Του Ορέστη Φ. ΑθανασίουΗ «επιστροφή στην κανονικότητα» είναι πλέον γεγονός στον πολύπαθο χώρο των ΜΜΕ. Με ιδιαίτερη σπουδή η κυβέρνηση ξηλώνει τις άτολμες και λειψές παρεμβάσεις του ΣΥΡΙΖΑ στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Μετά την ΕΡΤ, όπου ο διορισμός Ζούλα σήμανε την έναρξη του σχεδίου συρρίκνωσης και απαξίωσης του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, ώστε να μην χρειαστεί ξανά να πέσει «μαύρο», σειρά έχει η ιδιωτική τηλεόραση.
Είχαμε πολλές φορές ασχοληθεί στην «Εποχή» με το θέμα της αδειοδότησης των τηλεοπτικών σταθμών, την ακυρωθείσα δημοπρασία του 2016 και την εκ νέου προκήρυξη από το ΕΣΡ. Δύο ήταν τα κομβικά σημεία εκείνης της διαμάχης: να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αντίτιμο από τους καναλάρχες για τη χρήση ενός δημόσιου αγαθού, όπως είναι οι συχνότητες, και η επιβολή κανόνων και διαφάνειας. όσον αφορά τους μετόχους. Το αντίτιμο ως γνωστόν μειώθηκε, οι ρήτρες για το προσωπικό έγιναν πιο χαλαρές ενώ όσον αφορά το θέμα της διαφάνειας ο νόμος Παππά προέβλεπε την ονομαστικοποίηση των μετοχών με μόνη εξαίρεση τις εισηγμένες στο ελληνικό και στα διεθνή χρηματιστήρια. Εξαίρεση υποχρεωτική για να μην προσβληθεί ο νόμος στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, αφού το δίκαιο της ΕΕ δεν προβλέπει τέτοια υποχρέωση ονομαστικοποίησης. Ήταν ένα «παραθυράκι» που τώρα γίνεται πόρτα ορθάνοιχτη.
Θεσπίζουν τον μη έλεγχοΈνα εμβόλιμο άρθρο στο «αναπτυξιακό» νομοσχέδιο του κ. Γεωργιάδη επεκτείνει την εξαίρεση της ονομαστικοποίησης και στα funds χωρών-μελών της ΕΕ ή του ΟΟΣΑ, οπότε καταργείται η υποχρέωση κατάθεσης «πόθεν έσχες» των μετόχων ιδιοκτητών ΜΜΕ. Πρόκειται για την ικανοποίηση ενός πάγιου αιτήματος των καναλαρχών: από το 2016 η Ένωση Τηλεοπτικών Σταθμών Εθνικής Εμβέλειας είχε ζητήσει, με προσφυγή της στο ΣτΕ, να μην καταθέτουν «πόθεν έσχες» τα μέλη της. Συγκεκριμένα, ισχυριζόταν ότι η υποχρέωση αυτή πλήττει υπέρμετρα την ελευθερία της τηλεόρασης, την πολυφωνία, τον πλουραλισμό και την ενημέρωση! Δεν ήταν δυνατό να μη συγκινηθεί από μια τέτοια επιχειρηματολογία η τόσο ευαίσθητη στην προσέλκυση επενδυτών κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Αυτοί που φώναζαν για τα βοσκοτόπια του Καλογρίτσα και την προέλευση των χρημάτων του Σαββίδη τώρα θεσπίζουν την ανωνυμία των πραγματικών ιδιοκτητών των ΜΜΕ, αρκεί να έχουν μια εταιρεία στο Λουξεμβούργο. Έτσι, κανείς δεν θα μπορεί να ελέγξει αν ο πραγματικός ιδιοκτήτης, μέσω αυτών των εταιρειών κατέχει περισσότερα από ένα ΜΜΕ. Επιπλέον, η ανωνυμία των ιδιοκτητών επεκτείνεται, με βάση αυτό το «αναπτυξιακό» νομοσχέδιο, στα πρακτορεία διανομής και στις πλατφόρμες συνδρομητικής τηλεόρασης. Στην Ελλάδα έχει απομείνει μόνο ένα πρακτορείο, το «Άργος», το οποίο πριν λίγο καιρό πέρασε στο έλεγχο του ιδιοκτήτη δύο τουλάχιστον εφημερίδων του Βαγγέλη Μαρινάκη. Πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που θα αποκτήσει πολύ σύντομα και συνδρομητική πλατφόρμα με την αγορά της Forthnet. Επιπλέον, ο Β. Μαρινάκης κατέχει και άδεια τηλεοπτικού σταθμού (το One θα αρχίσει να εκπέμπει στις 11 Νοεμβρίου). Κάποτε αυτό λεγόταν υπερσυγκέντρωση, τώρα λέγεται προσέλκυση επενδύσεων.
