Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης με το οποίο ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποτίθεται πως θα επέλυε αποφασιστικά το προσφυγικό ζήτημα, ψηφίστηκε, την περασμένη Πέμπτη από τη Βουλή. Ογδόντα έξι σελίδες προχειρογραμμένων μέτρων, με αναρίθμητα κενά, αντιανθρωπιστικά μέτρα θαμμένα σε ένα εκτενές συνονθύλευμα ήδη ψηφισθέντων και ενσωματωμένων μέτρων και ευρωπαϊκών οδηγιών, επιβεβαίωσε τους χειρότερούς μας φόβους. Ο ελάχιστος χρόνος που δόθηκε για διαβούλευση πάνω σε αυτόν τον όγκο κειμένου, δεν μας εξέπληξε καθόλου. Πώς αλλιώς θα νομοθετούσε, άλλωστε, ένα κράτος επιτελικό;
Κατεβάζοντας ένα αντιπροσφυγικό νομοσχέδιο, από το υπουργείο Αστυνομίας, φυσικά.
Σε κάποιους τομείς η κυβέρνηση δείχνει να έχει προσγειωθεί στην πραγματικότητα, και να έχει αφήσει κατά μέρος τις πομφόλυγες. Το προσφυγικό δεν είναι ένας από αυτούς. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έρχεται πλέον αντιμέτωπος με τις εθνικιστικές του κορώνες, και αποδεικνύεται, ανερυθρίαστα, ψεύτης.
Καινοφανής διαχωρισμός εννοιώνΥποσχέθηκε γρήγορη και αποτελεσματική αποσυμφόρηση των νησιών του Αιγαίου. Αντ’ αυτού, από τον Ιούλιο έχει προβεί σε θλιβερά ανεπαρκή αριθμό μετακινήσεων στην ενδοχώρα. Η Λέσβος έχει βουλιάξει, με την αύξηση του πληθυσμού της δομής στη Μόρια από τους 5.000 στους 14.000. Της ίδιας εκείνης δομής που ο Μ. Χρυσοχοΐδης αναλαμβάνοντας το χαρτοφυλάκιο του κατηργημένου Υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, βρήκε πλήρως ικανοποιητική.
Καλλιέργησε προσδοκίες για γρήγορα αποτελέσματα, όμως η κατάσταση χειροτερεύει καθημερινά, με τραγική κορύφωση τους θανάτους της Φεριντέ Ταγίκ στη φωτιά της Μόριας, και ενός ανήλικου παιδιού σε αυτοκινητιστικό ατύχημα έξω από τη δομή.
Με το νέο νομοσχέδιο εισάγεται ένας καινοφανής, για τα δεδομένα του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου διαχωρισμός των εννοιών «πρόσφυγας» και «μετανάστης». Προσφυγικό προφίλ, λοιπόν, που θα ορίζεται βάσει της χώρας προέλευσης. Έτσι, ένας πρόσφυγας από τη Συρία μπορεί να συνεχίσει, μεγαλόψυχα θα προσθέταμε εμείς, να θεωρείται πρόσφυγας, ένας όμως ικέτης από την ταραγμένη και αιματοκυλισμένη από τον εμφύλιο πόλεμο Λιβύη, που θα αναζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα, θα θεωρηθεί μετανάστης. Κριτήριο για το τι συνιστά προσφυγικό προφίλ, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι και το ποιους αντιλαμβάνεται ως κατατρεγμένους το εκλογικό ακροατήριο της ΝΔ.
Πέρα του προφανούς αντιανθρωπισμού της παραπάνω πολιτικής και της εναντίωσής της στο διεθνές και κοινοτικό δίκαιο, η προχειρότητα και η μικροπολιτική σκοπιμότητά της, θα μας φέρει μπροστά σε «δύσκολες» προεκτάσεις της. Ακόμη και μια Ευρώπη με ενισχυμένα ξενοφοβικά αντανακλαστικά, ίσως αναγκαστεί να δεχθεί κάποιον, έστω και περιορισμένο, αριθμό προσφύγων· σίγουρα όμως όχι, αν το ελληνικό κράτος σπεύσει να τους χαρακτηρίσει μετανάστες.
Η διοικητική κράτηση ως κανόναςΔεν θα μπορούσαμε, κλείνοντας, να μην αναφερθούμε στις επερχόμενες ντροπιαστικές εκπτώσεις, στις θεμελιώδεις εγγυήσεις ενός κράτους δικαίου και δη ευρωπαϊκού· τα ανθρώπινα δικαιώματα. Συνεχίζοντας το μοτίβο εναντίωσης στο διεθνές δίκαιο, η Ελλάδα γενικεύει τον αποτρόπαιο και καταρχήν ανελεύθερο θεσμό της διοικητικής κράτησης, μίας νομικά γκρίζας πρακτικής. Η διοικητική κράτηση, από έσχατη λύση και εξαίρεση, ανάγεται σε κανόνα. Ιδρύονται κλειστές δομές εγκλεισμού και ο νόμος πλέον αναγνωρίζει στην πολιτεία τη δυνατότητα κράτησης ατόμων, χωρίς δικαστική απόφαση, χωρίς σαφείς προϋποθέσεις και εγγυήσεις ελέγχου.
Εγκλωβισμένοι στη λογική της εμμονικής ακροδεξιάς ρητορείας, η κυβέρνηση και ο Κ. Μητσοτάκης πυροβολούν τα πόδια τους – αλλά ματώνουμε όλοι μας.