Του Θωμά ΤσαλαπάτηΤις τελευταίες μέρες ακούω ξανά και ξανά τους ίδιους δίσκους, τα ίδια τραγούδια. Στο περπάτημα, τα πρωινά με τον καφέ, τις στιγμές της αδράνειας, τις στιγμές του γραψίματος. Το Ten των Pearl Jam, το London Calling των Clash, το Kid A των Radiohead. Είναι μερικοί από τους δίσκους που θυμάμαι να ακούω από την εφηβεία. Τότε που η μουσική ήταν ταυτότητα και ένας δίσκος ένας ξεκάθαρος τρόπος να πεις «υπάρχω». Κάτι δικό σου, κάτι αποκλειστικά δικό σου, ανεξάρτητα από τη διάδοση και τη δημοφιλία του. Ακόμα και αν αυτοί που μοιράζονται το δίσκο είναι χιλιάδες, τα τραγούδια, η συσκευασία, η αίσθηση ήταν απολύτως δική σου, ένα προσωπικό αντικείμενο που ξεπερνά την ανατύπωση και την αναπαραγωγή. Αντιστρόφως, η παραδοχή ενός από αυτούς τους δίσκους από κάποιον άλλο έμοιαζε αρκετή ώστε να δημιουργηθεί το κοινό έδαφος για μια συνομιλία, μία συνύπαρξη, μια φιλία. Ο κοινός θαυμασμός, η κοινή πνοή, σαν να μοιράζεσαι ένα υπόστεγο στην καταιγίδα. Τους λιώσαμε αυτούς τους δίσκους. Και ακόμα και όταν δεν γινόταν να τους ακούσουμε άλλο, ακόμα και όταν τους αφήσαμε πέρα, δεν σταματήσαμε ποτέ να τους ακούμε.
Το ίδιο με το «Μεγάλο Λεμπόφσκι», την «Άγρια συμμορία», το «Βλέμμα του Οδυσσέα», τον «Νεκρό». Το «Μια εποχή στην κόλαση», την «Έρημη χώρα», ή τα ποιήματα του Σεφέρη και του Καβάφη. Μονίμως επιστρέφεις, μονίμως διαβάζεις από την αρχή, παριστάνοντας τον έκπληκτο. Και το περίεργο είναι πως η έκπληξη είναι πάντοτε αληθινή. Επιστρέφεις σχεδόν σαν να επιβεβαιώνεις. Και τελικά καταλαβαίνεις πως μεγαλώνεις μέσα στη διαδοχή του ίδιου, που αν και οικείο, σε περιμένει πάντοτε διαφορετικό. Τι γυρεύουμε ξανά εκεί μέσα; Για ποιο λόγο διασχίζουμε την ίδια επιβεβαιωμένη διαδρομή; Μοιάζουμε με εκείνον εκεί τον καθημερινό εαυτό μας που έχει χάσει τα κλειδιά του και παρόλο που το γνωρίζει επιστρέφει να ψάξει ξανά ανάμεσα στα μαξιλάρια του καναπέ. Μπορεί να είναι κάτι που έχει κάνει γύρω στις 30 φορές τα τελευταία 3 λεπτά, αλλά πάντοτε περιμένει να βρει κάτι που θα τον εκπλήξει. Τα κλειδιά του για παράδειγμα. Αλλά αντίθετα με τους καναπέδες, οι ταινίες και τα τραγούδια είναι πάντοτε γεμάτες με κλειδιά. Σε ποιο βιβλίο, σε ποια ταινία ξεχάσαμε λοιπόν τα κλειδιά μας; Και τώρα που αλλάξαμε σπίτι, γιατί ψάχνουμε πάλι στον ίδιο ξεχασμένο καναπέ;
Οι ταυτόχρονοι ακροατές εαυτοίΑντί για απάντηση ακούγεται ξανά από τα ακουστικά η φωνή του Eddie Vedder. Το ίδιο γρέζι, η ίδια ένταση, η ίδια αφήγηση. Και συ επιστρέφεις. Σε όλες τις ταυτόχρονες εκδοχές σου, σε όλους τους ταυτόχρονους ακροατές εαυτούς σου. Στις ηλικίες της ακοής. Όλα βρίσκονται στη θέση τους. Ίσως στη μουσική η συγκεκριμένη διαδικασία να είναι πιο καθαρή. Για τους δικούς μου γνωστούς τουλάχιστον, αυτή έφτιαχνε τις ταυτότητες, αυτή τις παρέες. Είναι και η φύση της τέτοια. Αυτή η παράλληλη ανάμνηση της μοναχικής ακρόασης και της ομαδικής. Η μοναξιά στο δωμάτιο και η αίσθηση του δεσμού σε παρέες, πάρτι και συναυλίες. Και μέσα από μια μουσική που έκανε τα δύο να μην έρχονται σε αντίθεση, αλλά να είναι το ένα προϋπόθεση του άλλου. Μια διαδικασία ανατροφοδότησης που μετά τα πρώτα χρόνια γίνεται τελικά ο προσωπικός σου κόσμος. Με την απλότητα και την αυθεντικότητα της συνήθειας και του αντανακλαστικού που δεν χρειάζεται δεύτερες σκέψεις, απλώς συμβαίνει.
Δεν είναι νοσταλγία. Είναι επιβεβαίωση. Επιθυμία για κατάφαση. Ένας τρόπος συνομιλίας με τον παλιό σου εαυτό. Εξομολόγηση για όσα σου συμβαίνουν τώρα στην τότε εκδοχή σου. Ένας τρόπο να συγκρίνεις την τώρα επιφάνεια με τον τότε ορίζοντα. Και ακόμα περισσότερο να αναζητάς αρμονία ανάμεσα στα δύο. Τίποτα εδώ δεν ξεχνιέται. Όλα μαζί συναρμολογούνε το μετά. Και μαζί σου επιτρέπουν μια θέαση της τότε αθωότητας, της τότε αφοσίωσης και –ίσως- αφέλειας, μια επιβεβαίωση των υλικών που σε συγκρότησαν στην πρώτη ηλικία, όλων αυτών που μοιάζουν μακρινά, αλλά ποτέ δεν χάνονται.
http://tsalapatis.blogspot.com/