H οριακή εκλογή της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη θέση της προέδρου της Κομισιόν άνοιξε το δρόμο για την είσοδο στην κυβέρνηση της Ανεγκρέτ Κραμπ Κάρενμπαουερ, η οποία μέχρι πρότινος δήλωνε ότι θέλει να αφοσιωθεί στο ...κόμμα. Η ανάληψη του υπουργείου Άμυνας από τη μεριά της θεωρείται προάγγελος πολιτικών εξελίξεων στη Γερμανία και σηματοδοτούν και την οριστική απόφαση της κυρίας Μέρκελ να της παραδώσει τη σκυτάλη, όταν αυτή θα κρίνει.
Του Δημήτρη ΣμυρναίουΗ καγκελάριος Μέρκελ έκλεισε την Τετάρτη τα 65 της χρόνια και το σχετικά ανέλπιστο δώρο, που έλαβε ήταν να απαλλαγεί από μια από τις πιο «προβληματικές» υπουργούς της κυβέρνησής της. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατάφερε έστω και με μπόλικο κρύο ιδρώτα να εκλεγεί στη θέση της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και υπέβαλε την παραίτησή της από τη θέση της υπουργού Άμυνας της Γερμανίας. Αυτό ήταν λίγο έως πολύ αναμενόμενο. Η έκπληξη ήρθε από την αντικατάστασή της από την Ανεγκρέτ Κραμπ-Κάρενμπαουερ, η οποία ως γνωστόν από τον περασμένο Δεκέμβριο έχει διαδεχτεί την Ανγκέλα Μέρκελ στην προεδρία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης. Έτσι η γερμανίδα καγκελάριος βρέθηκε την Τετάρτη το μεσημέρι καθισμένη σε δύο γυναίκες από το δικό της κόμμα σε μια πόζα, που μερικές εβδομάδες πριν κανείς δε μπορούσε να προβλέψει.
Μια Ούρσουλα για όλα τα γούσταΌλα ξεκίνησαν την Τρίτη το πρωί όταν η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε στο ευρωκοινοβούλιο τις «προγραμματικές της δηλώσεις». Ήταν μια ομιλία για όλα τα γούστα αφού αναφέρθηκε αφενός σε ζητήματα που αρέσουν στο παραδοσιακό της ακροατήριο, όπως η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού μέσω καλύτερης φύλαξης των συνόρων και η γνωστή φλυαρία για «δουλειές μέσω επενδύσεων», αλλά επεκτάθηκε και σε τομείς όπου μέχρι τώρα η Χριστιανοδημοκρατία της Ευρώπης δεν είχε δείξει και την καλύτερη διαγωγή. Οι υποσχέσεις της για παράδειγμα για αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω της αυστηρότερης φορολόγησης των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα ήταν μια σαφής προσπάθεια να κλείσει το μάτι στους Πράσινους, οι οποίοι πάντως δεν φαίνεται να «τσίμπησαν» το δόλωμα. Μίλησε όμως και για αναβάθμιση του ευρωκοινοβουλίου, ένα καλύτερο εκλογικό σύστημα, για τραπεζική ένωση, περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη. Ήταν προφανώς μια γενικόλογη συρραφή θέσεων από διάφορους χώρους, μια ομιλία «όλα τα ΄χει ο μπαχτσές», χωρίς συνοχή όμως και με κραυγαλέα ψηφοθηρικό χαρακτήρα.
Αυτός ήταν και ο λόγος που οι ευρωβουλευτές δεν έδειξαν να πείθονται, όπως αποδείχτηκε και από το τελικό αποτέλεσμα. Η πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας συγκέντρωσε 383 ψήφους δηλαδή μόλις 9 περισσότερες από την απόλυτη πλειοψηφία, που χρειαζόταν και ενώ το σύνολο των εδρών των τριών ομάδων που την υποστήριξαν ανέρχεται σε 444 (Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθεροι). Δεν ήταν δηλαδή μόνο οι βουλευτές του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που της αρνήθηκαν την ψήφο τους όπως είχαν ξεκαθαρίσει εκ των προτέρων, αλλά προφανώς και άλλοι ίσως ακόμα και από το ίδιο της το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, την «Διεθνή» της Δεξιάς.
