**Η κυβέρνηση συνεχίζει τις εκκενώσεις καταλήψεων στέγασης προσφύγων, την ώρα που δεν υπάρχουν οι απαραίτητες θέσεις στις δομές φιλοξενίας
**Μετέωρη και με εμπόδια από την κυβέρνηση η πρόσβαση των παιδιών προσφύγων στο σχολείο
Η έλλειψη σχεδιασμού και η απροθυμία προώθησης της ένταξης συνεχίζει να χαρακτηρίζει τις κινήσεις της κυβέρνησης στο προσφυγικό, που προτιμά να αντιμετωπίζει το ζήτημα υπό ένα επικοινωνιακό πρίσμα μόνο της «τάξης και ασφάλειας».
Εκκενώσεις καταλήψεων, με σαφή στόχοΤην Πέμπτη το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προχώρησε σε νέα εκκένωση κατάληψης στέγασης προσφύγων στην οδό Αχαρνών, στέλνοντάς τους στην Κόρινθο, μακριά από όποια ζωή είχαν χτίσει στην Αθήνα και τα σχολεία που πήγαιναν τα παιδιά. Αυτή η δράση του υπουργείου, που δήθεν μεριμνά για τις συνθήκες που διαβιούν οι πρόσφυγες, συντελείται την ίδια ώρα που έχει αφήσει 24.055 ανθρώπους εγκλωβισμένους σε άθλιες συνθήκες στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στα νησιά, που έχουν συνολική χωρητικότητα μόλις 6.338 θέσεων. Σημειώνεται δε ότι μετά από τη μία επιχείρηση αποσυμφόρησης με μεταφορά 1.500 ανθρώπων στην ενδοχώρα στις αρχές του μήνα, έκτοτε πραγματοποιούνται και πάλι κάποιες δεκάδες μόνο την ημέρα.
Ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, Τζιανλούκα Ρόκο, την εβδομάδα που μας πέρασε, μέσω συνάντησής του με δημοσιογράφους, κάλεσε την κυβέρνηση να αυξήσει τις θέσεις φιλοξενίας, καθώς ακόμα και οι 3.500-4.000 νέες θέσεις που θα είναι έτοιμες τον Νοέμβριο (κατασκευάζονταν από τον Ιούνιο 2018 από πρόγραμμα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), κρίνει ότι δεν θα είναι επαρκείς για τη στέγαση των προσφύγων. Παρόλα αυτά, η ΝΔ προκειμένου να οικοδομήσει την εικόνα της κυβέρνησης που πατάσσει την «εγκληματικότητα», εστιάζει σε 298 ανθρώπους που είχαν στέγη αντί στους χιλιάδες των νησιών που μένουν σε σκηνές, καλλιεργώντας παράλληλα το ρατσιστικό αφήγημα ταύτισης των προσφύγων και μεταναστών με την παραβατικότητα. Η αστυνομία και πάλι δεν βρήκε τίποτα παράνομο μέσα στην κατάληψη, η οποία τελούταν σε εγκαταλελειμμένο από το 2014 κτίριο στην Αχαρνών. Το νεοκλασικό κτίριο αρχιτεκτονικής Τσίλλερ σφραγίστηκε με τούβλα, μάλιστα, από την αστυνομία για να αποφευχθεί η ανακατάληψή του, αδιαφορώντας για το τι σημαίνει αυτό και για τη διατήρησή του.
Η σχολική χρονιά δεν ξεκίνησε για όλα τα παιδιά
Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει αφήσει προς το παρόν εκτός σχολείου πολλά από τα παιδιά πρόσφυγες μετά από τρία χρόνια που ξεκίνησε η πρόσβασή τους στην εκπαίδευση.
