** Ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, έδωσε, με δίκαιο τρόπο, λύσεις ανακούφισης.
** Όλα τα κόμματα στην προεκλογική περίοδο, οφείλουν να τοποθετηθούν για την… τύχη του clawback.
Οι κινητοποιήσεις των εργαστηριακών ιατρών, λίγο πριν τις ευρωεκλογές, αλλά και μετά τη διαπίστωση ότι θα οδηγηθούμε σε εθνικές εκλογές, πρέπει να ειδωθούν σε όλες, τις πραγματικές πλευρές του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί.
Ένα πρόβλημα που αφορά και επιβαρύνει δυσανάλογα τους –λεγόμενους– παρόχους ΕΟΠΥΥ, δηλαδή τους εργαστηριακούς ιατρούς με ατομικό ιατρείο-εργαστήριο, αλλά και τους ιδιοκτήτες μεγάλων –εν είδει αλυσίδας!– διαγνωστικών εργαστηρίων, από την οικονομική επιβάρυνση που προκαλείται κατά τον υπολογισμό του clawback, δηλαδή την υποχρεωτική επιστροφή ποσών που υπερβαίνουν το νομοθετημένο και γνωστό σε όλους, όριο δαπάνης, για κάθε κλάδο ιατρικών υπηρεσιών.
Παραφράζοντας το πολιτικό σύνθημα, «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», οι εργαστηριακοί γιατροί ενώθηκαν με τους ιδιοκτήτες των διαγνωστικών εργαστηρίων απέναντι σε δύο νόμους που θεσμοθέτησαν το clawback, στον ν. 4052/2012 που φέρει υπογραφή Ανδρέα Λοβέρδου και αφορούσε στη φαρμακευτική δαπάνη και στον ν. 4172/2013 που φέρει υπογραφή Άδωνι Γεωργιάδη και επεξέτεινε την εφαρμογή του clawback, «στις εργαστηριακές εξετάσεις, στην νοσηλεία και στις φυσικοθεραπείες», καθορίζοντας ότι «η μηνιαία δαπάνη, του ΕΟΠΥΥ …δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1/12 των εγκεκριμένων πιστώσεων του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ». Αυτές οι ρυθμίσεις ήσαν γνωστές σε όλους από το 2013.
Πολιτικό και χρονικό παράδοξοΤην εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων και των συνακόλουθης επιστροφής, στον ΕΟΠΥΥ, του «υπερβάλλοντος» ποσού από κάθε πάροχο, την είχαν αποδεχθεί όλοι και δεν είδαμε στις εκλογές του 2015 παρόμοιες κινητοποιήσεις, ούτε τόσο σθεναρή αντίδραση από μέρους τους, ούτε όμως και τέτοια συμπόρευση ιατρών ατομικών εργαστηρίων με τους ιδιοκτήτες «αλυσίδων» εργαστηρίων που έχουν αναπτυχθεί στην χώρα μας, «πατώντας» στον νόμο 3919/2011…
Σήμερα, η αντίδραση και οι …«συνασπισμοί» στην αντίδραση, διακρίθηκαν για το πολιτικό τους παράδοξο, να συμπορεύονται ιατροί ατομικών εργαστηρίων με ιδιοκτήτες «αλυσίδων» που όπως και να το κάνουμε, προκαλούν πολλαπλάσια επιβάρυνση στις δαπάνες και δυσανάλογη συμμετοχή στην υπέρβαση των θεσμοθετημένων ορίων δαπάνης από τον ΕΟΠΥΥ και το υπουργείο Υγείας.
Τι χρειαζόταν να γίνει από το 2013 και τι χρειάζεται σήμερα; Δίκαιη και αναλογική κατανομή της οικονομικής επιβάρυνσης σε κάθε εργαστήριο, ανάλογα με τον «όγκο» της προκαλούμενης, από αυτό, υπέρβασης των ορίων δαπάνης που έχουν θεσμοθετηθεί.
