** Το παγκόσμιο μαθητικό κίνημα κλιμακώνει τις κινητοποιήσεις, ενόψει της συνδιάσκεψης για το κλίμα του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο** Σε ποιες χώρες το ζήτημα έχει αναδειχθεί πρώτο στην πολιτική ατζέντα
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια πραγματική απειλή για τον πλανήτη και τον ανθρώπινο πολιτισμό. Πρόκειται για μια προειδοποίηση της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας που στηρίζεται σε πορίσματα και τεκμήρια, εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία. Είναι το μαθητικό κίνημα, ωστόσο, αυτό που κατάφερε να φέρει το ζήτημα στην επικαιρότητα και να αποτελεί πια το νούμερο ένα θέμα στην πολιτική ατζέντα των χωρών όλου του κόσμου.
Πρεσβευτής Συνείδησης το μαθητικό κίνημαΤην περασμένη εβδομάδα, απονεμήθηκε στη 16χρονη σουηδέζα ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ και το κίνημα «Παρασκευές για το Κλίμα» (Fridays for Future) το παγκόσμιο βραβείο για τα ανθρώπινα δικαιώματα της Διεθνούς Αμνηστίας, αυτό του Πρεσβευτή Συνείδησης. «Νιώθουμε ταπεινότητα αλλά και εμπνεόμαστε με την αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν οι νέοι ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο, ώστε να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας, Κούμι Νάιντου.
ΟΗΕ: Υποχωρούν τα πολιτικά μέτραΤην ίδια στιγμή, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, στο πλαίσιο της περιοδείας του ενόψει της συνόδου Κορυφής για το Κλίμα (23 Σεπτεμβρίου, Νέα Υόρκη), δήλωσε από τη Νέα Ζηλανδία την περασμένη εβδομάδα πως «το παράδοξο είναι ότι όσο χειροτερεύουν τα πράγματα, τόσο δείχνουν να υποχωρούν τα πολιτικά μέτρα», συμπληρώνοντας πως «οι κλιματικές αλλαγές τρέχουν πιο γρήγορα από εμάς» και καταλήγοντας: «Βλέπουμε να αποδεικνύεται με όλους τους τρόπους πως δεν βρισκόμαστε σε καλό δρόμο για να επιτύχουμε τους στόχους που ορίζονται στη συμφωνία του Παρισίου (…) Οι ηγέτες πρέπει να ακούσουν τις ανησυχίες της νεολαίας για την κλιματική αλλαγή και να παρουσιάσουν ένα σχέδιο στη Σύνοδο του Σεπτεμβρίου, που θα περιλαμβάνει λύσεις αλλά και την ελπίδα για το μέλλον».
Και ενώ ο γ.γ. του ΟΗΕ δείχνει την αδυναμία πολιτικής βούλησης, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, νέα έρευνα του Εθνικού Κέντρου για την Αποκατάσταση του Κλίματος στη Μελβούρνη δείχνει πως το μέλλον της ανθρώπινης κοινωνίας προβλέπεται δυσοίωνο και μάλιστα προειδοποιεί πως αν την επόμενη δεκαετία δεν γίνει παγκόσμια μετάβαση σε μια οικονομία και κοινωνία μηδενικών εκπομπών άνθρακα, τότε το 2050 θα καταρρεύσει ο πλανήτης. Συγκεκριμένα, προειδοποιούν πως η παγκόσμια μέση θερμοκρασία θα ανέβει έως το 2050 κατά τουλάχιστον τρεις βαθμούς, ξεπερνώντας κατά πολύ το στόχο της Συμφωνίας του Παρισίου για αύξηση μικρότερη των δύο βαθμών. Έτσι, το 35% της χερσαίας έκτασης της γης και το 55% του παγκόσμιου πληθυσμού θα εκτίθενται πλέον πάνω από 20 μέρες το χρόνο σε θανατηφόρες θερμοκρασίες, πέρα από το όριο της ανθρώπινης επιβίωσης.