Παρακάμπτονται οι κανόνεςΟι συνέπειες της νέας ρύθμισης του νομοσχεδίου Γεωργιάδη δεν τελειώνουν εδώ. Ως γνωστόν τις τηλεοπτικές άδειες τις χορηγεί το ΕΣΡ, εφόσον υπάρχει έγκριση από την Επιτροπή ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Με την κατάργηση του πόθεν έσχες καταργείται και αυτή η προϋπόθεση. Βέβαια στην πράξη, το ΕΣΡ έχει χάσει και τα τελευταία ψήγματα του ρυθμιστικού του ρόλου. Έπρεπε να ελέγξει εντός έξι μηνών από τη χορήγηση της άδειας αν οι αδειοδοτημένοι ιδιωτικοί σταθμοί έχουν συμμορφωθεί με τη νομοθεσία. Κοντεύει χρόνος και τέτοια ανακοίνωση δεν υπάρχει, παρότι η συμμόρφωση των καναλιών είναι κρίσιμος παράγοντας για τη διατήρηση της άδειας. Πιθανότατα και αυτή η υποχρέωση θα καταργηθεί, με επόμενο εμβόλιμο άρθρο, ως γραφειοκρατικό εμπόδιο στην προσέλκυση επενδύσεων.
Όπως επισήμανε με δήλωσή του ο τομεάρχης Ψηφιακής Πολιτικής της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, Μάριος Κάτσης, η κυβέρνηση με το συγκεκριμένο άρθρο «διευκολύνει την περαιτέρω υπερσυγκέντρωση στα ΜΜΕ, ώστε να παρακάμπτονται οι κανόνες ανταγωνισμού. Λύνει τα χέρια στους καναλάρχες ώστε να προχωρούν σε αγοραπωλησίες ΜΜΕ, σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου από εταιρείες των οποίων δεν γνωρίζουμε τη μετοχική τους σύνθεση και με χρήματα αδιαφανούς προέλευσης. Η κυβέρνηση και ο κ. Γεωργιάδης ξεπληρώνουν γραμμάτια στα ΜΜΕ και τη διαπλοκή, αφού πίσω από τις διατάξεις… κρύβεται ο “Κουμπάρος”».
Ο νικητής τα παίρνει όλαΑπό την πλευρά του, ο Νίκος Παππάς, σε επίκαιρη ερώτησή του στη Βουλή προς τον Άδωνι Γεωργιάδη, την Πέμπτη χαρακτήρισε «εξόφθαλμη σύγκρουση συμφερόντων και στον χώρο του ποδοσφαίρου και στο χώρο των media» τη διαφαινόμενη εξαγορά της Forthnet από τον Β. Μαρινάκη. Με την εξαγορά αυτή, για την οποία απομένουν να διευθετηθούν κάποιες τελευταίες τεχνικές λεπτομέρειες από τις πιστώτριες Τράπεζες, ο εφοπλιστής θα αποκτήσει, καταβάλλοντας 45.000.000 ευρώ και με κούρεμα των χρεών σε ποσοστό 80%, πρόσβαση στην αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης και στα δικαιώματα μετάδοσης των αγώνων ποδοσφαίρου που έχει η NOVA. «Η ΠΑΕ Ολυμπιακός θα ελέγχει τα ταμεία των άλλων ΠΑΕ», είπε ο Ν. Παππάς, δεδομένου ότι οι ΠΑΕ της α’ κατηγορίας έχουν έσοδα που στο 80% έως 90% προέρχεται από τηλεοπτικά δικαιώματα.
Ο νικητής τα παίρνει, λέει ένα παλιό τραγούδι. Σίγουρα αυτό ισχύει στην περίπτωση του κ. Μαρινάκη με την αμέριστη συνδρομή της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.
•