Κι αν πάμε πιο βαθειά, θα πούμε πως χρειάζεται να σχεδιασθούν σε βάθος χρόνου, δομικές παρεμβάσεις ελέγχου, στο σύστημα συνταγογράφησης του φαρμάκου, των ιατρικών εξετάσεων και των ιατρικών πράξεων, ώστε να προσανατολίζεται ο γιατρός σε ιατρικά ενδεδειγμένες επιλογές, ελαχιστοποιώντας ή εκμηδενίζοντας κάθε δυνατότητα «διαφυγής» και παράκαμψης των ιατρικά αποδεκτών.
Ασφαλώς και το clawback, ως μέτρο συγκράτησης δαπανών, που θεσμοθετήθηκε το 2012-2013, αρχικά για το φάρμακο, αποδείχθηκε άκρως αναποτελεσματικό για το σκοπό που νομοθετήθηκε. Εξίσου όμως μη αποδεκτή, αποδεικνύεται και η «αυτοσυγκράτηση», που όφειλε εν μέσω δημοσιονομικής κρίσης και επιτήρησης, να επιδείξει το ιατρικό σώμα.
Όλα αυτά τα χρόνια, πέρα από οριζόντιες περικοπές, δεν υπήρχε καμία άλλη ενδογενής παρέμβαση στο σύστημα, προκειμένου να αποτρέπεται ενδεχόμενη κατάχρηση στη συνταγογράφηση και στη ζήτηση εξετάσεων και άλλων ιατρικών υπηρεσιών, αφού δεν υπήρχαν αποτελεσματικά ιατρικά πρωτόκολλα, που δεν θα περιγράφουν απλά «τα βήματα» ιατρικής συμπεριφοράς, αλλά θα παρεμβαίνουν, τροποποιητικά σε αυτήν, όταν επιχειρούνται συνταγογραφικές «παρεκτροπές» ή καταχρηστικές υπερβάσεις των ιατρικά ενδεδειγμένων εξετάσεων ή πράξεων.
Σήμερα «ο κόμπος έφτασε στο χτένι» και ο ΣΥΡΙΖΑ «λούστηκε» μια άδικη για την κυβέρνηση κινητοποίηση, που υποκινήθηκε και καθοδηγήθηκε από άτομα που στηρίζουν τα κόμματα που νομοθέτησαν το 2012-2013 το clawback, δια των υπουργών, Α. Λοβέρδου και Α. Γεωργιάδη.
Οι συζητήσειςΣτη σύσκεψη της περασμένης Τρίτης, ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, έδειξε στους συντονιστές των κινητοποιήσεων πως η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας και ο ΣΥΡΙΖΑ α) αναγνωρίζουν το πρόβλημα,
β) τα περιθώρια νομοθετικών παρεμβάσεων στη δεδομένη χρονική στιγμή είναι ελάχιστα,
γ) η βούληση του υπουργείου (και του ΕΟΠΥΥ) να υπάρξουν διευθετήσεις ανακουφιστικές, είναι δεδομένη και σε αυτή την βάση κατέθεσε τη «δέσμη» μέτρων που διευθετεί, με δίκαιο τρόπο, την οικονομική επιβάρυνση που έχει προκληθεί.
Το αίτημα των ιδιοκτητών ιατρικών εργαστηρίων «να καταργηθεί το clawback» θα συζητηθεί και πάλι μετά τις εκλογές. Ο υπουργός Υγείας θύμισε πως η εφαρμογή του ως το 2022 είναι νομοθετημένη στο Μεσοπρόθεσμο και ασφαλώς αυτή την προεκλογική περίοδο θα είχε σημασία να γνωρίζουν όλοι την άποψη και των άλλων κομμάτων για τις προθέσεις τους έναντι αυτού του αιτήματος.
