Για τη μνήμη του Ζακ Κωστόπουλου (και το ίχνος του)
Οσο περιμένουμε την απόφαση της Δικαιοσύνης για την απόδοση του δικαίου, σε εκείνη τη χρονικότητα της διαδικασίας της λήψης της απόφασης, σε εκείνη την καταστατική αναποφασιστικότητα, συγκεντρώνεται η ίδια η ιδέα της δικαιοσύνης που στοιχειώνει τις πρακτικές όσων περιμένουν, που δημιουργούν κοινότητες, που απαιτούν ο χρονισμός τους να λάβει τέλος, όσο αυτός συσσωρεύει με έναν τρόπο όλο το μέλλον. Μετά την άγρια δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, μέρα μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Γλάδστωνος, και η πρώτη στην Ελλάδα που βιντεογραφείται, μετά από μια απαράδεκτη και αποτυχημένη πρακτική των οργάνων του νόμου που διερευνάται δικαστικά, και μια επικοινωνιακή εκστρατεία από τα μίντια που αλλοίωνε όσα μπορούσε κανείς να δει με τα ίδια του τα μάτια, πολλαπλές κοινότητες πολιτών ενώθηκαν και ύψωσαν τις φωνές τους με οργή και θλίψη.
Το ίχνοςΤο ίχνος του Ζακ, είναι αυτό που αφήνει ένα βότσαλο που πέφτει στο νερό, οι μικρές διακυμάνσεις μπλέκονται με τις υπόλοιπες κινήσεις και δε σταματούν ποτέ, αδιαχώριστες με τις άλλες, ενδιαιτούν μέσα σε αυτές. Η πολυπρισματική του ταυτότητα και πρακτική του στην πολιτική επικράτεια, ξεκίνησε νέες διαδικασίες, άρθρωση λόγου, αιτημάτων, προσεγγίσεων στην τέχνη... Το drag επί παραδείγματι, έκτοτε, έλαβε άλλη θέση στη δημόσια ζωή της διασκέδασης και του performance, μετακινούμενο από τις παρυφές προς τα μουσικά φεστιβάλ ανά την Ελλάδα. Οι επιτελεστικότητες του φύλου, η σεξουαλικότητα, η οροθετικότητα, η ταξικότητα, το συμβολικό κεφάλαιο και πολλά άλλα που απασχολούν την κοινωνία, κατέλαβαν κεντρική θέση στο δημόσιο διάλογο με πρωτόγνωρη διαφάνεια και ορατότητα, με την ορμή της αναποφασιστικότητας που μεταστοιχειώνεται στο αίτημα του εδώ και τώρα.
Εν αναμονήΑπό την άλλη όψη αυτού του χρονισμού, συμπληρώνεται ένας χρόνος χωρίς δικαιοσύνη. Η οικογένεια του Ζακ, αναμένει την κρίση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου από τον περασμένο Απρίλιο και σε ανακοίνωσή της υπογραμμίζει ότι η δικογραφία βρίσκεται από τον Ιούνιο στα χέρια του αρμόδιου εισαγγελέα προκειμένου να υποβάλει προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών πρόταση, ώστε να εκδοθεί βούλευμα για την υπόθεση. Ακόμα, ότι υπέβαλε εγγράφως αίτημα στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών, ζητώντας να προσδιοριστεί η δίκη κατά των κατηγορουμένων για τον άδικο θάνατό του. Το ελληνικό παράρτημα της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει σε ανακοίνωσή του ότι «υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για ανεπάρκειες στη διερεύνηση, στο πλαίσιο των ευρύτερων επίμονων συστημικών αποτυχιών σε διερευνήσεις που αφορούν περιπτώσεις αστυνομικής βίας στην Ελλάδα».
Όσο περιμένουμε και λαμβάνουν χώρα διεθνείς δράσεις για την επέτειο της δολοφονίας του Ζακ, όχι μόνο λείπει ο πολιτικός θεσμικός λόγος για τον Ζακ, όχι μόνο λείπει ο πολιτικός θεσμικός λόγος για την πληγωμένη, τρομοκρατημένη και οργισμένη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα (ακόμα μια ομοφοβική επίθεση συνέβη πριν λίγες μέρες από ΜΑΤ εις βάρος του εκδότη του περιοδικού Antivirus και του συντρόφου του), αλλά μέχρι που αυτός εμφανίζεται ως μαύρη τρύπα που απορροφά τον ίδιο τον Λόγο, όπως η μαύρη τρύπα απορροφά το φως, αφού βουλευτής της κυβέρνησης (σ.σ. Κωνσταντίνος Μπογδάνος) αναδημοσίευσε tweet ενός εκ των κατηγορουμένων ο οποίος χωρίς να μένει λεπτό σιωπηλός για τον Ζακ, τον λοιδορεί ακαταπαύστως, ενώ εκ παραλλήλου παρακολουθεί και παραμονεύει (cyber stalking) δημοσιογράφους που ασχολούνται εντατικά με την υπόθεση.