Το υπουργείο Παιδείας δεν έβγαλε απόφαση για τη λειτουργία των Δομών Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφύγων (ΔΥΕΠ), όπως γινόταν κάθε χρόνο τον Αύγουστο, με αποτέλεσμα τα νεοεισερχόμενα παιδιά, αυτά που διαμένουν στα ΚΥΤ και σε δομές απομακρυσμένες από τον αστικό ιστό και όσα έχουν ολοκληρώσει μόνο τον πρώτο χρόνο των απογευματινών τάξεων των ΔΥΕΠ, να στερούνται το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση. Ταυτόχρονα, επειδή δεν υπάρχει απόφαση για τη λειτουργία των απογευματινών τάξεων στα σχολεία, δεν λειτουργούν ούτε τα νηπιαγωγεία μέσα στις δομές και στα ΚΥΤ, καθώς τεχνικά θεωρούνται κομμάτι των ΔΥΕΠ και άρα δεν έχουν προσληφθεί οι νηπιαγωγοί, με τα νήπια να απασχολούνται μόνο από όποια σχετικά προγράμματα ΜΚΟ υπάρχουν και εθελοντές.
«Μιλάμε για χιλιάδες παιδιά που έχουν μείνει εκτός σχολείου. Για παράδειγμα στο ΚΥΤ της Σάμου που επισκεφθήκαμε αυτή την εβδομάδα, υπάρχουν περίπου 1.500 παιδιά και έφηβοι· πάνω από 500 είναι ηλικίας 5-15, δηλαδή της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Άλλα είναι με την οικογένειά τους, άλλα ασυνόδευτα, ενώ κάποια βρίσκονται εκεί πάνω από 8 μήνες. Το πρόβλημα δεν είναι τωρινό, ασφαλώς. Τι θα γίνει με αυτά τα παιδιά; Θα μείνουν κλεισμένα εκεί, χωρίς εκπαίδευση, με υποθηκευμένο το μέλλον τους;», σχολιάζει στην «Εποχή» η Βασιλική Κατριβάνου, συντονίστρια της κοινωνικής υπηρεσίας του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες.
Η εκπαίδευση των προσφύγων πρέπει να ξεκινήσει άμεσα, καθώς, όπως εξηγεί η ίδια, «τα παιδιά πηγαίνοντας στο σχολείο μπαίνουν ξανά σε μια κανονικότητα, ξαναβρίσκουν την ταυτότητά τους ως παιδιά και δεν βλέπουν τον εαυτό τους μόνο ως πρόσφυγες και θύματα. Πέρα από τα όσα μαθαίνουν, τη γνωστική διάσταση, κοινωνικοποιούνται, κάνουν σχέσεις φιλίας με τα υπόλοιπα παιδιά του σχολείου, και έτσι ξεκινάει η ένταξη και των ίδιων, αλλά γενικότερα και των οικογενειών τους. Τα τρία τελευταία χρόνια έγιναν σημαντικά βήματα, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, και χρειάζονται πολλά ακόμα. Και φυσικά δεν πρέπει να υπάρξουν πισωγυρίσματα. Το να μένουν τα προσφυγόπουλα εκτός σχολείου, έστω και για κάποιες μέρες, μας πάει πίσω, και συμβολικά και πραγματικά. Δεν είναι «τεχνικό» ζήτημα ούτε μόνο μαθησιακό· έχει βαρύτητα, καθώς συμβαίνει σε ένα ευάλωτο υπέδαφος –αφού το δικαίωμά τους στο σχολείο δεν είναι παγιωμένο, αλλά έχει αμφισβητηθεί».
Το υπουργείο Παιδείας δεν έχει δώσει καμία δημόσια διευκρίνιση για το τι σκοπεύει να κάνει με το ζήτημα και πότε. Ακόμα, όμως, και αν η απόφαση έβγαινε άμεσα, η πρόσβαση των παιδιών στην εκπαίδευση και πάλι θα αργήσει πολύ, καθώς αφού βγει η απόφαση θα ξεκινήσουν οι προσλήψεις των απαραίτητων δασκάλων. Ενώ δεν έχει αποφασιστεί και πώς θα μεταφερθούν τα παιδιά από τις απομακρυσμένες δομές στο σχολείο. Τις προηγούμενες χρονιές η μεταφορά είχε ανατεθεί στο ΔΟΜ για την ενδοχώρα και στην περιφέρεια για τα νησιά. Φέτος δεν έχει γίνει καμία συζήτηση ακόμα για το ποιος και με ποια χρήματα θα αναλάβει τη διαδικασία.
