** Ο χάρτης των δημοσκοπήσεων ανά χώρα, όπως διαμορφώθηκε την τελευταία εβδομάδαΤου Λευτέρη Στουκογιώργου
•Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο σκηνικόΣε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο σκηνικό, η κυριαρχία των ΗΠΑ και του δολαρίου αμφισβητούνται από τις άλλες δύο υπερδυνάμεις (Κίνα, Ρωσία). Σε γεωοικονομικό επίπεδο, η κινέζικη και η ρώσικη ηγεσία επιζητούν την «εναρμόνιση» των δύο οικονομικών πρωτοβουλιών τους, της κινέζικης Belt and Road και της ρώσικης Ευρωασιατικής Οικονομικής Ένωσης (EAEU). Η εναρμόνιση αφορά και τις τεράστιες συναλλαγές που θέλουν να πραγματοποιούνται εκτός της ζώνης δολαρίου (σε γουάν και ευρώ). Εκτός του ότι είναι πολύ δύσκολη η εφαρμογή της, η αμερικάνικη αντίδραση αναμένεται ηχηρή εφόσον το δολάριο κινδυνεύει να χάσει το προνόμιο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Ο εμπορικός πόλεμος ήρθε για να μείνει!
Ο νεοφιλελευθερισμός απέτυχε να δώσει διέξοδο στην μεγάλη κρίση που ο ίδιος δημιούργησε (’08) και πλέον τα προβλήματα συσσωρεύονται σε υψηλότερο επίπεδο. Συνεπώς, μια νέα παγκόσμια κρίση είναι πιθανή, οδεύοντας προς τις αμερικάνικες εκλογές, χωρίς ακόμα να υφίστανται τα εργαλεία αντιμετώπισης της. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, όμως, θα είναι ο καταλυτικός παράγοντας επανακαθορισμού του παγκόσμιου καταμερισμού εργασίας και όσοι ανέβουν νωρίς στο τρένο της θα είναι οι κερδισμένοι της νέας εποχής.
Ο νεοπροστατευτισμός του Τράμπ και η συσσώρευση κεφαλαίων στις ΗΠΑ έχουν αλλάξει τα δεδομένα στην Ευρώπη. Ο εμπορικός πόλεμος (εκτός του προϋπάρχοντος νομισματικού) των ΗΠΑ με την Κίνα περνάει κι από το έδαφος της Ευρώπης. Τα πλεονάσματα της Γερμανίας έναντι των ΗΠΑ είναι στο στόχαστρο της κυρίαρχης υπερδύναμης. Η συμφωνία ΕΕ-Κίνας (mega deal) αναμένεται να επικυρωθεί ως το τέλος του χρόνου, ως αναγκαία συνθήκη και για τους δύο εταίρους. Η κινέζικη γεωπολιτική (soft power) είναι διέξοδος για τις Βρυξέλλες, παρά την ανησυχία τους για τη στρατηγική διείσδυση της Κίνας στο έδαφος της.
Σε αυτό το κάδρο, οι επικείμενες ευρωεκλογές έχουν πολλά επίδικα, καθώς κρίνεται η πορεία των ευρωπαϊκών λαών. Η γερμανική αρχιτεκτονική της Ευρώπης είναι διαποτισμένη από το ξεπερασμένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο. Η χαμηλή ανάπτυξη και οι δυσοίωνες προβλέψεις τριετίας στην Ευρώπη, η μεγάλη άνοδος των ανισοτήτων την τελευταία δεκαετία, η μείωση της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους, η εγκατάλειψη των αδυνάτων και η καταστροφή της μεσαίας τάξης είναι τα «επιτεύγματα» της μακροχρόνιας λιτότητας. Η τροφοδότηση της μεγάλης ανόδου της ακροδεξιάς είναι το χειρότερο παράγωγο του ευρωπαϊκού νεοφιλελευθερισμού. Η πιθανότητα ένωσης μεγάλου κομματιού της ακροδεξιάς (ENF, EFDD και ECR) του ευρωκοινοβουλίου, μπορεί να την φέρνει στην τρίτη θέση , πίσω από το ΕΛΚ και τους Σοσιαλδημοκράτες. Η στρατηγική του Στήβ Μπάνον για τη δημιουργία μιας μαύρης διεθνούς έχει βρει πρόσφορο έδαφος, βασισμένη στο Σαλβίνι, την Λεπέν, το AfD, το Βόξ, τον Φάραντζ αλλά και τον Ορμπαν του ΕΛΚ.
