Η κοινοποίηση της πρότασης των τριών θεσμών προς την ελληνική πλευρά, με το προκλητικό περιεχόμενό της, ήταν η αφετηρία της αναζήτησης από την ελληνική κυβέρνηση μιας απολύτως απτής και πειστικής κίνησης, ότι όσα λέει τα εννοεί. Εν προκειμένω, ότι στα λιγοστά διαθέσιμα που διαθέτει, προτεραιότητα έχουν οι εσωτερικές υποχρεώσεις της. Η αναβολή της πληρωμής της πρώτης δόσης των 300 εκατ. ευρώ του Ιουνίου προς το ΔΝΤ, αν και υποδηλωνόταν νωρίτερα ότι θα καταβληθεί, αφού ήταν διαθέσιμο το ποσό, ήταν η καταλληλότερη κίνηση. Πλέον, δόσεις ύψους 1,6 δισ. ευρώ σωρεύονται για τις 30 Ιουνίου.
Προειδοποιητική υπόμνησηΕπρόκειτο για μία, με βάση τους κανονισμούς του ίδιου του ΔΝΤ, διαδικαστική ευχέρεια που είχε η Ελλάδα, επομένως στερεί τη δυνατότητα ανοιχτής κριτικής από τους θεσμούς ή άλλους αξιωματούχους. Όμως, συγχρόνως είχε τη βαρύτητα που ήθελε, έμμεσα, να έχει η ελληνική κυβέρνηση ως προειδοποιητική υπόμνηση για μελλοντικά ενδεχόμενα. Οι διάφορες δηλώσεις, πράγματι, κινήθηκαν σ’ αυτό το δίπολο αποκαλύπτοντας ότι ναι μεν δεν αμφισβητούσαν το δικαίωμα της Ελλάδας, αλλά ταυτόχρονα έσταζαν χολή.
Βαρύ κλίμαΤο κλίμα έχει βαρύνει αποφασιστικά και τις επόμενες μέρες το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης θα επηρεάζεται από την ελληνική κίνηση έναντι του ΔΝΤ. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να παρατηρήσουμε ότι τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, όπως φάνηκε και στη Βουλή δεν επέκριναν την κυβέρνηση για την αναβολή της δόσης.
Συγκεκριμένα:
• Ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ κ. Τζ. Ράις, θα ανακοινώσει ότι «οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν το Ταμείο ότι σκοπεύουν να ομαδοποιήσουν τις τέσσερις δόσεις της χώρας για τον Ιούνιο σε μία, η οποία πλέον θα πρέπει να καταβληθεί στις 30/6». Και αφού στη συνέχεια σημείωσε ότι προβλέπεται η ομαδοποίηση πέταξε το καρφί λέγοντας ότι αυτή η πρόβλεψη στον κανονισμό του ΔΝΤ είχε υιοθετηθεί για να αντιμετωπιστούν διοικητικές δυσκολίες στο να πραγματοποιηθούν πολλαπλές δόσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα… Υπενθυμίζουμε ότι το πρωί της ίδιας μέρας η κ. Λαγκάρντ είπε ότι έχει επίσης ενημερωθεί ότι η δόση θα καταβληθεί κανονικά.
• Ο εκπρόσωπος του κ. Γιούνκερ κ. Σχοινάς είπε πως η κίνηση της Αθήνας συνάδει με τους κανόνες του Ταμείου και επισήμανε πως η Κομισιόν δεν έχει ζητήσει εξηγήσεις από την ελληνική πλευρά. Παρά ταύτα, προσέθεσε με νόημα πως οι Βρυξέλλες είχαν λάβει υπόψη τους τη δημόσια δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, το βράδυ της Τετάρτης, πως κανείς δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τη δόση των 300 εκατ. ευρώ, που ήταν προγραμματισμένο να γίνει σήμερα Παρασκευή.
• Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε χθες στο Ρόιτερς, πως το «πακετάρισμα» από την Ελλάδα των δόσεων προς το ΔΝΤ «δεν είναι καλό σημάδι» και σημείωνε ότι «τα πράγματα θα είναι δύσκολα από εδώ και στο εξής».
• Ο κ. Γ. Ντάισελμπλουμ, μιλώντας σε συνέδριο στις Βρυξέλλες, τόνισε πως η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για μετάθεση των πληρωμών δεν θα της λύσει τα προβλήματα που έχει, καταδεικνύοντας έτσι τη δυσαρέσκειά του για ην εξέλιξη αυτή. Στη βάση αυτή ο κ. Ντάισελμπλουμ κάλεσε την Ελλάδα να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις που της προτείνονται από τους θεσμούς. «Η Ελλάδα πρέπει να πάρει σκληρές και δυσάρεστες αποφάσεις» είπε.
• Ο εκπρόσωπος του Β. Σόιμπλε κ. Μάρτιν Γέγκερ, αφού σημείωσε ότι είναι συμβατό –«αν και κάπως ασυνήθιστο»– με τους κανονισμούς και αφού ανέφερε ως μοναδικό προηγούμενο την Ζάμπια παρατήρησε: «Εμείς πάντα πιστεύαμε –και ο Έλληνας πρωθυπουργός εκφράστηκε σε αυτή τη γραμμή –ότι η Ελλάδα βεβαίως θα ήταν σε θέση να καταβάλει τη σημερινή δόση. Το γιατί η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε αυτό το βήμα, δεν μπορώ να σας απαντήσω– πρέπει να απευθύνετε αυτή την ερώτηση στους εκπροσώπους της Ελλάδας», δήλωσε ο κ. Γέγκερ.
