Μια από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης Μητσοτάκη στο διεθνές επίπεδο ήταν η αναγνώριση του Χουάν Γκουαϊδό, που έχει αυτοανακηρυχθεί μεταβατικός πρόεδρος της Βενεζουέλας. Ο ίδιος, βέβαια, ευχαρίστησε τον κ. Μητσοτάκη τηλεφωνικά και δεν έχασε την ευκαιρία να τον καλέσει στη Βενεζουέλα, «όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες».
Όλ΄ αυτά θα είχαν ίσως κάποιο νόημα, αν οι επιθέσεις ανατροπής του Μαδούρο, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, δεν κατέληγαν σε «φιάσκο», όπως έγραψε η γαλλική «Λε Μοντ». Τα πράγματα δεν έγιναν στη Βενεζουέλα όπως τα προέβλεψαν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, και κυρίως οι ΗΠΑ, «έχοντας υποτιμήσει οικτρά την αντίσταση του προέδρου Νικολάς Μαδούρο (του στρατού και του λαού). Ο Λευκός Οίκος επιμένει με πείσμα ότι ο Μαδούρο θα πρέπει να εγκαταλείψει την εξουσία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο», γράφει η «Λε Μοντ». Σήμερα ο Λευκός Οίκος βρίσκεται αντιμέτωπος μ΄ ένα δύσκολο πρόβλημα και είναι υποχρεωμένος να κάνει μια επιλογή καθόλου ευχάριστη: να επέμβει άμεσα στρατιωτικά ή να περιμένει την αργή κατάρρευση του καθεστώτος.
Το λάθος της Ουάσιγκτον οφείλεται στο γεγονός ότι δεν εκτίμησε σωστά το συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα στο κυβερνητικό στρατόπεδο, κληρονομιά του Ούγκο Τσάβες και της αντιπολίτευσης. Και το λάθος αυτό ήταν καθοριστικό για την ηγεσία της αντιπολίτευσης, την αξιοπιστίας της και την ικανότητά της να φέρει σε πέρας την αποστολή της.
Οι διαπραγματεύσεις στο ΌσλοΜετά την αποτυχημένη απόπειρα ανατροπής του Μαδούρο της 30ης Απριλίου, η πρωτοβουλία και η διαμεσολάβηση της νορβηγικής κυβέρνησης για την έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών για τη διέξοδο της χώρας από την κρίση, εκδηλώθηκε την κατάλληλη στιγμή. Γιατί, όπως υποστήριξε ο πολιτειολόγος Καστίλιο Μολέντα στο Γαλλικό Πρακτορείο AFP: «Η αντιπολίτευση, προφανώς, ούτε μόνη της, ούτε και με τη βοήθεια των ΗΠΑ θα κατορθώσει να νικήσει την κυβέρνηση της Βενεζουέλας. Αυτή η διαπίστωση τής επιβάλλει να ζητήσει άλλους μηχανισμούς για να φθάσει σε μια συμφωνία, ώστε να οδηγηθεί η χώρα στις εκλογές».
Έτσι η κυβέρνηση του Ν. Μαδούρο και η πολύμορφη αντιπολίτευση που συσπειρώνεται (προσωρινά;) γύρω από τον Χουάν Γκουαϊδό, βρέθηκαν από τον Μάιο στο Όσλο, συμμετέχοντας στους δύο γύρους των διαπραγματεύσεων με τη διαμεσολάβηση της νορβηγικής κυβέρνησης. Οι δύο αντιπροσωπείες, σύμφωνα με τον υπουργό των Εξωτερικών της Νορβηγίας, μετά το τέλος των δύο γύρων, χωρίς όμως να έχουν καταλήξει σε μια συμφωνία «θα συνεχίσουν τον τρίτο γύρο συνομιλιών, στο νησί της Καραϊβικής Μπαρπέιντος για να προωθήσουν την αναζήτηση μιας λύσης αποδεκτής και συνταγματικής».
Διπλωματία της ειρήνηςΜε την ευκαιρία του νέου γύρου των συνομιλιών, ο πρόεδρος Μαδούρο εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι συζητήσεις θα είναι εποικοδομητικές, γιατί «πιστεύω στη διπλωματία της ειρήνης, εργάζομαι για την ειρήνη, και την ισότητα με δικαιοσύνη και ανεξαρτησία... Πιστεύω πως θα πρέπει να αποκαταστήσουμε την ειρήνη για να ανοικοδομήσουμε τη χώρα».
Ο νέος οικοδεσπότης που φιλοξενεί τις δύο αντιπροσωπείες Έκτορ Ροντρίγκες είπε ανοίγοντας τον τρίτο γύρο των συνομιλιών ότι «δεν είναι ένας εύκολος δρόμος... Θεωρώ όμως ότι τα κόμματα της Βενεζουέλας μπορούν να φθάσουν σε μια συμφωνία και σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση». Πόσο αποδεκτή μπορεί να είναι μια λύση όταν ο «πραξικοπηματίας», όπως αποκαλεί ο Ν. Μαδούρο τον Χ. Γκουαϊδό, θέτει ως βασική προϋπόθεση την παραίτηση του «δικτάτορα» Μαδούρο από την προεδρία της χώρας.