Οι έδρες στο ευρωκοινοβούλιο είναι 751, για όσο θα συμμετέχει το Ηνωμένο Βασίλειο (έχει 73 έδρες), και θα μείνουν 705 αν πραγματωθεί το Brexit (27 έδρες θα διαμοιραστούν στα υπόλοιπα κράτη-μέλη), ενώ η Ελλάδα έχει 21 έδρες. Οι δημοσκοπικές τάσεις, ως τώρα, προσεγγιστικά δίνουν πρώτη τη δεξιά του ΕΛΚ (Ppe) με 167-173 έδρες. Οι Σοσιαλδημοκράτες ακολουθούν (S&D) με 144-152 έδρες. Τρίτοι οι Φιλελεύθεροι (ALDE) με 99-109 έδρες (με Μακρόν), τέταρτη η Ακροδεξιά των Σαλβίνι και Λε Πέν (ENF) με 66-75 έδρες και στην πέμπτη θέση οι Συντηρητικοί Εθνικιστές (ECR) με 57-59 έδρες. Ακολουθούν οι Πράσινοι (Greens-Efa) έχοντας 54-59 έδρες, η Αριστερά (GUE-NGL) με 47-51 έδρες, η ευρωσκεπτικιστική Ακροδεξιά (EFDD) με 48-53 έδρες και οι διάφοροι με 43- 47 έδρες. Το σίγουρο είναι ότι πλέον η δεξιά του ΕΛΚ και οι Σοσιαλιστές δεν έχουν πλειοψηφία. Η δεξιά του ΕΛΚ κατεβάζει ως υποψήφιο για την Κομισιόν τον Μάνφρεντ Βέμπερ της CSU. Οι σοσιαλδημοκράτες τον Φράνς Τίμερμανς, οι Φιλελεύθεροι την Βεστάγκερ, οι Πράσινοι την Σκά Κέλερ μαζί με τον Ολλανδό Μπας Άικχουτ και η Αριστερά το Νίκο Κούε μαζί με την Βιολέτα Τόμιτς. Στόχος της Αριστεράς είναι μια κόκκινη-κόκκινη-πράσινη συμμαχία (άνω του 1/3 του ευρωκοινοβουλίου) που είναι ακόμα σε αρχικά στάδια, έχει όμως πολλές προσδοκίες στη νέα σύνθεση του ευρωκοινοβουλίου. Η εκλογή Βέμπερ θα είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για μια δημοκρατική Ευρώπη, ίσως γι αυτό δεν χαίρει ευρύτερης αποδοχής.
Ας δούμε τον χάρτη των δημοσκοπήσεων, ανά χώρα, όπως διαμορφώνεται μια εβδομάδα πριν τις ευρωεκλογές:
Γερμανία (96 έδρες)Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η CDU είναι πρώτη με 29%. Οι έντονα ανερχόμενοι Πράσινοι (Grunen), δεύτεροι με 18-20%. Οι σοσιαλδημοκράτες του SPD σε ιστορικά χαμηλά (16-17%). Η ναζιστική Alternative fur Deutschland (AfD) είναι τέταρτη (10-12%). Η αριστερά του Die Linke στο 7-9% ενώ οι φιλελεύθεροι του FDP κυμαίνονται μεταξύ 6,5-8,5%. Δεν υπάρχει όριο εισόδου άρα και με 1% δύναται να εκλεγεί ευρωβουλευτής.
Γαλλία (74 έδρες)Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν οριακή διαφορά μεταξύ Λέ Πέν και Μακρόν (γύρω στο 23%), ακολουθούν οι Ρεπουμπλικάνοι (12-13%), o Μελανσόν 8-9%, οι Πράσινοι 7-8%, οι σοσιαλιστές με 5-6%. Οι αριστερές δυνάμεις, του PCF στο 3% και της Generation S (2-3%), δεν κατόρθωσαν να συνθέσουν κοινή γραμμή, μένοντας έτσι εκτός ευρωκοινοβουλίου, αφού το όριο είναι στο 5%.