Κατάργηση του ΑΜΚΑ για τους πρόσφυγες;Το μεγαλύτερο εμπόδιο, όμως, στο δικαίωμα των παιδιών προσφύγων στην εκπαίδευση, ακόμα κι αν βγει η απόφαση για τις ΔΥΕΠ, είναι η αναστολή προς το παρόν απόδοσης ΑΜΚΑ, καθώς χωρίς αυτό δεν μπορούν ούτε να εμβολιαστούν, ούτε να βγάλουν δελτίο μαθητή (σημειώνεται εδώ ότι το νοσοκομείο Καβάλας, προς τιμήν του, παράκαμψε αυτό το εμπόδιο και εμβολίασε τα παιδιά της δομής Ασημακοπούλου).
Η κυβέρνηση είχε αναστείλει την απόφαση της προηγούμενης διοίκησης του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης που διευκόλυνε την έκδοση ΑΜΚΑ για τους πρόσφυγες, μέτρο μάλιστα που είχε χαιρετηθεί από πολλούς αρμόδιους κοινωνικούς οργανισμούς, λέγοντας πως θα εξέδιδε νέα απόφαση που θα έθετε καλύτερους κανόνες. Προς το παρόν, η εγκύκλιος που εξέδωσε αφορά την απόδοση ΑΜΚΑ μόνο σε ευρωπαίους πολίτες, εξαιρώντας πλήρως τους πρόσφυγες και μετανάστες. Και σε αυτή την περίπτωση, το αρμόδιο υπουργείο δεν έχει δώσει καμία απάντηση αν πρόκειται για την τελική απόφαση ή θα βγάλει και άλλη που θα αφορά και όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.
«Με το πάγωμα στην πράξη της έκδοσης ΑΜΚΑ, όπως έχει συμβεί μετά την υπουργική εγκύκλιο Βρούτση, δυσχεραίνεται η πρόσβαση των προσφύγων στην υγεία, αλλά και στην εργασία και στην παιδεία. Πρόκειται, εν τέλει, για σαφή διάκριση σε βάρος των προσφύγων που αντίκειται στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ισότητα. Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα δημιουργηθεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και για τους ίδιους τους πρόσφυγες, αλλά και ευρύτερα. Την ίδια στιγμή, πρωτοβουλίες όπως αυτή του νοσοκομείου Καβάλας, που επίσημα εξέτασε και εμβολίασε πάνω από 100 προσφυγόπουλα, τα περισσότερα από τα οποία χωρίς ΑΜΚΑ, είναι μια σπουδαία και δίκαιη πράξη, που μας γεμίζει χαρά και ελπίδα», σημειώνει η Βασιλική Κατριβάνου.
ΑυθαιρεσίαΌσα παιδιά πρόσφυγες έχουν προλάβει και τους έχει δοθεί ΑΜΚΑ και μένουν σε διαμερίσματα ή δομές μέσα στον αστικό ιστό, πηγαίνοντας στις γενικές τάξεις ή στις πρωινές τάξεις υποδοχής (κοινά μαθήματα με τα υπόλοιπα παιδιά και ξεχωριστή τάξη ή με παράλληλη στήριξη στη γλώσσα μόνο), θεωρητικά μπορούν να πάνε στο σχολείο, όπως συνέβη για παράδειγμα στη Νέα Καβάλα. Στην πραγματικότητα, όμως, και σε αυτές τις περιπτώσεις παρουσιάζονται δυσκολίες, αφού οι προτάσεις για τη δημιουργία τάξεων υποδοχής από τους διευθυντές των σχολείων προς το υπουργείο γίνονται αφού πάνε τα παιδιά να εγγραφούν.
Το πρόβλημα είναι ότι το υπουργείο θα βγάλει τους τελικούς πίνακες προτάσεων μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς στις 19 του μηνός, αφήνοντας και πάλι σε δεύτερη μοίρα την εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων. Το κυριότερο, όμως, είναι ότι δεν έχει μεριμνήσει για την ενημέρωση και κινητοποίηση των οικογενειών στο ζήτημα (πολλοί πρόσφυγες φοβούνται να αφήσουν τα παιδιά μακριά τους) μέσω των Συντονιστών Εκπαίδευσης, στην πρόσληψη των οποίων, μάλιστα, προέβη σε μεγάλη αυθαιρεσία.
