Η συζήτηση για την ολοκλήρωση της σιδηροδρομικής γραμμής Πάτρας-Αθήνας έχει ανοίξει εδώ και αρκετά χρόνια, καθώς πρόκειται για ένα έργο υποδομής μεγάλης σημασίας για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Μετά την κύρωση της σύμβασης του έργου της σιδηροδρομικής γραμμής Ψαθόπυργος-Ρίο, εντάθηκαν οι συζητήσεις για την κατασκευή μιας σύγχρονης γραμμής υψηλών ταχυτήτων. Ο δήμος Πατρέων προβάλει αντιστάσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς δεν θέλει τη διέλευση του σιδηροδρόμου μέσα από την πόλη, με το σκεπτικό ότι θα την κόψει στη μέση και θα την αποκόψει από το παραλιακό μέτωπο. Αυτό που είχε ζητήσει τα προηγούμενα χρόνια, ήταν είτε η νέα χάραξη για τη σιδηροδρομική γραμμή που θα παρέκαμπτε πλήρως ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας, είτε μια λύση υπογειοποίησης σε μήκος 30 χλμ.
Σε επιστημονικό επίπεδο, το 2015, δημοσιεύτηκε για το θέμα μια μελέτη, με συμμετοχή τριών πανεπιστημίων (Πάτρας, ΕΜΠ, Ζυρίχης). Σύμφωνα με το κυρίαρχο ευρωπαϊκό παράδειγμα, η μελέτη πρότεινε τη διατήρηση της παλιάς χάραξης της γραμμής, αλλά και την επιφανειακή διέλευση του τρένου, εντάσσοντάς το μάλιστα μέσα σε ένα ευρύ σύστημα ενίσχυσης με νέα κουλτούρα αστικής κινητικότητας, που θα συνδυάσει σιδηρόδρομο υψηλών ταχυτήτων, προαστιακό, τραμ, δημόσιες αστικές συγκοινωνίες και αποφόρτιση της Πάτρας από τα αυτοκίνητα. Οι πιο εφικτές λύσεις είναι η υπογειοποίηση της γραμμής στο τμήμα από τον Άγιο Διονύσιο μέχρι τον Άγιο Ανδρέα.
Ανατροπή του συμφωνημένου σχεδιασμούΗ υπογειοποιημένη διέλευση του τρένου από τον αστικό ιστό της Πάτρας προέκυψε ύστερα από διαβούλευση των κατοίκων, του δήμου και της προηγούμενης κυβέρνησης, γεγονός που αποτυπώθηκε στο ομόφωνο ψήφισμα του δημοτικού συμβουλίου. Η «Ώρα Πατρών» μιλάει για ανάγκη δημιουργίας επιτροπής διαβούλευσης, που θα συσπειρώσει όλες τις παρατάξεις και τους κοινωνικούς φορείς. Συγκεκριμένα το γραφείο Τύπου της «Ώρας Πατρών» αναφέρει:
«Οι πρώτες 100 ημέρες της ΝΔ στην Αχαία έφεραν τρεις ανατροπές. Κατάργηση της Νομικής Σχολής, πάγωμα των εργασιών στην Πατρών-Πύργου και ματαίωση του υφιστάμενου σχεδιασμού έλευσης και διέλευσης του τρένου στην Πάτρα.Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε θέσει το τρένο ψηλά στις αναγκαίες υποδομές όχι μόνο της Πάτρας αλλά ολόκληρης της Δυτικής Ελλάδας. Ο λόγος προφανής. Το τρένο αποτελεί το οικονομικότερο και το πιο φιλικό προς το περιβάλλον μέσο μαζικής μεταφοράς. Είναι, όπως συχνά έχει αναφερθεί, η απαραίτητη υποδομή για μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, αφού, εκτός των άλλων, αξιοποιεί το λιμάνι και τη βιομηχανική περιοχή της Πάτρας. Ωστόσο, αποτελεί και ένα πρόβλημα χωροθέτησης, αφού η κατασκευή σύγχρονων γραμμών ηλεκτροκίνησης δημιουργεί μια ζώνη 12 περίπου μέτρων, η οποία είναι προσπελάσιμη μόνο με γέφυρες ή υπόγειες διαβάσεις. Το θέμα θα ήταν απλό, αν μιλάγαμε για ελεύθερους χώρους, αλλά στην προκειμένη περίπτωση αφορά στη διέλευση από έναν πυκνοκατοικημένο αστικό χώρο. Ωστόσο, οι δικαιολογημένες ενστάσεις τόσο των κατοίκων της περιοχής όσο και του δήμου Πατρέων είχαν βρει ευήκοα ώτα στα αρμόδια υπουργεία καταλήγοντας σε μια συμφωνία πλήρους υπογειοποίησης του τρένου για μια απόσταση 6 περίπου χιλιομέτρων.
Ο σχεδιασμός προέκρινε τη μέθοδο του cut and cover και τη μελέτη-κατασκευή, διευκολύνοντας τις διαδικασίες και συντομεύοντας το χρόνο αποπεράτωσης του έργου. Όλα αυτά μέχρι τον Ιούλιο. Αμέσως μετά, οι δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού, κ. Καραμανλή, ανέτρεψαν τον υφιστάμενο σχεδιασμό, επαναφέροντας προτάσεις που είχαν απορριφθεί στο παρελθόν και έκαναν λόγο για επίγεια διέλευση, με αποτέλεσμα το “κόψιμο” της Πάτρας στα δύο και τη δέσμευση ενός μεγάλου τμήματος της υπό αξιοποίηση και παραχωρημένης στο δήμο Πατρέων πρώην λιμενικής ζώνης. Ο ισχυρισμός περί έλλειψης διαθέσιμων κονδυλίων κρίνεται ως αβάσιμος, αφού το έργο είχε ήδη βρει χρηματοδότηση, αλλά, το κυριότερο, παραγνωρίζει το γεγονός ότι το τρένο θα σημαδέψει την πόλη για πολλές δεκαετίες. Αναμένονται με ενδιαφέρον οι αντιδράσεις τόσο του δήμου Πατρέων, όσο και των κατοίκων».
Μαρία Γεωργακοπούλου