Στις 15 Οκτωβρίου, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων πρότεινε στους εκπροσώπους των μετόχων (κρατών) να σταματήσει η χορήγηση δανείων για έργα σχετικά με τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Στην πρόταση αντιτάχθηκε η Γερμανία (μέτοχος κατά 16%), ακολουθούμενη δυστυχώς και από την Ελλάδα. Η πρόταση φυσικά θα επανέλθει. Πώς σχολιάζετε την πρόταση, τι σημασία έχει για το περιβάλλον-κλιματική αλλαγή; Είναι προάγγελος και άλλων τέτοιων αποφάσεων-κατευθύνσεων; Τι θα σήμαινε για την Ελλάδα;
Ναι, η πρόταση αναμένεται να επανέλθει μέσα στο Νοέμβριο, η αντίδραση υπήρξε από μπλοκ χωρών που επιθυμούν η τράπεζα να συνεχίσει να χρηματοδοτεί έργα αερίου, τόσο για λόγους ενεργειακής ασφάλειας, όσο και για τη διευκόλυνση της μετάβασης στη μετανθρακική εποχή. Το φυσικό αέριο, μέχρι σήμερα, θεωρείται ως το μεταβατικό καύσιμο για την επίτευξη των στόχων του Παρισιού για το Κλίμα.
Από την άλλη πλευρά, η νέα πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Βαν ντερ Λάιεν, έχει δηλώσει ότι μεγάλο μέρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα μετατραπεί σε Τράπεζα για το Κλίμα, πράγμα που ερμηνεύεται ότι μεγάλο μέρος των πόρων της ΕΤΕπ θα κατευθύνεται σε έργα ΑΠΕ, εξοικονόμησης - ενεργειακής απόδοσης, αλλά και έργων για την ανάπτυξη των περιοχών που θα πληγούν από την αλλαγή στο ενεργειακό μείγμα.
Η ουσία είναι ότι οι στόχοι για το μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα και την κλιματική ουδετερότητα δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν, αν συνεχιστεί την επόμενη δεκαετία η κατασκευή νέων έργων ορυκτών καυσίμων, πολλά από τα οποία σχεδιάζονται να λειτουργούν για δεκαετίες. Η απόφασή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων θα μπορούσε να συμπαρασύρει την πιστοδοτική πολιτική μεγάλου μέρους του τραπεζικού συστήματος, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη τη χρηματοδότηση ενεργειακών έργων που δεν συνάδουν με το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Ο τομέας της ενέργειας βρίσκεται σε φάση ιστορικής μετάβασης, με οδηγούς την οικουμενική προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και την εξέλιξη της τεχνολογίας, που αλλάζει το επενδυτικό τοπίο και τις προτεραιότητες. Η ενεργειακή μετάβαση σε μορφές καθαρής ενέργειας δημιουργεί ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας για την Ελλάδα. Αφενός, η μετάβαση αυτή αποτελεί μία αναγκαιότητα που απορρέει από την αναγνώριση του φαινόμενου της κλιματικής αλλαγής και αντίστοιχα τις δεσμεύσεις της Ελλάδας, που προκύπτουν από τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τη Συμφωνία των Παρισίων για την αντιμετώπισή του φαινομένου. Αφετέρου, η ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας συνιστά μια σημαντική ευκαιρία για την προσέλκυση επενδύσεων και την ταυτόχρονη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας στον ενεργειακό τομέα. Η ΕΤΕπ μπορεί και πρέπει να είναι ένα από τα εργαλεία για μία δίκαιη και τακτική μετάβαση. Παράλληλα, χρειάζεται μία εξαντλητική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες θα αναλάβουν το μεγαλύτερο βάρος της μετάβασης για την επόμενη ημέρα.