Οι πληγέςΟι πληγές στο σώμα ουχί μόνο μιας κοινότητας, αλλά στο σύνολο της ίδιας της τροπικότητας της λειτουργίας του δημόσιου διαλόγου, μέσα από τέτοιες πρακτικές που εντείνουν τη συστημική βία, προκαλούν το αίσθημα που συμπυκνώνεται στο γνωστό σύνθημα της αφροαμερικάνικης κοινότητας στις Η.Π.Α. των εφιαλτικά συνεχόμενων απρόκλητων δολοφονιών άοπλων αφροαμερικανών μπροστά σε φακούς καμερών: «Δεν υπάρχει δικαιοσύνη». Ή το «Αν δεν υπάρχει δικαιοσύνη, δεν υπάρχει και ειρήνη». Στη διαθεματική συζήτηση που έχει επικρατήσει από τα προοδευτικά πολιτικά κινήματα και τη σύγχρονη κοινωνική θεωρία, όπου τάξη, φύλο και φυλή δεν ιδώνονται ιεραρχικά και ξεχωριστά, πόσο μάλλον αλληλοαποκλειώμενα, στη χώρα που το προσφυγικό πρωταγωνίστησε και που οι γυναικοκτονίες έρχονται στη δημόσια σφαίρα με τις πραγματικές διαστάσεις όλων των ειδικών χαρακτηριστικών τους, όσοι περιμένουν δεν μπορούν να δεχθούν την απουσία λογοδοσίας και την παρουσία λογοθετικών πλαισίων παρασκευασμένων από τις δομές, θεσμούς, σχέσεις εξουσίας που συγκροτούν τη συστημική βία σε κάθε της έκφανση.
Ως εκ τούτων, η κατηγορική προσταγή μιλήστε για τον Ζακ, σκοντάφτει στην ίδια της την ομπρέλα της πληθυντικότητας της αντωνυμίας. Από ποια θέση θα εκφερθεί ο λόγος, από ποιες φωνές; Των Άλλων των ίδιων ή των ίδιων που εξαφανίζουν τον Άλλο; Προτιμότερο πολιτικά είναι να συνομιλήσουμε με το ίχνος του Ζακ και όλες τις φωνές που στοιχειώνει η φωνή του, σε μια συνομιλία που δε θα παριστάνουμε ότι έχουμε όλοι ακριβώς το ίδιο βίωμα καταπίεσης με τον συνομιλητή μας, σκεπάζοντάς τον, αφομοιώνοντάς τον, αλλά που θα διανοίγουμε κοινά σταυροδρόμια, διευρύνοντας τους ορίζοντες της ήδη πάντα παρούσας κοινωνικής μας αλληλεξάρτησης. Συνθέτουμε την πολυφωνία μιας φούγκας, χωρίς επιθυμία φυγής από την επικράτεια της δικαιοσύνης, όσο περιμένουμε.
Νίκος Δασκαλόπουλος ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΤΟΥ ΖΑΚ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥΑίτημα να προσδιοριστεί η δίκηΣε λίγες μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την άγρια και σε δημόσια θέα δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου. Η ανακριτική διαδικασία έχει ολοκληρωθεί από τον Απρίλιο του 2019 και από τις 14 Ιουνίου η δικογραφία βρίσκεται στα χέρια του εισαγγελέα για μελέτη. Έκτοτε δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση για την πορεία της υπόθεσης, ενώ οι κατηγορούμενοι κυκλοφορούν ελεύθεροι, αρθρώνοντας συχνά προκλητικό και υβριστικό λόγο εις βάρος του θύματος. Η βίαιη θανάτωση του Ζακ Κωστόπουλου προκάλεσε τεράστιο πόνο στην οικογένεια του, στους φίλους του και συνολικά στο κίνημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του οποίου υπήρξε ενεργό μέλος.
Παράλληλα, προκάλεσε αγανάκτηση σε ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας για τον τρόπο που οι αστυνομικές αρχές χειρίστηκαν τη δικογραφία και την αμετανόητη σκληρότητα που επέδειξαν οι δράστες. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη μια παγκόσμια καμπάνια με αίτημα την απόδοση δικαιοσύνης για αυτόν το βάρβαρο θάνατο.
Η απόδοση δικαιοσύνης αποκτά ουσιαστική σημασία όταν γίνεται σε εύλογο χρονικό διάστημα από την τέλεση της αξιόποινης πράξης, ώστε να μην εμπεδώνονται μηνύματα ατιμωρησίας και να λειτουργεί αποτρεπτικά για βίαιες και εγκληματικές συμπεριφορές. Γι’ αυτούς τους λόγους η οικογένεια του Ζακ Κωστόπουλου υπέβαλλε σήμερα εγγράφως αίτημα στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Αθηνών, ζητώντας να προσδιοριστεί η δίκη κατά των κατηγορουμένων για τον άδικο θάνατο του.
Πρόκειται για μια υπόθεση που συγκλόνισε την κοινή γνώμη, καθώς αποτέλεσε πλήγμα για την κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας. Η αποκατάσταση του κοινού περί δικαίου αισθήματος προϋποθέτει τη δικαστική προτεραιοποίηση της και τη διεξαγωγή μιας διαφανούς και δίκαιης δίκης.