Ένα ερώτημα που θέτουν παρατηρητές, είναι αν πράγματι αναζητείται ειλικρινά μια λύση που θα οδηγήσει σε ελεύθερες, χωρίς παρεμβάσεις εκλογές με την παρουσία μιας αντιπροσωπείας διεθνών παρατηρητών. Και ακόμα αν όλες οι δυνάμεις θα αναγνωρίσουν τα αποτελέσματα των εκλογών ή θα επικρατήσουν άλλες απόψεις, όπως συνέβη στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές.
Πιέσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματαΟ δρόμος προβλέπεται μακρύς και δύσκολος. Οι δυνάμεις που βιάστηκαν να αναγνωρίσουν το μεταβατικό πρόεδρο Χουάν Γκουαϊδό επιμένουν στο στόχο τους, εφαρμόζοντας πιστά τις οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβάλλει οι ΗΠΑ και εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία που θα μπορούσε να φέρει σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση Μαδούρο. Τελευταία ανέβηκαν οι τόνοι για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως αναφέρει η έκθεση που συντάχθηκε από την ύπατη αρμοστή στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Μισέλ Μπατσελέτ, πρώην προέδρου της Χιλής.
Η έκθεση αυτή προκάλεσε ποικίλες και έντονες αντιδράσεις όχι μόνο στη Βενεζουέλα, αλλά και σε από παράγοντες των άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής και των ΗΠΑ. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές είναι αυτή του αμερικανού Άλφρεντ Ζόγιας που είχε οριστεί το 2012 από το Συμβούλιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σαν ανεξάρτητος, ειδικός για την προώθηση της δημοκρατίας και της ισότητας στον κόσμο. Ο Αλ. Ζάγιας εξέφρασε την λύπη του, γιατί «αντί να συνταχθεί μια έκθεση που θα έριχνε φως στα πραγματικά προβλήματα της Βενεζουέλας, που προκαλούνται από τα εμπάργκο κ.λπ, η έκθεση υιοθετεί όλες σχεδόν τις απόψεις της αντιπολίτευσης και των Αμερικανών». Και ο Άλφρεντ Ζάγιας καταλήγει: «πως τα προβλήματα της Βενεζουέλας μπορούν να λυθούν μόνο με την άρση των κυρώσεων και του εμπάργκο». Στο εσωτερικό της χώρας, την Βενεζουέλα, η γνωστοποίηση της προκάλεσε τεράστιες αντιδράσεις και κινητοποιήσεις στους δρόμους της πρωτεύουσας. Ο Ν. Μαρούρο μιλώντας στους διαδηλωτές κάλεσε την Μισέλ Μπατσελέτ να αποσύρει την έκθεση και να τη διορθώσει, γιατί με το περιεχόμενό της «προσβάλει το λαό της Βενεζουέλας».
Ταυτόχρονα, ο εκπρόσωπος της Βενεζουέλας στον ΟΗΕ κατέθεσε ψήφισμα εκ μέρους του Κινήματος των Αδεσμεύτων Χωρών στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, με το οποίο καταδικάζονται οι αμερικανικές κυρώσεις κατά της χώρας του. Το ψήφισμα αυτό εγκρίθηκε με πλειοψηφία 28 ψήφων υπέρ, 14 κατά και 5 αποχές. Κατήγγειλε επίσης τον επικεφαλής της ομάδας των αμερικανικών κρατών, γιατί υπονομεύει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης που συνεχίζονται στα νησιά Μπαρπέιντος, για να οδηγήσουν και πάλι την Βενεζουέλα στα πρόθυρα του πολέμου και των επεμβάσεων.
Από την άλλη, όμως, εκδηλώνεται όλο και πιο ανοιχτά η συμπαράσταση στο λαό της Βενεζουέλας, όχι μόνο από τις χώρες της αμερικανικής ηπείρου. Στο πλαίσιο αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εκδήλωση που έγινε στην Πορτογαλία για «να επιστραφούν τα λεφτά πίσω στην Βενεζουέλα».
Δώστε τα κλεμμένα πίσω στη ΒενεζουέλαΠράξη αλληλεγγύης με το λαό της Βενεζουέλας θεωρήθηκε η συζήτηση που έγινε στις αρχές της εβδομάδας στην έδρα της Γενικής Συνομοσπονδίας των Εργαζομένων της Πορτογαλίας (CGTP). Στη συζήτηση αυτή μετείχαν εκτός από τα συνδικάτα, κινήματα και πολιτικές οργανώσεις. Με στόχο «την άσκηση πίεσης στην τράπεζα Novo Banco, για να αποδεσμεύσει το 1 δισ. 543 ευρώ που κατακρατεί παράνομα μετά το βάρβαρο εμπάργκο του Τραμπ.
Έτσι η χώρα υφίσταται ένα χτύπημα «από τις ισχυρές στρατιωτικές και τεχνολογικές δυνάμεις»... Πρόκειται για ένα «μη συμβατικό πόλεμο», είπε το στέλεχος του ΚΚ Πορτογαλίας Λουίς Καραφίνχα. Και ο Αντόνιο Φρατές εκπρόσωπος του συνδικάτου πρόσθεσε πως οι ενέργειες αυτές των τραπεζών στρέφονται ευθέως κατά του λαού της Βενεζουέλας, ενώ άλλος ομιλητής είπε πως όσοι μιλάνε για ανθρωπιστική κρίση στη Βενεζουέλα, θα πρέπει να σκεφτούν ποιος την προκαλεί αυτή την κρίση.
Μ. Κοβάνης