Το πρώτο βήμα για την εξαγορά μέρους (3,5 δισ. ευρώ) του συνολικού (9 δισ. ευρώ) ακριβού ελληνικού χρέους από το ΔΝΤ έγινε την Παρασκευή στη Νέα Υόρκη κατά την εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ. Πρόκειται, ταυτόχρονα, για την αρχή αποχώρησης του ΔΝΤ από τη χώρα με προφανή πολιτική σημασία, καθώς επαληθεύει και από μια ακόμη, την πιο επαχθή μνημονιακή πλευρά, την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης ότι η χώρα και η οικονομία έχουν ήδη μπει σε νέα φάση με θετική προοπτική.
Τις επόμενες μέρες αναμένεται να κατατεθεί και το νομοσχέδιο για τις 120 δόσεις, που θα προβλέπει τη ρύθμιση των χρεών των ασφαλιστικών ταμείων. Αναμένεται να ακολουθήσει το, δυσκολότερο, νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των χρεών προς την εφορία. Πρόκειται για ρυθμίσεις όχι απλώς μεγάλου κοινωνικού εύρους, διότι πολλές δεκάδες χιλιάδες απόμαχοι δεν μπορούν να πάρουν σύνταξη, αλλά και οικονομικού, καθώς θα δώσει τη δυνατότητα επανεκκίνησης της οικονομικής δραστηριότητας για εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις από νέα βάση.
Υπέρ της πρόωρης αποπληρωμήςΑλλά ας έρθουμε ξανά στη Νέα Υόρκη. Ο υπεύθυνος για την Ευρώπη κ. Τόμσεν, που πάντοτε υπήρξε ο σκληρότερος της τρόικας, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου «ότι θα καλωσόριζε την πρόωρη αποπληρωμή». Συγκεκριμένα ανέφερε τα εξής: «οι πόροι του ΔΝΤ υποτίθεται ότι είναι προσωρινοί, προσφέρουμε τους πόρους μας σε χώρες που τους χρειάζονται προσωρινά και υπάρχουν κίνητρα στα πακέτα διάσωσης, ώστε να εξασφαλιστεί η πρόωρη αποπληρωμή, μόλις το επιτρέψει η οικονομική κατάσταση της χώρας. Επομένως θα καλωσόριζα την πρόωρη αποπληρωμή από την Ελλάδα».
Σύμφωνα με πληροφορίες και ο εκπρόσωπος του ESM κ. Ρέγκλινγκ, που βρίσκεται επίσης στη Ν. Υόρκη, δήλωσε και αυτός ότι είναι θετικός. Αυτό είναι σημαντικό, διότι επιβάλλεται καταστατικά προηγούμενη έγκριση του ESM, καθώς είναι ένας από τους μεγάλους πιστωτές της Ελλάδας και έχει προτεραιότητα, κάτι που θα εισπράξουν θετικά και οι αγορές. Είναι λογικό να είναι θετικό ο ESM, διότι μειώνεται, έτσι, το μεσοσταθμικό επιτόκιο δανεισμού της χώρας, που σήμερα είναι 1,61%.
Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, αναμενόταν να συναντηθεί επισήμως με την κ. Λαγκάρντ και να υποβάλλει το αίτημα αυτό. Μιλώντας στην ΕΡΤ3, τις προάλλες, ανέφερε σχετικά ότι τα οικονομικά επιχειρήματα είναι συντριπτικά υπέρ μιας τέτοιας κίνησης και πρόβλεψε ότι και το ΔΝΤ θα το θελήσει. Παρατήρησε δε πολύ χαρακτηριστικά: «Εάν το χρέος γίνεται βιώσιμο, βοηθά και τους πιστωτές». Αυτό το είπε για να απαντήσει στη φιλολογία, στα όρια της κινδυνολογίας, ότι ευρωπαϊκές χώρες πιθανόν βάλλουν προσκόμματα, τουλάχιστον μέχρι τις ευρωεκλογές.
Την κίνηση της κυβέρνησης να αποπληρώσει μέρος του δανείου υποστήριξε και ο πρόεδρος της ΝΔ, Κ. Μητσοτάκης. Πρόσθεσε, όμως, για να αμβλύνει τη σημασία της συμφωνίας του, ότι η πράξη αυτή καθυστέρησε από την έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση!
