Ηχηρή ήταν η νίκη του περονισμού - κιρσνερισμού (47, 6%) και βαριά η ήττα του νεοφιλελευθερισμού (32,2%) στις προκριματικές εκλογές για την ανάδειξη των υποψηφίων προέδρων-αντιπροέδρων της χώρας και των Επαρχιών που θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές της 27ης Οκτώβρη. Οι εκλογές διεξήχθηκαν στις 11 Αυγούστου μεσούσης μεν της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και με βιωμένο το φόβο μιας χρεωκοπίας, αλλά και μετά από μήνες μαζικών κινητοποιήσεων κατά των πολιτικών λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα και φοροαπαλλαγών για τις επιχειρήσεις και τους μεγάλους γαιοκτήμονες που άσκησε ο νεοφιλελεύθερος πρόεδρος Μαουρίτσιο Μάκρι και οδήγησαν στην επάνοδο του εφιάλτη ΔΝΤ, της αυξανόμενης ανεργίας και του πληθωρισμού, των μαζικών απολύσεων δημόσιων υπαλλήλων, των γυναικοκτονιών.
Διαψεύστηκαν οι δημοσκοπήσειςΟι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν διαφορά 4-5% υπέρ της συμμαχίας περονισμού - κιρσνερισμού με υποψήφιο πρόεδρο τον Αλμπέρτο Φερνάντες* και αντιπρόεδρο την πρώην πρόεδρο Κριστίνα Φερνάντες –Κίρσνερ. Όμως, οι εργαζόμενες τάξεις, οι άνεργοι-ες, οι φτωχοί-ές (35% του πληθυσμού), οι γυναίκες, οι νέοι-ες, τμήματα των μικρομεσαίων στρωμάτων διέψευσαν τις δημοσκοπήσεις διαμορφώνοντας με τη ψήφο τους τη διαφορά σε 15% σε εθνικό επίπεδο, 20% στην αυτόνομη πόλη/περιφέρεια του Μπουένος Αίρες (50,6% έναντι 30,6%), ενώ ανατροπή σημειώθηκε στην κεντρική Αργεντινή που είχε δώσει ουσιαστικά τη νίκη στον Μάκρι το 2015.
Αν και οι προκριματικές εκλογές δεν προδικάζουν και το αποτέλεσμα των εκλογών του Οκτώβρη, εκτιμάται -εντός και εκτός της χώρας- ότι τον Οκτώβρη νικητές θα είναι το δίδυμο Φερνάντες και στην πρωτεύουσα ο κισνερικός υποψήφιος. Η φοβική προεκλογική τακτική της νεοφιλελεύθερης συμμαχίας που επέσειαν σαν μπαμπούλα τη μετατροπή της Αργεντινής σε Βενεζουέλα αν εκλεγεί η αντίπαλη συμμαχία και απέδιδαν τη χειροτέρευση των οικονομικών και κοινωνικών δεικτών των τελευταίων μηνών στους αντιπάλους όχι μόνο δεν «έπιασε» αλλά είχε τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Επιπρόσθετα, ο μετεκλογικός εκτροχιασμός της ήδη προβληματικής κατάστασης με ευθύνη του Μ. Μάκρι και της κυβέρνησής του, συνηγορούν στην εκτίμηση ότι ο νεοφιλελευθερισμός θα ηττηθεί τον Οκτώβρη.
Το νέο κοστούμι του ΜάκριΜετά τη μη αναμενόμενη βαριά ήττα του, ο Μάκρι ανακοινώνει παρεμβάσεις και επιδοματικές πολιτικές ανάλογες με εκείνες που όταν λαμβάνονταν από την Κριστίνα Φερνάντες Κίρσνερ, τις χαρακτήριζε λαϊκιστικές και άκρως επιβλαβείς για τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας και τη «σωτήρια λιτότητα»: μείωση της φορολογίας εισοδήματος, παράταση για την αποπληρωμή χρεών, χορήγηση έκτακτων επιδομάτων στους δημοσίους υπαλλήλους και τους κοινωνικά ευάλωτους, πάγωμα της τιμής των καυσίμων και μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα έως το τέλος της θητείας του, τον Δεκέμβριο.
Ζωντάνεψαν οι μνήμες του 2001Μετά τις εκλογές, ο λαός της Αργεντινής ξαναζεί μέρες της χρεωκοπίας του 2001: το εθνικό νόμισμα (πέσος) υποτιμάται έναντι του δολαρίου (30%) για να φτάσει στη συνέχεια η ισοτιμία του με το δολάριο στα 60 πέσος το ένα δολάριο (15 πέσος το 2015), το χρηματιστήριο έχει ήδη χάσει το 38% της κεφαλαιοποίησής του, τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος που δεν ανταλλάσσουν δολάρια αυξάνονται καθημερινά, οι ουρές στις τράπεζες διογκώνονται και μαζί η αγωνία για το αύριο που οι αργεντίνοι-ες γνωρίζουν.
