Ένα σχόλιο με αφορμή κείμενο έντεκα γερμανών οικονομολόγωνΤου Κωστή ΓιούργουΚαθώς η κρίση στην ΕΕ παρατείνεται επίμονα, ξαναδιαβάζεται με ενδιαφέρον ένα κείμενο προβληματισμών και προτάσεων για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή ενοποίηση το οποίο συνέταξαν αρκετά πρόσφατα έντεκα Γερμανοί οικονομολόγοι, πολιτικοί επιστήμονες και νομικοί. Οι Glienicker Group, όπως αποκαλούνται, απευθύνονται, κατά κύριο λόγο, στο εσωτερικό τους ακροατήριο – κι από την άποψη αυτή τα λεγόμενά τους ενδιαφέρουν ιδιαίτερα το δικό μας εσωτερικό ακροατήριο, εν όψει της αντιμετώπισης που επιφυλάσσει στην Ελλάδα το Βερολίνο.
Μια αναλυτική προσέγγιση του κειμένου αυτού ίσως έχει την ευκαιρία της στις σελίδες της «Εποχής» στο άμεσο μέλλον. Εδώ θα αρκεστούμε σε κάποια σημεία που εκκινούν από την ανησυχία των συντακτών του για το ότι ένα μεγάλο μέρος της γερμανικής κοινωνίας –και της πολιτικής τάξης της χώρας, υποθέτουμε– επαναπαύεται στην ιδέα ότι η κρίση είναι υπόθεση άλλων και ότι το ευρώ, που, προφανώς, το αντιλαμβάνονται ως την επιτομή της γερμανικής κατίσχυσης, δεν απειλείται από αυτήν. Η αντίληψη αυτή, λένε, δεν είναι απλώς αβάσιμη, αλλά επικίνδυνη, υπενθυμίζοντας ότι κανένα από τα δομικά προβλήματα της ευρω-κρίσης δεν έχει λυθεί – ούτε η κρίση του τραπεζικού συστήματος, ούτε η κρίση χρέους, ούτε η κρίση ανταγωνιστικότητας. Αντιθέτως, «τα προβλήματα του χρέους κλιμακώνονται», «στις χώρες που δοκιμάζονται από την κρίση μια ολόκληρη γενιά έχει αποστερηθεί κάθε ευκαιρία επιλογής, ακόμη και επιβίωσης», τα άκρα του πολιτικού φάσματος ριζοσπαστικοποιούνται αυξητικά, και «η προθυμία για από κοινού λύσεις εξασθενεί ανησυχητικά γρήγορα». Διαπιστώσεις που έχουν καταστεί κοινός τόπος , αλλά που μάλλον δεν απασχολούν το ιερατείο.
Γεγονός που, λέμε εμείς, θέτει ένα ζήτημα υπονόμευσης της εμπιστοσύνης και της αλληλοεκτίμησης που απαιτούνται για την ευόδωση του εγχειρήματος. Σε μια ένωση, υπογραμμίζουν οι Glienicker Group, «όλοι πρέπει να βασίζονται στη βεβαιότητα ότι οι κυβερνήσεις τους είναι νόμιμα εκλεγμένες, οι νόμοι σύννομα θεσμοθετημένοι, και οι πολίτες τους ελεύθεροι και ίσιοι ενώπιον του νόμου». Δυστυχώς, «η ΕΕ δεν διαθέτει τα αποτελεσματικά και αξιόπιστα εργαλεία εφαρμογής αυτής τη υποχρέωσης», πράγμα που «μπορεί να αποδειχθεί ιδιαιτέρως προβληματικό όταν ένα κράτος-μέλος ταλανίζεται από σοβαρή οικονομική κρίση». Δυστυχώς, θα προσθέταμε, φαίνεται να μη διαθέτει και το στοιχειώδη σεβασμό στη δημοκρατικά και ελεύθερα εκφρασμένη ετυμηγορία των πολιτών στις κάλπες. Διαφορετικά, κάποιος από την ιθύνουσα πολιτική τάξη της ΕΕ θα βρισκόταν να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τον απαξιωτικό τρόπο με τον οποίο ο κ. Σόιμπλε αντιμετωπίζει τον ελληνικό λαό και την κυβέρνησή του – τρόπο απαξιωτικό για το ίδιο το ευρωπαϊκό εγχείρημα στο κάτω κάτω.