Για άλλη μια φορά, από το βήμα του συνεδρίου της ΓΑΙΑ, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Βορίδης, δεσμεύτηκε για την είσοδο ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών στη γεωργική ασφάλιση της παραγωγής. Εντύπωση προκαλεί η επιμονή του, λες και το πρόβλημα της ελληνικής γεωργίας θα λυθεί με τη διάλυση του δημόσιου χαρακτήρα (ΕΛΓΑ) της γεωργικής ασφάλισης. Τη στιγμή μάλιστα που τα στοιχεία που παραθέτει δεν είναι ακριβή.
Σκόπιμες ανακρίβειεςΟ ΕΛΓΑ είναι δημόσιος φορέας που λειτουργεί υπό το καθεστώς του νόμου 3877/2010, που περιγράφει ένα δημόσιο και αλληλέγγυο σύστημα με κύρια έσοδα τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών και καλύπτει ζημιές από συγκεκριμένα καιρικά φαινόμενα, τα οποία επιφέρουν συγκεκριμένες επιπτώσεις στην παραγωγή. Τα ποσά των αποζημιώσεων που έχουν δοθεί από το 2010 και μετά κυμαίνονται από 70 έως 170 εκατομμύρια ευρώ ανά έτος το μέγιστο, ανάλογα με τις ζημιές που παρατηρούνται κάθε χρόνο. Αλλά και τα έσοδα του ανέρχονται σε 170 εκατ. ευρώ ετησίως από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών. Πέρα, όμως, από τα έσοδα από τα ασφάλιστρα των αγροτών, ο ΕΛΓΑ έχει τη δυνατότητα που του δίνει ο νόμος για κρατική συμμετοχή μέχρι ποσοστού 20% των εισφορών για λειτουργικές δαπάνες. Τα παραπάνω για την κατάσταση του ΕΛΓΑ δεν τα γνωρίζει ο κ. Βορίδης; Είναι προφανές ότι τα γνωρίζει, αλλά αποσκοπεί με τις ανακρίβειες, που δημόσια αναφέρει, την εξυπηρέτηση των ιδιωτικών συμφερόντων και μόνον μέσω της απαξίωσης του ΕΛΓΑ.
Ο κ. Βορίδης ακόμη ή δεν γνωρίζει ή ηθελημένα ξεχνάει ότι ο ΕΛΓΑ μπήκε στους φορείς της γενικής κυβέρνησης το 2010, λόγω των περίπου 4 δισ. ευρώ χρεών προς τράπεζες, αποτέλεσμα πολιτικών των προηγούμενων του 2010 ετών, υποχρεούμενος σε πλεονασματικούς κάθε χρόνο προϋπολογισμούς. Γι αυτό και στο τέλος κάθε χρονιάς, όταν οι ζημιές είναι μεγάλες, παρουσιάζει μεν έλλειμμα, το οποίο όμως καλύπτει χρησιμοποιώντας τα ταμειακά διαθέσιμα που έχει στην Τράπεζα της Ελλάδος, για να εξοφλήσει στο ακέραιο του παραγωγούς.
Αναπάντητα ερωτήματαΕρωτηματικά εγείρει ακόμα το γεγονός ότι ενώ είναι σε εξέλιξη η διαδικασία για την εκπόνηση αναλογιστικών μελετών από τον ΕΛΓΑ, ώστε να ληφθούν οι αναγκαίες αποφάσεις εκσυγχρονισμού του Κανονισμού Ασφάλισης, για τις αναγκαίες αλλαγές στον κανονισμό που έχουν αναδειχθεί από την έως τώρα λειτουργία του, την προσαρμογή του οργανισμού στις νέες συνθήκες και ιδιαίτερα την καλύτερη δυνατή προετοιμασία του για την προστασία των αγροτών από τις επιπτώσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή, ο υπουργός προδιαγράφει το μέλλον. Εδώ θα πρέπει το ΥΠΑΑΤ να απαντήσει: τι γίνεται με τη μελέτη που είχε σχεδιάσει και αποφασίσει η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου, σχετικά με τη διαχείριση των κινδύνων στην αγροτική παραγωγή ενόψει της νέας ΚΑΠ;
Μετά την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018, είχε ανοίξει η συζήτηση στο επιτελείο της προηγούμενης κυβέρνησης για την οικονομική συμμετοχή του κράτους στα λειτουργικά έξοδα του ΕΛΓΑ, για πρώτη φορά από το 2011. Αυτός ο σχεδιασμός υπάρχει και στη νέα κυβέρνηση ή εγκαταλείφθηκε για χάρη των ιδιωτικών εταιρειών;
Αλήθεια, τι άλλαξε κ. υπουργέ από την πρώτη έλλειψη ανταπόκρισης των ιδιωτικών εταιρειών στο κάλεσμα σας, όπως είπατε, μέχρι να έρθουν να σας χτυπούν οι ίδιες την πόρτα; Δεν θα έπρεπε να ξέρουν οι έλληνες αγρότες με τι τους δελεάσατε; Μήπως σκοπεύετε να τους δώσετε μέρος των επιδοτήσεων που δικαιούνται με την μορφή της επιδότησης ασφαλίστρου;
Να γνωρίσουμε στον υπουργό ότι οι μέχρι τώρα προσπάθειες ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών να μπουν στην ελληνική αγορά ή στέφθηκαν με παταγώδη αποτυχία ή είναι πολύ ακριβές σε σχέση με τα ασφάλιστρα του ΕΛΓΑ. Άρα ποιο το όφελος για τον έλληνα αγρότη;
Εκτός και εάν η συζήτηση αυτή έχει να κάνει με την εκφρασμένη απέχθεια της νεοφιλελεύθερης παράταξης για κάθε τι δημόσιο ή ακόμα είναι στη λογική του ξεπληρώματος προεκλογικών γραμματίων.
Ανάγκη προσεχτικού σχεδιασμούΣε μια γεωργία με τις ιδιομορφίες της χώρας μας, με πολλούς αγρότες που κατέχουν μικρό και πολυτεμαχισμένο κλήρο, χρειάζονται προσεκτικές κινήσεις και σχεδιασμός για να μην οδηγηθούν στο λουκέτο, μέσω της περαιτέρω αύξησης του κόστους ή της αδυναμίας ασφάλισης και προστασίας της παραγωγής τους. Μια προστασία η οποία ήδη εφαρμόζεται μέσα από τα προγράμματα του ΕΛΓΑ και του ΠΑΑ.
Σαφώς και ο ΕΛΓΑ χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω. Αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε το 2015 και πρέπει να συνεχιστεί, με την ολοκλήρωση των αναλογιστικών μελετών, την αξιοποίηση των συμπερασμάτων τους για την αναβάθμιση, διεύρυνση και επέκταση των υπηρεσιών που ο ΕΛΓΑ προσφέρει στον έλληνα αγρότη και την χρήση όλων των εργαλείων της νέας τεχνολογίας, όπως περιγράφηκαν από τα πιλοτικά προγράμματα που έτρεξαν τα προηγούμενα χρόνια.
Στην προσπάθεια αυτή θα μας βρει αρωγούς. Όμως θα μας βρει απέναντι σε κάθε προσπάθεια διάλυσης του δημόσιου συστήματος ασφάλισης στη χώρα. Απέναντί του θα βρει και κάθε έλληνα αγρότη, όπως ήδη φάνηκε από τις πρώτες αντιδράσεις των φορέων τους.
Σταύρος Αραχωβίτης