Ηνωμένο Βασίλειο (73 έδρες)Η χαοτική κατάσταση, σε κυβέρνηση και κοινοβούλιο, που δημιουργήθηκε λόγω του ανολοκλήρωτου Brexit, έχει μεταφερθεί στην ίδια την κοινωνία. Για άλλη μια φορά, ο Νάιτζελ Φάραντζ θα σπείρει θύελλες (με τις ευλογίες του Μπάνον) με το νέο κόμμα του (Brexit Party) που προηγείται (30-35%). H σύγχυση που έχει προκληθεί στο εκλογικό σώμα, δίνει αντιφατικά συμπεράσματα. Οι Εργατικοί ακολουθούν με σοβαρή πτώση (18-24%), οι φιλελεύθεροι 13-16%, ενώ οι Συντηρητικοί που ήταν γύρω στο 40% πριν τρεις μήνες πέφτουν στο 12%! Οι Πράσινοι με μεγάλη άνοδο 7-10% Το Change UK ακολουθεί με 4-5%, το σκωτσέζικο SNP με 3-4% και τo UKIP πέφτει κάτω του 3%.
Ιταλία (73 έδρες)Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρώτη τη Λέγκα του Σαλβίνι με 31%, δεύτερο το Κ5Α του Ντι Μάιο (22-23%), τρίτο το Δημοκρατικό Κόμμα με 21-22%. Ακολουθεί ο Μπερλουσκόνι (9%) και η ακροδεξιά της Μελόνι με 5%. Χαρακτηριστικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων είναι η μεγάλη πτώση των 5 Αστέρων, αλλά και η αδυναμία του Σαλβίνι να κρατηθεί άνω του 32%. Η άνοδος του Δημοκρατικού Κόμματος είναι το τρίτο στοιχείο. Η Αριστερά (L’altra Europa con Tsipras, Rifondazione Comunista, Sinistra Italiana) μεταξύ 2,5-3,5% προσπαθεί να ξεπεράσει το φράγμα του 4% για να εκλέξει ευρωβουλευτές, πράγμα δύσκολο σε αυτή τη συγκυρία εκτός κι αν αυξηθεί η αποχή.
Ισπανία (54 έδρες)Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν στην πρώτη θέση το PSOE του Σάντσεθ μεταξύ 29,5-32%. Το Λαϊκό Κόμμα στο 17-19%, οι Θιουδαδάνος στο 16%, οι Unidas Podemos 13-14% και το φασιστικό Βοξ να κινείται μεταξύ 8-9%. O Σάντσεθ «έρχεται με ταχύτητα» μετά την επιτυχία του στις εθνικές εκλογές, όπως επιβεβαιώνεται από τα παραπάνω, ενώ αυξητικά βαίνουν οι Unidas Podemos.
Πορτογαλία (21 έδρες) Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Κόστα προηγείται (33,5-36%). To Mπλόκο στο 8% και ο Συνασπισμός ΚΚΠ και Πράσινων στο 7,5-9% συνθέτουν το προοδευτικό μπλόκ, που θα καλεστεί να σχηματίσει κυβέρνηση ξανά στις φθινοπωρινές εθνικές εκλογές παρά τις διαφωνίες. Η κεντροδεξιά με 27-28% και η δεξιά στο 7% παραμένουν στο περιθώριο των τρεχουσών εξελίξεων.
Βέλγιο (21 έδρες)Στην Φλάνδρα είναι σε αυξητική τάση η ακροδεξιά που ξεπερνά το 30%, ακολουθούν οι Χριστιανοδημοκράτες με 9% και οι Πράσινοι, με 8%, οι Σοσιαλιστές και το ακροδεξιό αποσχιστικό Φλαμανδικό Συμφέρον με 6% και οριακά το Κόμμα των Εργαζομένων με 5%. Στην Βαλλωνία, Σοσιαλιστές (24-27%), Πράσινοι με 12% και το Κόμμα των Εργαζομένων με 11% βαίνουν αυξητικά. Στις ευρωεκλογές ψηφίζουν ξεχωριστά οι δύο περιοχές, ενώ μόνο στις εθνικές είναι και ενιαίες. Η άνοδος των Πρασίνων αλλά και της ακροδεξιάς είναι το χαρακτηριστικό ενώ υπάρχει μεγάλη διασπορά ψήφων μεταξύ πολλών κομμάτων. Το όριο εισόδου είναι στο 5%.
Ολλανδία (26 έδρες)Στη δεξιά πολυκατοικία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πρώτο το ευρωσκεπτικιστικό/ακροδεξιό Democracy Forum με 17%, ακολουθούν VVD (συντηρητικό) με 16%, το CDA (χριστιανοδημοκράτες) με 9%, το D66 (φιλελεύθεροι) με 7% και το PVV (ακροδεξιά) με 6,5%. Στην αριστερή, μεγάλη η άνοδος των Αριστερών Πράσινων στο 11-12%, οι Εργατικοί στο 9%, οι Σοσιαλιστές στο 6%, ενώ πολύ θετικά εγγράφεται το Φιλοζωικό Κόμμα (5%).
