμε το παραπάνω, ο δόκιμος τρόπος είναι να προσπαθήσεις για την ανασυγκρότηση του κοινωνικού, την αυτοοργάνωση της κοινωνίας και των κινημάτων. Να επινοήσεις μορφές κοινωνικού ελέγχου, τόσο στη λειτουργία της κυβέρνησης και του κράτους, όσο και των δημόσιων επιχειρήσεων. Να δώσεις έμφαση στα εναλλακτικά παραδείγματα, στην κοινωνική και συνεταιριστική οικονομία για παράδειγμα. Σε κάθε περίπτωση το κόμμα πρέπει να διατηρεί τη σχετική αυτονομία του έναντι της κυβέρνησης, να κατανοεί τις δυσκολίες του εγχειρήματος, να προωθεί διαδικασίες του κοινωνικού μετασχηματισμού και της αναδιανομής, ακόμα και σε ένα περιβάλλον πολιτικών εκβιασμών και οικονομικής ασφυξίας, όπως το σημερινό.