Ενώ αυτή είναι η κατάσταση και παράλληλα οι περισσότεροι αναλυτές και τα διεθνή ΜΜΕ εκτιμούν ότι το μόνο ερώτημα που τίθεται είναι αν η χρεωκοπία θα επέλθει πριν ή μετά τον Οκτώβρη, θεωρώντας προφανή την αδυναμία της Αργεντινής να πληρώσει το ΔΝΤ, ο Μ. Μάκρι, η κυβέρνησή του και η υπό τον έλεγχό του Κεντρική Τράπεζα δεν έκαναν τίποτα ή καλύτερα άφησαν να «φύγουν» 3.900 εκατ. δολάρια. Η μοναδική τους έγνοια ήταν τα αποτελέσματα των εκλογών και θέλησαν να εκμεταλλευτούν τα δεινά του αργεντίνικου λαού που αυτοί δημιούργησαν, για να σπείρουν το φόβο και να τα αποδώσουν στη νίκη των αντιπάλων τους. Ο Μ. Ρεντράδο, πρώην πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας, κατήγγειλε ότι η τεράστια άνοδος του δολαρίου έναντι του πέσος την επομένη των προκριματικών οφείλεται στον Μάκρι που -με στόχο να τρομοκρατήσει τους ψηφοφόρους για το τι σημαίνει μια νίκη των περονιστών στις προεδρικές- «διέταξε (την Κεντρική Τράπεζα) να μην το σταματήσουν… έβλεπαν απαθείς τι συνέβαινε αντί να παρέμβουν».
Πιέσεις για έναρξη επαναδιαπραγματεύσεων με ΔΝΤΕπί τέλους, την περασμένη Κυριακή εγκατέλειψε, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες μέρες, τον ορθόδοξο νεοφιλελευθερισμό του και επέβαλε περιορισμούς στην απόσυρση δολαρίων, πολιτική για την οποία κατάγγελλε την πρώην πρόεδρο Κριστίνα Φερνάντες. Όμως, για την επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης με το ΔΝΤ (57 δισ. δολάρια!), που τον καλεί, μεταξύ άλλων, ο Α. Φερνάντες δεν είπε κουβέντα.
Ο Α. Φερνάντες ψύχραιμος όλες αυτές τις δύσκολες μέρες και με το κύρος του ενδεχόμενου επόμενου προέδρου, καλεί τον Μάκρι να ξεκινήσει εδώ και τώρα διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ όπου με τα βάσιμα και τεκμηριωμένα επιχειρήματα που υπάρχουν να απαιτήσει μια σοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους. Τονίζει ότι «η μόνη σχέση που μπορεί να υπάρξει με το ΔΝΤ είναι σχέση σεβασμού και όχι υποταγής» και ότι «… είναι αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα: η Αργεντινή υπό αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς το ΔΝΤ». Σε ό,τι δε τον αφορά επαναλαμβάνει, «….εγώ, όταν συναντήθηκα με το ΔΝΤ, προειδοποίησα ότι αυτό το πρόγραμμα είναι ανέφικτο».
Οι περισσότεροι αναλυτές και οι αποκαλούμενες αγορές ενώ προεξοφλούν την χρεωκοπία δεν την αποδίδουν τόσο στα εκλογικά αποτελέσματα όσο στη δυσμενή εξέλιξη της οικονομίας το 2018 που συνεχίστηκε και το 2019: Μείωση του ΑΕΠ κατά -2.5%, αύξηση του δημόσιου χρέους σε 100% του ΑΕΠ, υποτιμημένο νόμισμα και ανεπαρκή συναλλαγματικά αποθέματα, τεράστιος πληθωρισμός που κινείται –σε ετήσια βάση, στο 50%.
Η άποψη ότι η περίπτωση της Ελλάδας ήταν τραγωδία, αλλά στην Αργεντινή η κατάσταση θα είναι πολύ χειρότερη αποτελεί πλέον κοινό τόπο. Οι εξελίξεις τρέχουν και εμείς οφείλουμε να οργανώσουμε-εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας στον αργεντίνικο λαό.
Γεωργία Ντούσια*Αλμπέρτο Φερνάντες: γραμματέας υπουργικού συμβουλίου επί Νέστορα Κίρσνερ και στη συνέχει συνεργάτης της Κ. Φερνάντες . Λίγους μήνες μετά την ανάληψη της δεύτερης θητείας της έρχονται σε ρήξη, παραιτείται (20008) και έκτοτε ήταν σκληρός επικριτής της.