Μπιζίμ ΠΑΟΚ

Η ομάδα των προσφύγων της Θεσσαλονίκης συμπλήρωσε 93 χρόνια ζωής και δράσης



«…Λούστρος καρντάσι αδερφός
περνάει χρυσό στους λούστρους
στράτα στρατούλα πάει τη βραδιά τη νυχτερινή
κάνει πως είναι βράδυ
κωλοτούμπες στα νερά φιγουρατζής και Παοκτζής
στεγνώνει στον αέρα
βγάζει απ’ τη μασχάλη του - μ΄αρέσει όπως μυρίζει-
ένα πλακέ μπουκαλάκι μπανάλ λαδώνει τα μαλλιά του
παράνομος τύπος φυλακές στο δισάκι του ντύνεται με άσπρο πουκάμισο στενό και μαύρο παντελόνι…»
Κατερίνα Γώγου (Ιδιώνυμο)

Η 20η Απριλίου 1926 θεωρείται η γενέθλια μέρα του Πανθεσσαλονίκιου Αθλητικού Ομίλου Κωνσταντινουπολιτών, του ΠΑΟΚ. Το πρώτο έμβλημα του συλλόγου ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο. Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης ΠΑΟΚ. Το σκέφτηκε ο αείμνηστος Κώστας Κοεμτζόπουλος που πήρε την ιδέα από το πακέτο τσιγάρων μάρκας “ΛΗΘΗ” που κάπνιζε. Τα χρώματα που επιλέχθηκαν για τον Σύλλογο ήταν το Μαύρο ως ένδειξη πένθους και λύπης για την απώλεια των χαμένων πατρίδων και το λευκό που συμβολίζει την ελπίδα και την αισιοδοξία.
Τον ΠΑΟΚ που φέτος, μετά από 34 χρόνια, κατακτά το πρωτάθλημα Ελλάδος υποστήριζε, μεταξύ πολλών άλλων και ο ποιητής Μανώλης Αναγνωστάκης. Συχνάζοντας στη Τούμπα έγραψε: «Στο γήπεδο δεν υπήρχε περίπτωση να κάτσουμε στις κερκίδες. Τότε οι κερκίδες λιγοστές, και από τη μια πλευρά του γηπέδου και όχι πέρα ως πέρα, είχαν το χαρακτήρα κάποιας ‘διακεκριμένης’, όπως στο θέατρο, και δεν προορίζονταν για το χοντρό λαό. Ήταν σαφώς ακριβότερο το εισιτήριο, εκεί πήγαιναν οι πατεράδες με τα πολύ μικρά παιδιά τους, που αν δεν βολεύονταν κάπου έπρεπε να τα ‘χανε δυο ώρες καθισμένα στην πλάτη τους και να εμποδίζουν τους από πίσω, εκεί πήγαιναν οι λιγοστές γυναίκες, κυρίως μέλλουσες γκόμενες κάποιου ποδοσφαιριστή που είχανε σταμπάρει, εκεί πήγαιναν οι κατ’ εξοχήν φιλήσυχοι οικογενειάρχες που φεύγανε μάλιστα και τέσσερα-πέντε λεφτά πριν το τέλος του ματς για να μη στριμωχτούνε στις εξόδους και, φυσικά, εκεί κάθονταν οι λογής λογής παράγοντες και παραγοντίσκοι». («Σελίδες από την ποδοσφαιρική αυτοβιογραφία μου», περ. «Τέταρτο» Ιούλιος 1986)

Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ

Στις 4 Φεβρουαρίου του 2011, στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, επί της οδού Φρυνίχου 14 στην Πλάκα, ανέβηκε το έργο του Σταύρου Τσιώλη «Ταξιδεύοντας με τον ΠΑΟΚ». Πρόκειται για μια ιστορία που διαδραματίζεται στο Σταθμό Λαρίσης κατά τη διάρκεια της ιστορικής καθόδου των 2.500 οπαδών του δικέφαλου του βορρά σιδηροδρομικώς για να παρακολουθήσουν τον αγώνα με τον Ολυμπιακό. Ο Σταύρος Τσιώλης μιλώντας στον Κωνσταντίνο Αμπατζή και το “OneMan” είπε για τον ΠΑΟΚ: “Είναι αγαπημένος ο ΠΑΟΚ, εκπροσωπεί μια ξεριζωμένη πατρίδα, μεγάλο πόνο, είναι πολύ συγκινητικό από μόνο του αυτό. Αυτοί οι άνθρωποι φέρανε μια αναγέννηση της Ελλάδας, αυτός ο κόσμος που ήρθε από την Κωνσταντινούπολη έφερε καινούριο αίμα. Η γιαγιά μου, ένας αγράμματος άνθρωπος, μου έλεγε ότι αυτοί οι άνθρωποι μας έμαθαν να κεντάμε, να μαζευόμαστε στα σπίτια και να τρώμε όλοι μαζί. Μετά από αυτά, ή τον ΠΑΟΚ θα αγαπούσα ή την ΑΕΚ. Και τον Απόλλωνα αγαπώ βέβαια και τον Πανιώνιο”. Σε ό,τι αφορά τον Ιβάν Σαββίδη ο Σταύρος Τσιώλης τόνισε:  “Ο κύριος Σαββίδης έχει πάρα πολλά λεφτά, ας κάνει μεταγραφές, να φέρει παιχταράδες που βάζουν γκολ και δεν συντρίβονται όταν τρώμε δυο. Κάθε χρόνο, η Μπαρτσελόνα απελευθερώνει 2-3 παίκτες. Πάρ’ τους, τόσα δισεκατομμύρια έχεις”.

Ο σουρεαλιστικός ΠΑΟΚ!

Ο Νίκος Ιωαννίδης (ακα «Ισοβίτης») δίνει τη δική του άποψη για τον ΠΑΟΚ: «Σουρεαλισμός» (Υπερρεαλισμός), από τις γαλλικές λέξεις sur (επάνω, επί) και réalisme (ρεαλισμός, πραγματικότητα). Στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί ως «πέρα από το πραγματικό» ή «ανώτερο της πραγματικότητας» ή «ΠΑΟΚ». Ο Σουρεαλισμός αποτέλεσε ιδρυτικό αλλά και βασικό στοιχείο στην ιστορία της ασπρόμαυρης οικογένειας, κάτι που μπορεί να διαπιστώσει οποιοσδήποτε εξετάσει οποιαδήποτε χρονική περίοδο μέσα στα 93 χρόνια που έχουν περάσει από το ξεκίνημα. Τα γεγονότα που οδήγησαν στην ίδρυση του συλλόγου είναι εύγλωττα στη χρονολογική τους παρουσίαση:
• 15 Οκτωβρίου 1924: Κυκλοφορεί το «Manifeste du surréalisme» του Αντρέ Μπρετόν, δηλαδή το «Μανιφέστο Του Σουρεαλισμού», του τρόπου αυτόματης ψυχικής έκφρασης με απουσία οποιουδήποτε ελέγχου από τη λογική.
• 26 Μαρτίου 1926: Εγκαινιάζεται στο Παρίσι η Galerie Surréaliste, όπου για πρώτη φορά εκτίθενται αποκλειστικά σουρεαλιστικά έργα τέχνης.
• 30 Μαρτίου 1926. Γίνεται η πρώτη συγκέντρωση στη Λέσχη Κωνσταντινουπολιτών και υπογράφεται το πρωτόκολλο ίδρυσης του ΠΑΟΚ.
• 5 Απριλίου 1926. Πραγματοποιείται η πρώτη Γενική Συνέλευση.
• 12 Απριλίου 1926. Υπογράφεται από τα μέλη του ΔΣ η αίτηση αναγνώρισης του συλλόγου στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης.
• 20 Απριλίου 1926. Το Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης με την απόφαση 822 αναγνωρίζει επίσημα τον ΠΑΟΚ. «Α, αυτό να κάνουμε, μία σουρεαλιστική ομάδα ποδοσφαίρου, να τι λείπει από τον κόσμο μας και τη σύγχρονη τέχνη. Σουρεαλιστική σκέψη, σουρεαλιστική λογοτεχνία, σουρεαλιστική ζωγραφική, σουρεαλιστικό ποδόσφαιρο».
Για τον πρόσφυγα από την Πόλη, ο ΠΑΟΚ ήταν «μπιζίμ ΠΑΟΚ», «ο δικός μας ΠΑΟΚ». Η ίδρυσή του, η ζωή του και οι νίκες του ήταν πηγή χαράς και η πρόοδός του απόδειξη της εθελοντικής προσφοράς και της στήριξης των φίλων του. Είναι χαρακτηριστικό ότι για την κατασκευή του γηπέδου του Σιντριβανίου, εργάστηκαν επί ενάμιση χρόνο εθελοντικά χιλιάδες άνθρωποι. Ακόμη και σκάβοντας με τα χέρια.

Μάκης Διόγος