Προτεραιότητα στην πολιτική ατζένταΚαι όσο οι κυβερνώντες δεν κατανοούν την κρισιμότητα του ζητήματος, τόσο ασκείται πίεση από τα κάτω. Πέρα από τους μαθητές και τις μαθήτριες που διαδηλώνουν, καταφέρνοντας μάλιστα στις 24 Μαΐου να καταγράψουν αριθμό ρεκόρ διαδηλώσεων (σε 1.600 πόλεις, από τουλάχιστον 130 χώρες) ξεπερνώντας κατά πολύ τα 1,6 εκατομμύρια διαδηλωτών της πρώτης παγκόσμιας απεργίας για το κλίμα τον περασμένο Μάρτιο, η κοινωνία, ως εκλογικό σώμα, επιτάσσει το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής να είναι η ύψιστη προτεραιότητα στην προεκλογική ατζέντα.
Αυτό, όπως έγραψε και Δ. Σμυρναίος στο προηγούμενο φύλλο, είδαμε να συμβαίνει και στην Ευρώπη με την εκλογική άνοδο των Πρασίνων, αλλά και στις εθνικές εκλογές της Δανίας στις 5 Ιουνίου (βλ. πάλι «Εποχή» 9/6). Συγκεκριμένα, στην Γερμανία, το 46% των ψηφοφόρων είπε ότι το θέμα της κλιματικής αλλαγής ήταν βασικός παράγοντας που καθόρισε την ψήφο τους στις ευρωεκλογές, με τους Πράσινους να καταγράφουν 20% και να αναδεικνύονται σε δεύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα. Η κυβέρνηση της καγκελαρίου Μέρκελ δέχεται ασφυκτικές πιέσεις για να καταθέσει νομοσχέδιο για την κλιματική αλλαγή [έχει δεσμευτεί πως θα είναι έτοιμο τον Σεπτέμβριο], αφού η χώρα έχει αποτύχει να εκπληρώσει τους στόχους της για τη μείωση των καυσαερίων έως το 2020. Την περασμένη εβδομάδα τριάντα ακτιβιστές, μέλη της οργάνωσης Extinction Rebellion, αλυσοδέθηκαν στην είσοδο της καγκελαρίας, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κλιματική καταστροφή. Παράλληλα, ο απερχόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνγκερ, ζητά να διαμορφωθεί μια πιο «πράσινη» ατζέντα και κάνει την αυτοκριτική του γιατί δεν επιτεύχθηκαν οι στόχοι για το 2020 και τους μεταθέτει για το 2030!
Στην Αυστραλία, όπου διενεργήθηκαν εκλογές στις 18 Μαΐου, το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής ήταν η νούμερο ένα απειλή σε έρευνα που κατέγραφε 12 πεδία που συνιστούν απειλή, ενόψει των εκλογών της 18ης Μαΐου, με το 60% των ερωτηθέντων να συμφωνεί πως πρέπει να βρεθεί λύση (στην αντίστοιχη μέτρηση του 2014, το ποσοστό ήταν 42%). Δυστυχώς, όμως, δεν επιβεβαιώθηκε αυτή η τάση στην κάλπη. Το ζήτημα, ωστόσο, της κλιματικής αλλαγής φαίνεται πως θα επηρεάσει τους ψηφοφόρους των ΗΠΑ, αφού αποτελεί προτεραιότητα για το 40% των ψηφοφόρων, σύμφωνα με δημοσκόπηση του περασμένου μήνα, ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2020. Η δημοσκόπηση έδειξε πως οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών για το χρίσμα δέχονται υψηλές πιέσεις για να περιλάβουν στο πρόγραμμά τους λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με το 38% να δηλώνει πως η θέση του υποψήφιου για την κλιματική αλλαγή θα είναι καθοριστική για την τελική απόφαση της ψήφου.