Δανία (13 έδρες)Οι Σοσιαλδημοκράτες προηγούνται με 25% έναντι του 18% των Φιλελεύθερων. Ακόμα, μεγάλη είναι η άνοδος των ακροδεξιών που βρίσκονται στην τρίτη θέση (16%), ενώ ακολουθούν οι επίσης Φιλελεύθεροι ριζοσπάστες με 9%, η αριστερή Κοκκινοπράσινη Λίστα και οι Σοσιαλιστές στο 7% ενώ με 6% ακολουθεί το Λαϊκό Κίνημα ενάντια στην ΕΕ.
Σουηδία (20 έδρες)Το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα -σε πτώση από τις εθνικές εκλογές- προηγείται με 22-24% και ακολουθούν οι ακροδεξιοί με 17-20%, τα δύο δεξιά κόμματα 15% και 11% αντιστοίχως, οι Πράσινοι με άνοδο μεταξύ 9-12%, οι Φιλελεύθεροι με 8-9% και η αριστερά του Jonas Sjostedt με 7-9%.
Φιλανδία (13 έδρες)Σταθεροί οι Κεντροδεξιοί (17-20%), η ακροδεξιά ισχυρή στο 16-18%, τρίτοι οι Σοσιαλδημοκράτες με 15,5-17,5%, σε πτώση οι Φιλελεύθεροι με 13%, μεγάλη άνοδος των Πρασίνων που αγγίζουν την τέταρτη θέση με 13% και μικρή άνοδος της αριστεράς, από το 7,1% στο 8,5%.
Αυστρία (18 έδρες)H δεξιά του Κούρτς κρατά μεν τα πρωτεία, αλλά σε πτώση με 29-30%, οι Σοσιαλδημοκράτες στο 27%, σε πτώση το φασιστικό Κόμμα της Ελευθερίας στο 23% και ακολουθούν ανοδικά οι Φιλελεύθεροι στο 8-9% και οι Πράσινοι στο 8-9%, επίσης. Η Βιέννη είναι το προπύργιο των προοδευτικών δυνάμεων.
Πολωνία (51 έδρες)Το ακροδεξιό Νόμος και Δικαιοσύνη είναι σταθερά πρώτο με 38-40%. Ακολουθεί ο ευρύς Φιλοευρωπαικός Συνασπισμός, που περιλαμβάνει Δημοκρατικούς, Φιλελεύθερους, Σοσιαλιστές και Πράσινους (37-39%) και τρίτο το νέο σοσιαλδημοκρατικό «Άνοιξη» με 8-10%. Τέταρτο το ακροδεξιό Κούκιτζ με 6%. To RAΖEM (επιρροής Βαρουφάκη) παραμένει χαμηλά γύρω στο 2%.
Τσεχία (21 έδρες)Οι Φιλελεύθεροι (ANO) του ολιγαρχικού Μπάμπις βρίσκονται σε πτώση με 20-22% (στις εκλογές του ’17 κέρδισαν με 29%). Οι επίσης Φιλελεύθεροι Πειρατές σε άνοδο 14-16% (από 11%), το ακροδεξιό ODS με 12-14% και το επίσης ακροδεξιό SPD -που στηρίζει γραμμή Σαλβίνι- με 11-13%. Ακολουθεί η δεξιά με 10-12%, με ελαφριά πτώση (από 9 σε 7%) το Κομμουνιστικό Κόμμα Βοημίας και Μοραβίας και ακολουθούν το Σοσιαλδημοκρατικό με 5-6%. Η μεγαλύτερη άνοδος παρατηρείται στην ακροδεξιά του SPD.
Σλοβακία (13 έδρες)Σε πτώση οι Σοσιαλδημοκράτες του Φίκο σε σχέση με τις εκλογές του ’16 (από 28 σε 22%) και ακολουθούν 4 ακροδεξιά κόμματα μεταξύ 10-12%, η δεξιά με 8%, η προοδευτική Σλοβακία με 8% και ένα ακόμα ακροδεξιό με 6%.