Το αγκάθι των «μεταρρυθμίσεων»Ο κ. Τόμσεν, βέβαια, δεν θα μπορούσε να αρνηθεί τον εαυτό του ολωσδιόλου. Επανέλαβε τις απόψεις του για «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις», που συμπεριλαμβάνουν και τη μείωση των συντάξεων και τη μείωση του αφορολόγητου. Προχώρησε επίσης και σε σχολιασμό των τραπεζών, αλλά με πολύ ηπιότερο τρόπο. «Πιστεύω ότι οι συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί είναι ζωτικής σημασίας, όχι προκειμένου να επιτρέψουν στην Ελλάδα να πιάσει τους δημοσιονομικούς της στόχους, πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει δείξει ότι μπορεί και ότι θα πετύχει τους στόχους αυτούς, όπως ξέρετε θεωρούμε αυτούς τους στόχους πολύ φιλόδοξους». Οι «μεταρρυθμίσεις» αυτές, σύμφωνα με τον ίδιο, «θα απελευθέρωναν πόρους, που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να εκσυγχρονίσει την οικονομία της και θα της επιτρέψουν να επενδύσει».
Εντυπωσιακό για έναν εκπρόσωπο του ΔΝΤ που είναι θιασώτης της εσωτερικής υποτίμησης, δηλαδή της μεγάλης και απότομης δημοσιονομικής προσαρμογής και μείωσης της ζήτησης, ήταν ότι πρόσθεσε ότι η Ελλάδα έτσι θα μπορούσε «να ανακτήσει μεγάλο μέρος των δημόσιων δαπανών, που έχουν συμπιεστεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια της κρίσης, τόσα χαμηλά που εμποδίζουν την ικανότητα του κράτους να προσφέρει βασικές υπηρεσίες». Λίγο ακόμα και θα μιλούσε για ενίσχυση του κοινωνικού κράτους.
Ο κ. Τόμσεν, το ΔΝΤ και γενικά οι πιστωτές της Ελλάδας, δεν μπορούν να αγνοήσουν ότι υπάρχει μια διαφορετική, θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, όχι απλής σταθεροποίησης. Την Παρασκευή το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου ήταν 3,31%, που όπως σημείωσε το Ρόιτερς είναι το χαμηλό 13 ετών, ενώ η «Ντι Βελτ» σημείωνε ότι η Ελλάδα πλέον δανείζεται με μικρότερο επιτόκιο από τις ΗΠΑ...
Δεν μπορεί να αγνοηθεί η θετική πορείαΗ προτίμηση της Ελλάδας από επενδύτες ερμηνεύεται από το ότι οι αποδόσεις των ομολόγων της είναι υψηλές –τη στιγμή που στη Γερμανία είναι αρνητικές, δηλαδή οι δανειστές ομολογιούχοι χάνουν λεφτά– ενώ η οικονομία της εμπνέει πλέον εμπιστοσύνη, καθώς είναι χώρα της Ευρωζώνης και η ΕΚΤ ετοιμάζεται για ένα νέο γύρο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής της, λόγω της επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Το επίπεδο αυτό του επιτοκίου του δεκαετούς ομολόγου είναι πολύ ευνοϊκό και επιτρέπει σύντομα και νέα έξοδο στις αγορές, αφήνοντας την ΝΔ και τον αντιπολιτευόμενο Τύπο να αναζητά νέα πεδία για να θεμελιώσουν τον ισχυρισμό τους περί αβεβαιότητας ή και την καταστροφολογία. Οι επικείμενες ρυθμίσεις των 120 δόσεων είναι μαι καλή ευκαιρία για «αποκαλυπτικά» ρεπορτάζ ότι ήδη εγείρονται αντιρρήσεις από τους δανειστές.
Η δημοσιονομική εξυγίανση δεν θα άφηνε ασυγκίνητο έναν τεχνοκράτη όπως ο κ. Τόμσεν. «Θεωρούμε ότι η Ελλάδα τα έχει πάει εξαιρετικά καλά σε όρους δημοσιονομικής προσαρμογής», σχολίασε. Πρόσθεσε, όμως, αμέσως, για να μην παρερμηνευθούν οι νεοφιλελεύθερες απόψεις του: «αλλά θεωρούμε επίσης ότι επί σειρά ετών αυτό έχει επιτευχθεί χάρη σε ένα δημοσιονομικό μείγμα, που δεν είναι φιλικό προς την ανάπτυξη και τα μέτρα που έχουμε συμφωνήσει ήταν μία προσπάθεια να αποκατασταθεί το φιλο-αναπτυξιακό κλίμα».
Παύλος Κλαυδιανός