Πριν από περίπου δέκα μέρες, στις 18 Φεβρουαρίου 2019, μια σοβαρότατη είδηση είδε το φως της δημοσιότητας μέσω δελτίου Τύπου της Συνεταιριστικής Εταιρίας Σίφνου1 (ΣΕΣ):
Η Σίφνος εντάχθηκε επίσημα στα έξι ευρωπαϊκά νησιά που θα συμμετάσχουν σε πιλοτικό πρόγραμμα με στόχο τη μετάβαση τους στην καθαρή ενέργεια2.
Ωστόσο, ούτε η πολιτεία, ούτε τα ΜΜΕ ανέφεραν, έστω και στα ψιλά, αυτήν την είδηση που πρόκειται να αλλάξει άρδην τη ζωή μας μέσα σε μια γενιά3. Ποια εγκληματικά συμφέροντα ή ποια ασύγγνωστη αμέλεια μπορεί να εξηγήσει αυτήν την «εκκωφαντική σιωπή»; Κάποιες εικασίες έκανα σε προηγούμενο άρθρο μου («Εποχή» 17.02.19), αλλά με βεβαιότητα δεν μπορώ να πω τίποτα. Ελπίζω να πουν κάποιοι αρμοδιότεροι, αν έχουν τα κότσια.ο κάτω γιατί- είναι η ΣΕΣ που υποστηρίζεται από ομόφωνη απόφαση του Δήμου Σίφνου.
Η τεράστια σημασία του έργου (συστοιχία 5 ανεμογεννητριών) οφείλεται σε πλήθος παραγόντων. Συγκεκριμένα:
1H Σίφνος, όπως και όλα σχεδόν τα άλλα νησιά μας, εξαρτάται σήμερα από το πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του πιλοτικού προγράμματος, η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια θα επεκταθεί σε όλα τα νησιά της Ευρώπης, άρα και της Ελλάδας. Θα απαλλαγούν έτσι τα νησιά μας αλλά κι η εθνική οικονομία μας από ένα δυσβάστακτο κόστος εις βάρος της οικονομίας της χώρας. Σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΣ, η Ελλάδα εισάγει το 74% της ενέργειας που καταναλώνει!
2Συνέπεια του παραπάνω θα είναι η μείωση του κόστους του ρεύματος για κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση, όπως συνέβη στην Ανάβρα4, μετά την εγκατάσταση ανεμογεννητριών.
3Θα απαλλαγεί το νησί από τη ρύπανση/μόλυνση που προκαλεί το πετρέλαιο συμβάλλοντας ταυτόχρονα –στο μέτρο που της αναλογεί– στην αντιμετώπιση του φαινομένου του θερμοκηπίου και επομένως της κλιματικής αλλαγής.
4Αν το πιλοτικό πρόγραμμα πετύχει –και δεν βλέπω για ποιο λόγο να μην πετύχει–, όλα τα νησιά της Ευρώπης (αλλά και οι χερσαίοι τόποι που προσφέρονται) θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των έξι νησιών συμβάλλοντας καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού: 95% της ολικής κατανάλωσης ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ μέχρι το 2050.
ΑΠΕ και Ευρωπαϊκή ΈνωσηΠαρακάτω παρατίθεται η σχετική δήλωση του Nτομινίκ Ριστόρι, διευθυντή Καθαρής Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν):
«(Τα πιλοτικά) νησιά όχι μόνο θα καταστούν πιο ανεξάρτητα και ενεργειακά βιώσιμα ως νησιωτικές κοινότητες αλλά και θα αποτελέσουν πηγές έμπνευσης τόσο για τα άλλα νησιά όσο και για την Ευρώπη ως σύνολο. […] Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά πως τα πολύ διαφορετικά πραγματικά δεδομένα και οι ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν τη νησιωτικότητα δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά από κάποιο κεντρικό σχεδιασμό, θεωρεί τη συμμετοχή των πολιτών σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση ως το βέλτιστο τρόπο για την αποδοτική ενεργειακή μετάβαση των ευρωπαϊκών νησιών στην καθαρή ενέργεια.
Ο καθένας καταλαβαίνει τη μεγάλη σημασία της διατύπωσης αυτής που, στην πράξη, προωθεί την ιδέα της συνεταιριστικής οργάνωσης της ενέργειας –σε ορισμένες περιπτώσεις τουλάχιστον– και επομένως την ενεργειακή αυτονομία, πράγμα το οποίο σιγοντάρει σήμερα κι η τεχνολογία (ενέργεια ηλιακή, αιολική κ.λπ.). Ας σημειώσουμε εδώ ότι στη Βόρεια Ευρώπη οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί είναι τόσο διαδεδομένοι και δυνατοί ώστε διαθέτουν Ομοσπονδία Ενεργειακών Συνεταιρισμών. Στη Γερμανία π.χ. το σύνολο των ΑΠΕ, που καλύπτει πάνω από το 1/3 της ολικής παραγωγής ενέργειας, ανήκει σε συνεταιρισμούς ή ΟΤΑ.
Ανδρέας ΔάνοςΣημειώσεις1. Η Συνεταιριστική Εταιρία Σίφνου ιδρύθηκε πριν από έξιχρόνια με αντικείμενο το περιβάλλον και την ενέργεια στο νησί. Μετά την ψήφιση του νόμου για τις ενεργειακές κοινότητες έκανε αίτηση να υπαχθεί σ’ αυτόν.
2. Καθαρή ενέργεια: συνώνυμη της αειφόρου ή βιώσιμης ενέργειας (αγγλ. sustainable), λέγονται και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
3. βλ. Ναόμι Κλαϊν, «Αυτό αλλάζει τα πάντα», εκδ. Λιβάνη.
4. Η κωμόπολη της Ανάβρας στη Θεσσαλία, κοντά στον Αλμυρό, έγινε διάσημη σ’ όλη την Ελλάδα όταν ένας κοινοτάρχης-δημιουργό, ο Δ.Τσουκαλάς μαζί με τη γυναίκα του κι όλο το χωριό έκαναν ένα σωρό έργα για τη βελτίωση της ζωής τους. Ένα από αυτά ήταν η εγκατάσταση συστοιχίας ανεμογεννητριών, με αποτέλεσμα την εντυπωσιακή αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου τους. Όλα αυτά κατέρρευσαν όταν η Ανάβρα έχασε την αυτονομία της (συγχωνεύτηκε με τον Αλμυρό εξαιτίας του Καλλικράτη).