Νεοφιλελεύθερη νομιμοφροσύνη• Τέλος, ο ρώσος υπουργός Οικονομικών κ. Αντόν Σιλουάνοβ, επιλέγοντας προφανώς να μην υστερήσει σε σχέση με τους άλλους κυρίαρχους των διεθνών οικονομικών εξελίξεων, ανέφερε ότι ο Αλ. Τσίπρας ενημέρωσε τον ρώσο πρόεδρο στην τηλεφωνική τους επικοινωνία ότι η πληρωμή της δόσης του Ιουνίου προς το ΔΝΤ αναβλήθηκε και θα πραγματοποιηθεί στο τέλος του μήνα συνδυαστικά με τις υπόλοιπες (προς το Ταμείο). Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για την νεοφιλελεύθερη νομιμοφροσύνη της Μόσχας πρόσθεσε ότι «η Ελλάδα μαζί με την ΕΕ πρέπει να βρουν τη σωστή λύση για να καταφέρει η χώρα να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις της εφαρμόζοντας παράλληλα και τις μεταρρυθμίσεις». Κατά τα λοιπά ο κ. Σιλουάνοβ δεν θέλησε να απαντήσει στο ερώτημα πως βλέπει η Ρωσία το ελληνικό ζήτημα. Θα ήταν, εξάλλου, περιττό μετά τα σχόλιά του.
Π. ΚλαυδιανόςΠόλεμος με πραγματικά πυρά Πυκνές οι εξελίξεις της τελευταίας βδομάδας και όλα δείχνουν ότι την επόμενη θα είναι ακόμη πυκνότερες. Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και δανειστών έχει μετατραπεί, στην κυριολεξία, σε ένα πόλεμο με πραγματικά οικονομικά και πολιτικά πυρά. Ποια θα είναι η έκβασή του, πια, δεν είναι καθόλου σαφές: θα υπογραφεί στο τέλος μια συμφωνία ή θα υπερισχύσει το πνεύμα της σύγκρουσης ή ακόμα και της ρήξης;
Τουλάχιστον, όπως προκύπτει από τις τελευταίες τοποθετήσεις της ελληνικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένων και άλλων που ακούσαμε στις ομιλίες του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή, τα όρια που τίθενται ως αποδεκτά για συνέχιση της διαπραγμάτευσης και επίτευξης συμφωνίας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αν υπάρξει δεν θα είναι συμφωνία επιβολής στην ελληνική πλευρά. Αυτοί που τώρα αναμένεται να είναι υποχρεωμένοι να μετακινηθούν είναι οι δανειστές.
Παρά την επιβάρυνση του κλίματος των τελευταίων ημερών, κλείνοντας τη συζήτηση στη Βουλή ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι διατηρεί την αισιοδοξία του. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «θα δώσουμε τη μάχη, την οποία οι λαοί βλέπουν με κομμένη την ανάσα, όπως και τον κυνισμό της πιστωτικής ασφυξίας απέναντι στην Ελλάδα, με πείσμα και αυτοπεποίθηση και πατριωτικό αίσθημα ευθύνης και στο τέλος της ημέρας θα την κερδίσουμε και θα επωφεληθούν και όσοι μας κάνουν κριτική. Διατηρώ την αισιοδοξία μου για δίκαιη και βιώσιμη λύση χάρη στη συνεπή θέση της Ελλάδας.»
Η ανατροπή του κλίματος, αν και σοβούσε από καιρό η ένταση, έγινε με την υποβολή της προκλητικής πρότασης από τους τρεις θεσμούς -και όχι απλώς του κ. Γιουνγκέρ- η οποία όχι μόνο αναιρεί τις ως τότε συμφωνημένες θέσεις, αλλά προσθέτει νέα προαπαιτούμενα. Αν οι δανειστές σχεδίαζαν έτσι μια διαπραγματευτική κίνηση, όπως ειπώθηκε, θα πρέπει να μετρούν τώρα το αποτέλεσμα της αποτυχίας τους. Πέτυχαν ακριβώς το αντίθετο υποχρεώνοντας ή δίνοντας περιθώριο στην ελληνική πλευρά να περάσει στην αντεπίθεση. Από την μια πλευρά, η κυβέρνηση έχει καταθέσει τις προτάσεις της, που ναι μεν δεν αντηχούν στις απόψεις της, αλλά την προσπάθειά της να κλείσει την ως τότε συμφωνία. Από την άλλη, είναι η προκλητική πρόταση των τριών θεσμών. Η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης, που συνολικά συνιστά σκλήρυνση της θέσης της ήταν άμεση και αποτελεσματική για τη συσπείρωση των δυνάμεών της. Η έμμεση απόρριψη της διεύρυνσης για νέα συνάντηση, μετά το ναυάγιο του πρωθυπουργού με τον κ. Γιουνγκέρ, η συζήτηση στη Βουλή, η μετάθεση της πληρωμής της δόσης προς το ΔΝΤ ήταν τρεις κινήσεις καθοριστικές για την κυβερνητική στάση. Επιπρόσθετα, η σαφής τοποθέτηση στη Βουλή ότι δεν θεωρείται καθ’ ουδένα τρόπο βάση η πρόταση των θεσμών και ότι η συμφωνία που επιδιώκεται θα είναι λύση με προοπτική, με το αναπτυξιακό στοιχείο στο περιεχόμενό της, προπαντώς με σαφές πλαίσιο συμφωνίας, όχι απλή αναφορά στο Γιούρογκρουπ για το χρέος, είναι ακόμα μια αποφασιστική αποσαφήνιση της ελληνικής κυβέρνησης. Τέλος, απαντώντας στους αρχηγούς της αντιπολίτευσης, ο Αλ. Τσίπρας ξεκαθάρισε ότι αυτή η κυβέρνηση δεν πρόκειται να υπογράψει ένα νέο μνημόνιο.