«Το υπουργείο ανέτρεψε όλη τη νόμιμη διαδικασία και οι πίνακες κατάταξης που είχαν βγει με αξιολογικά κριτήρια για τους συντονιστές εκπαίδευσης προσφύγων δεν ακολουθήθηκαν, αλλά έβαλε στις θέσεις ανθρώπους κατά το δοκούν, αυτούς που επιθυμούσε. Όπως επίσης έκανε πρόσληψη λιγότερων από όσων προβλεπόταν, αφήνοντας μονάδες είτε χωρίς κανέναν, είτε με λιγότερους από όσους χρειάζονται. Πέραν ότι με αυτό τον τρόπο παραβιάζεται η νομιμότητα, η κίνηση αυτή του υπουργείου εμπεριέχει και τον κίνδυνο να προσλαμβάνονται άνθρωποι χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις για την εκπαίδευση των προσφύγων, υπονομεύοντας την ποιότητα και τη μεγάλη προσπάθεια που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια σε αυτό το ζήτημα», περιγράφει ο Θοδωρής Μαλαγάρης, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ).
Σημειώνεται ότι οι άνθρωποι που δικαιούταν τις θέσεις, αλλά παρανόμως δεν προσλήφθηκαν, έχουν καταθέσει ενστάσεις, αλλά για πολλοστή φορά το υπουργείο δεν έχει απαντήσει, ομοίως με την ερώτηση της ΟΛΜΕ τόσο για τους συντονιστές, όσο και για την καθυστέρηση των ΔΥΕΠ.
Την ίδια στάση σιωπής κράτησε το υπουργείο και στην ανάλογη ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ επί του θέματος. «Πρόκειται για μια καθαρά κομματική λογική και παραβίαση των θεσμών όπου μπορούν, όπως έγινε και σε άλλες περιπτώσεις με το δήθεν επιτελικό κράτος και με την πλήρη κομματικοποίηση της κρατικής δομής, παρακάμπτοντας και τα στοιχειώδη ακόμα και σε διαδικασίες που έχουν ήδη ξεκινήσει και είναι σε εξέλιξη», σχολιάζει σχετικά στην «Εποχή» ο βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Κορίνθου Γιώργος Ψυχογιός.
Απραξία ή σκοπιμότητα;Λαμβάνοντας υπόψιν όλες τις (μη) κινήσεις της κυβέρνησης για την εκπαίδευση των προσφύγων και αναλογιζόμενοι την προεκλογική θέση της ΝΔ που έλεγε ότι «δημιουργούμε ειδικές τάξεις υποδοχής στα σχολεία, ώστε να ενσωματώνονται ομαλά στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τα παιδιά όσων παραμείνουν στη χώρα μας ως αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και μέχρι να καταστεί εφικτή η επιστροφή τους», γεννάται το ερώτημα αν πρόκειται για την παντελή έλλειψη σχεδιασμού ή αν σκόπιμα τορπιλίζεται το δικαίωμα στην εκπαίδευση όλων των εισερχομένων παιδιών στη χώρα, προκειμένου να αφορά μόνο όσους και όταν λάβουν άσυλο.
«Είναι ντροπή να βάζουν εμπόδια στην εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων. Φαίνεται ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και θέλουν και πολιτικά και κοινωνικά να θέσουν αυτούς τους ανθρώπους στο περιθώριο. Ως ΣΥΡΙΖΑ θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη πρόσβαση των παιδιών προσφύγων στην εκπαίδευση. Απέναντι σε αυτό το δόγμα που υιοθετεί και πάλι η ΝΔ ενάντια στους ανθρώπους που είναι αόρατοι, θα συνεχίσουμε να αντιπαραβάλλουμε αυτό που κάναμε όλο το προηγούμενο διάστημα, μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις με δικαιώματα και υποχρεώσεις για όλους», καταλήγει ο Γιώργος Ψυχογιός.
Τζέλα Αλιπράντη