Αυτό δείχνει πόσο θυμωμένοι είναι αρκετοί ευρωβουλευτές από τη διαδικασία που ακολουθήθηκε για την πρότασή της από το Συμβούλιο, μια ιδέα κυρίως των Μακρόν-Μέρκελ. Προδιαγράφει επίσης και τις δυσκολίες της επόμενης πενταετίας στο να βρίσκονται πλειοψηφίες για σημαντικά θέματα, που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης. Το χειρότερο είναι όμως, όπως έγραψε χαρακτηριστικά ένας συντηρητικός γερμανός αρθρογράφος ότι αν τελικά οι βαρύγδουπες υποσχέσεις της δεν δικαιωθούν δεν θα περάσει μόνο η ίδια στην ιστορία ως αποτυχημένη, αλλά μπορεί να χαθεί ολοκληρωτικά η όποια αξιοπιστία έχει απομείνει στο κλονισμένο ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Με βάση την προϊστορία της κυρίας ΦΝΛ, αλλά και τους συσχετισμούς στην Ευρώπη που θα αποτυπωθούν στην σύνθεση της νέας Κομισιόν δεν χρειάζεται να είναι κανείς μάντης για να περιμένει ότι η πολιτική της ΕΕ θα κινηθεί το επόμενο διάστημα στο αφήγημα που έχει υιοθετήσει και ο εγχώριος νεοσυντηρητισμός. Περισσότερη ασφάλεια, κλειστά σύνορα, στρατιωτική συνεργασία και υποσχέσεις για ανάπτυξη μέσω της υποτίμησης της εργασίας και την παροχή «κινήτρων» σε επενδυτές για περισσότερο ιδιωτικό τομέα. Το σχέδιο είναι ορατό εδώ και μήνες και διευκολύνεται από την ακροδεξιά πίεση σε μια σειρά από χώρες, αλλά οι προοδευτικές δυνάμεις δεν κατάφεραν να κάνουν κάτι συντονισμένο για να το αποτρέψουν και να πείσουν ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος. Θα βρεθούν έτσι πιθανότατα σε μια θέση άμυνας, δίνοντας μάχες για να αποτρέψουν τα χειρότερα και χωρίς πρωτοβουλία κινήσεων για να επιδιώξουν να υλοποιήσουν δικές τους προτάσεις.
Η Ανεγκρέτ πέφτει στα βαθιάΤην Τετάρτη λοιπόν η ΦΝΛ βρέθηκε στο Βερολίνο για να παραδώσει τα κλειδιά του υπουργείου Άμυνας, το οποίο θα παραμείνει για αυτή μια μάλλον δυσάρεστη ανάμνηση, στην πρόεδρο του κόμματος της την Ανεγκρέτ Κραμπ-Κάρενμπάουερ (ΑΚΚ). Η τελευταία μόλις πριν λίγες εβδομάδες έλεγε ότι έχει μπόλικη δουλειά με την ανασυγκρότηση του κόμματος και δεν προτίθεται να αναλάβει κυβερνητική θέση. Τι άλλαξε; Προφανώς η Ανγκέλα Μέρκελ έχει λάβει το μήνυμα ότι αυτή η κυβέρνηση δεν θα μακροημερεύσει και ετοιμάζει την διάδοχό της για πρόωρες εκλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν αισθάνθηκε καν την ανάγκη να ρωτήσει τους εταίρους της στην κυβέρνηση σοσιαλδημοκράτες για αυτή την επιλογή προσώπου. Με τη μεταπήδησή της σε ένα κομβικό υπουργείο η ΑΚΚ έχει πλέον μια ευκαιρία να αποδείξει και «κυβερνητικές» ικανότητες, να «οξύνει» το προφίλ της, μετά από μια σειρά άστοχες δηλώσεις και πρωτοβουλίες της το τελευταίο διάστημα που έχουν χαμηλώσει πολύ τον πήχη των προσδοκιών των κομματικών της φίλων για την περίπτωση που θα ηγηθεί τελικά αυτή της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης στις ερχόμενες εκλογές. Κάτι που ακόμα δεν είναι καθόλου σίγουρο, αφού εντός των τειχών πολλοί ψιθυρίζουν ότι το κόμμα χρειάζεται έναν άλλο ή μια άλλη υποψήφιο/α Καγκελάριο.
Η κυρία Μέρκελ με την απόφασή της να ρίξει την ΑΚΚ στα βαθιά επιθυμεί προφανώς να θέσει τέρμα σε αυτή τη συζήτηση, που, ειδικά αν οι εκλογές είναι νωρίτερα από όσο όλοι υπολογίζουν, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το κόμμα της. Η καγκελάριος θέλει προφανέστατα να αποφύγει μακρές εσωκομματικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για την ή τον «καταλληλότερη/ο». Στέλνει μήνυμα ότι διατηρεί το δικαίωμα του...διορισμού της διαδόχου της. Αλλά η κυρία Μέρκελ είναι εντός της Γερμανίας εξίσου αποδυναμωμένη όσο και εκτός αυτής. Ίσως βέβαια να ελπίζει και πάλι σε μια έμμεση βοήθεια του Εμανουέλ Μάκρόν. Ο γάλλος πρόεδρος έχει ανακηρύξει σε στρατηγικό στόχο την στρατιωτική συνεργασία στην Ευρώπη και την ενίσχυση της κοινής πολεμικής βιομηχανίας, κάτι που λογικά θα τον αναγκάσει να γνωριστεί καλύτερα με την κυρία Κραμπ-Κάρενμπαουερ που θα κινεί τα νήματα στο υπουργείο Άμυνας. Και ίσως να μπορέσει να της μεταδώσει και την τεχνική του να κερδίζεις εκλογές λέγοντας όμορφα λόγια χωρίς κανένα περιεχόμενο.