Στον Καναδά έχει ξεκινήσει καμπάνια, ενόψει των βουλευτικών εκλογών τον Οκτώβριο, ώστε να δεσμευτούν όλοι οι υποψήφιοι πως η χώρα θα διαμορφώσει μια Πράσινη Νέα Συμφωνία (Green New Deal). Στο πλαίσιο αυτό, ο πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό ανακοίνωσε νομοσχέδιο που θα απαγορεύει στη χώρα τα καλαμάκια, τις πλαστικές σακούλες και τα μαχαιροπήρουνα μίας χρήσης μέχρι το 2021. Ο ίδιος μπαίνοντας στη συζήτηση δήλωσε πως «Επιβάλλεται μια εθνική λύση».
Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής έχει φτάσει και σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης με το δίκτυο C40, στο οποίο συμμετέχουν 46 δήμοι μεγάλων πόλεων (Παρίσι, Ουάσιγκτον, Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Μόντρεαλ, Σικάγο, Γιοκοχάμα, Κοπεγχάγη, Όσλο, Τόκιο, Βερολίνο, Μπουένος Άιρες, Χονγκ Κονγκ, Αθήνα κ.ά.) να προετοιμάζει τη Σύνοδό του στη Κοπεγχάγη (9-12 Οκτωβρίου), με τη συμμετοχή 83 δήμων, ώστε να συζητηθεί το σχέδιο Deadline 2020, που κινείται στο πλαίσιο της εφαρμογής της Συμφωνίας του Παρισιού.
Με όλα τα μέσαΤο μαθητικό κίνημα, όμως, δεν σταματά στις πιέσεις που ασκεί στο πολιτικό σύστημα, συνεχίζει με το να πιέζει τη Δικαιοσύνη να πάρει θέση, ενώ καλεί τους ενήλικες να σταθούν στο πλευρό του. Έτσι, οι μαθητές ετοιμάζονται πυρετωδώς για τον Σεπτέμβρη, που έχουν ανακοινώσει μια εβδομάδα κινητοποιήσεων (20-27 Σεπτεμβρίου), με αφορμή τη Σύνοδο του ΟΗΕ. Προγραμματίζονται ακτιβισμοί, πολιτιστικά δρώμενα από καλλιτέχνες, μουσικούς, συγγραφείς, ηθοποιούς κ.λπ., ενώ όλα θα καταλήγουν σε μία ακόμα παγκόσμια μαθητική απεργία για το κλίμα στις 27 Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, την περασμένη εβδομάδα (4 Ιουνίου) ξεκίνησε η ακροαματική διαδικασία για να γίνει παραδεκτή μήνυση 21 παιδιών και νέων ενηλίκων εναντίον της κυβέρνησης για την κλιματική αλλαγή, με το επιχείρημα ότι οι νέες γενιές ήδη βιώνουν τις συνέπειες αυτής και είναι συνταγματικό τους δικαίωμα να προστατεύονται.
Εν αναμονή της απόφασης της παραπομπής, που μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους για τις περιβαλλοντικές νομοθεσίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ερχόμενη εβδομάδα ετοιμάζονται κινητοποιήσεις ενόψει της Συνόδου Κορυφής της G20 στην Οσάκα της Ιαπωνίας (28-29 Ιουνίου), με την κλιματική αλλαγή και τα πλαστικά απόβλητα στους ωκεανούς να είναι στην ημερήσια διάταξη. Ήδη έχει ξεκινήσει η συλλογή υπογραφών , ενώ ανακοινώνονται συγκεντρώσεις και ανοιχτές συνελεύσεις σε σειρά από χώρες. Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι λοιπόν η πρώτη προτεραιότητα, χρειάζεται όμως να συνεχίσει να ασκείται πολλή πίεση, ώστε να μπορέσει να παρθεί και να υλοποιηθεί μια παγκόσμια απόφαση αντιμετώπισής της. Τα κινήματα είναι στην πρώτη γραμμή, η Αριστερά;
Ιωάννα Δρόσου