Ουγγαρία (21 έδρες)Είναι η χώρα που κυβερνάται ολιγαρχικά από το Φίντετς του Ορμπαν (ΕΛΚ) μαζί με το δορυφορικό του κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών και ένα κομμάτι της κεντροαριστεράς. Σε άνοδο ο Ορμπαν με το δορυφόρο του (από 49% στις εκλογές του ’18 στο 55%) και σε πτώση το φασιστικό Γιόμπικ (από 19% σε 10%), που χάνει ψήφους από τον Όρμπαν. Σε πτώση το Σοσιαλιστικό Κόμμα (από 13 σε 7%) και ακολουθεί η διάσπαση του Δημοκρατικού Συνασπισμού με 6-7%, οι Πράσινοι με 4-6% ενώ μικρή είναι η άνοδος των Φιλελευθέρων του «Μομέντουμ» με 3-5%. Η Βουδαπέστη είναι το κάστρο των προοδευτικών δυνάμεων.
Σλοβενία (8 έδρες)Οι κυβερνώντες Φιλελεύθεροι του LMS με 16-18% χάνουν την πρωτιά από το δεξιό SDS (20-24%). Ακολουθούν οι Σοσιαλδημοκρατές με 14-16% και η ελπιδοφόρα αριστερή Λέβιτσα στο 10%.
Κροατία (11 έδρες)Στο 26-30% η δεξιά, στο 18-20% οι Σοσιαλδημοκράτες, τρίτη η ακροδεξιά με 8-10% και ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι με 7-9%.
Ρουμανία (32 έδρες)Μεγάλη η πτώση των Σοσιαλδημοκρατών σε 2 χρόνια (από 47% σε 27%), σε άνοδο η δεξιά του PNL ( ΕΛΚ) γύρω στο 27% και ακολουθούν σε ανοδική πορεία τα τρία φιλελεύθερα κόμματα (με 15%, 9% και 8% αντιστοίχως).
Βουλγαρία (17 έδρες)Το GERB του Μπορίσοφ σταθερά πρώτο με 32-35%, δεύτεροι οι Σοσιαλιστές με 32-34%, ακολουθούν οι φιλελεύθεροι με 12-15%. Tα ακροδεξιά κόμματα δεν θα καταφέρουν να εκλέξουν ευρωβουλευτές.
Ιρλανδία (11 έδρες)Η δεξιά του Fine Gael είναι σε άνοδο στο 31-33% σε σχέση με τις εκλογές του ’16 (25,5%), ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι στο 21% και τρίτοι οι Independents στο 16-18% .Το αριστερό Sinn Fein με άνοδο από 13,8% στο 16% παίρνει 2 έδρες, σε πτώση οι Εργατικοί (από 6,6% σε 4%) και μία έδρα, σε άνοδο και οι Πράσινοι (4%) με μία έδρα επίσης.
Κύπρος (6 έδρες)Οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πρώτο το ΔΗΣΥ με 30%, δεύτερο το ΑΚΕΛ με 26% και τρίτο το ΔΗΚΟ με 13-15%.
Μάλτα (6 έδρες)Με άνοδο το Εργατικό Κόμμα κυριαρχεί με 55% έναντι 35% της δεξιάς που υποχωρεί.
Λουξεμβούργο (6 έδρες)Πρώτη η δεξιά με 28%, ακολουθούν οι Σοσιαλιστές με 18%, οι Φιλελεύθεροι με 17%, οι Πράσινοι βγάζουν έδρα με 15% όπως και η ακροδεξιά με 8%.
Λετονία (8 έδρες)Οι Σοσιαλδημοκράτες πρώτοι με 17-20%, σε άνοδο οι δεξιοί με 16-18% ,σε άνοδο η ακροδεξιά με 13-15% και ακολουθούν οι Φιλελεύθεροι στο 11%, σε άνοδο οι Πράσινοι 6-9% , οι συντηρητικοί με 5-6% ενώ βγάζουν έδρα και οι προοδευτικοί με 5%.
Λιθουανία (11 έδρες)Προηγείται η δεξιά (26-28%) με άνοδο σε σχέση με τις εκλογές του ‘16 , δεύτεροι με άνοδο οι Πράσινοι με 24%, πέφτουν οι σοσιαλδημοκράτες (11-12%), βγάζουν έδρα τα 2 Φιλελεύθερα κόμματα (7-8% αντίστοιχα) όπως και τα δύο ακροδεξιά κόμματα με 7% και 6% αντίστοιχα.
Εσθονία (6 έδρες)Προηγούνται τα δύο Φιλελεύθερα κόμματα με 27% και 22% αντίστοιχα, σε άνοδο οι σοσιαλδημοκράτες με 20% ακολουθεί το ακροδεξιό με 14- 16%. Με 3% οι Πράσινοι δεν βγάζουν έδρα