Διότι όλα τα αντιπολιτευόμενα κόμματα «ξορκίζουν» την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κανένα δεν έχει δεσμευθεί ότι θα καταργήσει το clawback, ούτε βέβαια οι υποστηρικτές τους στα διάφορα θεσμικά όργανα των γιατρών, τολμούν να ζητήσουν επιτακτικά τη δέσμευση του ΚΙΝΑΛ και της Νέας Δημοκρατίας ότι μετά τις εκλογές θα καταργηθεί αυτό το μέτρο…
Αντικοινωνική θέσηΗ ίδια πολιτική σιωπή τηρήθηκε κι όταν το συντονιστικό των εργαστηριακών γιατρών οδηγήθηκε σε πιο ακραίες αποφάσεις, όπως η απαίτηση από τον ασθενή να πληρώνει αυτός το 85% της ασφαλιστικής τιμής, που θα κατέβαλε βάσει της υπάρχουσας σύμβασης ο ΕΟΠΥΥ!
Σε αυτή την ακραία αντικοινωνική και αντισυμβατική θέση, οδηγήθηκαν οι εκπρόσωποι των γιατρών, με την προτροπή και παρουσία στη συγκέντρωση τους και των μεγαλοεπιχειρηματιών του εργαστηριακού κλάδου. Απώτερος στόχος των λίγων επιχειρηματιών των ιατρικών εργαστηρίων ήταν να οδηγηθεί ο κλάδος στην καταγγελία της σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ, προκειμένου η «αγορά» να απελευθερωθεί από τα… βαρίδια των συμβατικών υποχρεώσεων, εκτέλεσης των εργαστηριακών εξετάσεων με την ασφαλιστική τιμή αποζημίωσης και έτσι να γίνει πιο εύκολη η διαδικασία εξαγοράς των μικρών εργαστηρίων από τα μεγάλα ή και η εκτόπισή των μικρών εργαστηρίων της γειτονιάς, από την «αγορά»…
Η απόφαση τελικά για χρέωση των ασθενών, έπειτα από τη νέα συνάντηση με τον υπουργό Υγείας, άλλαξε την Πέμπτη το απόγευμα, αλλά οι εκκρεμότητες παραμένουν. Υπάρχουν αρκετά ζητήματα οικονομικών της υγείας που χρειάζεται και πάλι να συζητηθούν με θάρρος και ειλικρίνεια. Κυρίως ζητήματα που σχετίζονται με τον ΕΟΠΥΥ και που επηρεάζουν το σύνολο των ασφαλισμένων και ανασφάλιστων, στην ζήτηση και αποζημίωση των αναγκαίων παροχών υπηρεσιών υγείας.
Διότι ο ΕΟΠΥΥ «κληροδοτήθηκε» το 2015 στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως ένα «παζλ» υπηρεσιών και παροχών των ταμείων που συγχωνεύθηκαν, πληρώνοντας με πρόχειρο λογιστικό έλεγχο, δηλαδή χωρίς ουσιαστικό έλεγχο δαπανών.
Στην διάρκεια 2015-2019, η διοίκηση, με τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Υγείας, έκανε σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού των υπηρεσιών του οργανισμού και εξορθολογισμού των δαπανών του, μείωσε δραστικά τα ληξιπρόθεσμα από 1,2 δισ. σε περίπου 120 εκατομμύρια (!), αναμόρφωσε τον ΕΚΠΥ και τις παροχές υπηρεσιών υγείας, καθιέρωσε νέο σύστημα ελέγχου και εκκαθάρισης δαπανών υγείας που πρέπει παραπέρα να αναμορφωθεί και είναι καιρός να ομογενοποιοηθεί θεσμικά και λειτουργικά, με τη νομοθέτηση του οργανογράμματος-οργανισμού λειτουργίας, ως σύγχρονος Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλισης που θα επιλέγει, θα αξιολογεί και θα αποζημιώνει τις ιατρικά αναγκαίες υπηρεσίες υγείας, αποτρέποντας μέσω δομικών παρεμβάσεων ελέγχου, την καταχρηστική ζήτηση και την άσκοπη δαπάνη.
Τάκης Γεωργακόπουλος