Για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα
Δεν υπάρχει κάποιος που να κατανοεί καλύτερα από τις γυναίκες το σύνθημα της χιλιανής εξέγερσης «η κανονικότητα είναι το πρόβλημα». Η κανονικότητα της βίας, των ανισοτήτων, της πατριαρχίας, μιας κοινωνίας που έμοιαζε να έχει αποδεχτεί τις συντάξεις πείνας, την έλλειψη περίθαλψης, την ιδιωτικοποίηση της παιδείας, αλλά ξεσηκώθηκε στην πρώτη σπίθα που άναψε μια φαινομενικά ασήμαντη αφορμή. Οι χιλιάδες γυναίκες που τον περασμένο Ιούλιο είχαν διεκδικήσει δυναμικά την ελεύθερη έκτρωση, τώρα, πρωτοστάτησαν στις διαδηλώσεις και στην έκφραση της διαμαρτυρίας. Οι μαθήτριες βγήκαν στους δρόμους ενάντια στην αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό, και όλες μαζί, νέα κορίτσια και μεγαλύτερες γυναίκες, αψήφησαν την κρατική καταστολή, συχνά με ευφάνταστες και ασυνήθιστες μεθόδους και συνθήματα όπως «δεν είμαι 30 πέσος, είμαι 30 χρονών». Τα κοινωνικά δίκτυα πλημμύρισαν με τη φωτογραφία της χορεύτριας, που ντυμένη στα κόκκινα, μοιάζει σαν να πετάει περήφανα ανάμεσα στα τεθωρακισμένα οχήματα του στρατού, και με το βίντεο της σοπράνο που τραγουδάει μια άρια την ώρα της απαγόρευσης κυκλοφορίας, με τη γειτονιά να ξεσπάει σε χειροκροτήματα και σε επευφημίες.
Οι γυναίκες αντιδρούν στη βίαΟι στρατιωτικοί που ανέλαβαν να επιβάλουν για άλλη μια φορά την τάξη, δεν υπήρξαν βέβαια τρυφεροί με τις γυναίκες και τις υπέβαλαν σε απίστευτες ταπεινώσεις, ασκώντας πάνω τους κάθε είδους βία, ξυλοδαρμούς, βιασμούς, ακόμη και φυλάκιση με στέρηση τροφής και νερού ανηλίκων κοριτσιών, χωρίς να έχουν ειδοποιηθεί οι γονείς τους.
Πολλές από τις γυναίκες που συνελήφθησαν είναι ακόμη εξαφανισμένες. Όπως στον καιρό της δικτατορίας, μητέρες σε απόγνωση αναζητούν τα παιδιά τους, από τα νοσοκομεία έρχονται ειδήσεις για βασανιστήρια, ενώ οι γυναίκες που συλλαμβάνονται γυμνώνονται μπροστά στους αστυνομικούς και τους στρατιωτικούς και, με τη μύτη του όπλου στα γεννητικά τους όργανα, δέχονται απειλές βιασμού και θανάτου, όταν δεν βιάζονται πραγματικά.
Η Ντανιέλα Καράσκο, καλλιτέχνις δρόμου, βρέθηκε κρεμασμένη με χειροπέδες, βιασμένη, με σημάδια σε όλο της το σώμα, μετά τη σύλληψή της από τους καραμπινέρος. Σύμφωνα με την αστυνομία αυτοκτόνησε!
Οι αντιδράσεις των γυναικών απέναντι στη βία δεν σταματούν και σε όλη τη χώρα ζητούν δικαιοσύνη για τα θύματα της καταστολής και ριζικές αλλαγές στο πολιτικό-οικονομικό μοντέλο της χώρας, μαζί με την αλλαγή του Συντάγματος.
Πολιτικές κρατούμενες επί Πινοσέτ καταγγέλλουν τα βασανιστήρια και τους βιασμούς που είχαν υποστεί, ενώ φωτογραφίες με όσες και όσους έχουν εξαφανιστεί από την αρχή της εξέγερσης καλύπτουν τους τοίχους. «Η γενιά μου έζησε τη δικτατορία του Πινοσέτ» αφηγείται η Ροξάνα Κάμπος Αράγια, καλλιτέχνις, στη διάρκεια τελετουργίας για τα θύματα που διοργάνωσε η ίδια. «Τώρα βλέπω νέες γυναίκες που διαδηλώνουν χωρίς να φοβούνται. Νομίζω είναι μια στιγμή αναγέννησης».
Οι υποσχέσεις του προέδρου Πινιέρα για κοινωνικές παραχωρήσεις δεν έχουν δελεάσει καμία και κανένα. Όπως δεν πείθουν κανένα οι διαβεβαιώσεις του για διερεύνηση των καταγγελιών.
«Πενθούμε»«Πενθούμε» αναγραφόταν στα πανό που κρατούσαν εκατοντάδες σιωπηλές γυναίκες, την 1η Νοεμβρίου, Ημέρα των Νεκρών, κατά τη διάρκεια της πορείας τους στην Aλαμέδα, την κεντρική λεωφόρο του Σαντιάγκο στη Χιλή. Ντυμένες στα μαύρα, κρατούσαν στα χέρια λευκά λουλούδια και ανέμιζαν τη σημαία της Χιλής βαμμένη κι αυτή στα μαύρα. Η ειρηνική αυθόρμητη πορεία σταμάτησε την κυκλοφορία για ώρες και κατέληξε μπροστά από το Προεδρικό Μέγαρο ενώ οι διαδηλώτριες τραγουδούσαν το Δικαίωμα να ζούμε ειρηνικά, μελοποιημένο ποίημα του Βίκτορ Χάρα ο οποίος βασανίστηκε και δολοφονήθηκε από τη δικτατορία το 1974.
«Πενθούμε σαν να έχουμε χάσει ένα αγαπημένο συγγενικό πρόσωπο. Πενθούμε για να μην ξεχαστούν οι 20 νεκροί συμπολίτες μας που βγήκαν μαζί μας στους δρόμους», είπε μια 39χρονη διαδηλώτρια. Ενώ, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Indh: Instituto Nacional de Derechos Humanos), από τους 4271 που έχουν συλληφθεί από την αρχή της εξέγερσης, 656 είναι οι γυναίκες, 471 οι έφηβοι. Παράλληλα έχουν κατατεθεί 19 καταγγελίες για βασανισμό και βιασμό, αλλά και ο ΟΗΕ ανέφερε τον βιασμό εφήβου, με γκλοπ, μέσα σε κλούβα της αστυνομίας.
Όμως οι γυναίκες είναι αποφασισμένες, «δεν ξέρουμε τι θα συμβεί», λένε. «Αλλά σίγουρα δεν επιστρέφουμε στην κανονικότητα. Το Σύνταγμα είναι ακόμα του Πινοσέτ και πρέπει να αλλάξει. Γι’ αυτό θα συνεχίζουμε να γεμίζουμε τους δρόμους με το σώμα μας».
Τόνια Τσίτσοβιτς, Σοφία Ξυγκάκη