Το Θέμα:
Η καυτή πατάτα των ιδιωτικοποιήσεων

 Διαβάστε ακόμα: 
Πλειστηριασμοί καθ' υπαγόρευση των τραπεζών; της Δανάης Ψωμοπούλου
Γιατί είναι αδιαπραγμάτευτη η στρατηγική των ιδιωτικοποιήσεων, του Γιώργου Βελεγράκη

    


Οι μνηστήρες, η κυβέρνηση και οι εναλλακτικές προτάσεις

Του Ορέστη Φ. Αθανασίου



Μια πολύ δυσάρεστη αίσθηση παρασκηνίου και πολυπλόκαμων επιχειρηματικών παιγνίων (με την πολύτιμη συνδρομή πρόθυμων ΜΜΕ) αποκομίζει όποιος επιχειρήσει να ξετυλίξει το κουβάρι των πρόσφατων εξελίξεων στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. 

Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά για να εξηγήσουμε τι εννοούμε. 
Στο κεφάλαιο των ιδιωτικοποιήσεων της γνωστής πια 47σέλιδης έκθεσης προς τους δανειστές υπάρχει πληθώρα (κοστολογημένων) ιδιωτικοποιήσεων που η κυβέρνηση δεσμεύεται να υλοποιήσει. Στο βωμό επίτευξης συμφωνίας θεωρείται αναπόφευκτη η παραχώρηση των 14 αεροδρομίων (εντός του 2015, ώστε να καλυφθεί το μεγαλύτερο μέρος των προϋπολογισθέντων εσόδων ύψους 1,56 δισ. Ευρώ), η εκποίηση του ΟΛΠ, της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ποσοστού του αεροδρομίου Σπάτων, του Αστέρα Βουλιαγμένης, του ΔΕΣΦΑ, και της Εγνατίας Οδού. 
Βέβαια, στην έκθεση αναφέρονται και προϋποθέσεις γι’ αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις:  1) ελάχιστο επίπεδο επενδύσεων για κάθε αποκρατικοποίηση, 2) προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων, 3) δεσμεύσεις που θα εξασφαλίζουν οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, 4) δημόσια συμμετοχή ενός σημαντικού (πιθανώς μειοψηφικού) μεριδίου στο μετοχικό κεφάλαιο, 5) προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, και 6) μέρος των εσόδων να χρησιμοποιηθούν για την αναχρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων, ενώ το ποσοστό που θα παραμείνει στο κράτος, θα προορίζεται για την ενίσχυση της αναπτυξιακής τράπεζας.  
Αυτή είναι η επίσημη επιχειρηματολογία για τη διαπραγμάτευση. Η κυβέρνηση, σύμφωνα με αυτό το επιχείρημα, υποχωρεί σε έναν τομέα, που φέρει μεν σημαντικό συμβολικό φορτίο στη συνείδηση μεγάλου μέρους του κόσμου που την ψήφισε, αλλά κερδίζει χρόνο και αποτρέπει τα χειρότερα. Το γράφουμε στρογγυλά, γιατί σε δηλώσεις πολλών στελεχών αυτή η εκλογίκευση φθάνει στα όρια του πολιτικού κυνισμού: αν είναι να σώσουμε μισθούς και συντάξεις, ας δώσουμε αεροδρόμια και λιμάνια και αργότερα θα δούμε τι μπορεί να γίνει, λένε. 
Είναι όντως έτσι τα πράγματα; Μήπως έτσι «ανεπαισθήτως», που λέει και ο ποιητής, υψώνουμε τείχη με την προοπτική εξόδου από το Μνημόνιο που δεν θα μπορέσουμε να υπερβούμε; 
Εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν. Εξάλλου αν υπήρχε κάποια άλλη «έξυπνη» ή «δημιουργική» λύση σίγουρα θα την είχαν σκεφθεί στην κυβέρνηση. Το πρόβλημα είναι αν μπορούν να υλοποιηθούν οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί, ακόμη και αν τις δεχθούν τυπικά οι δανειστές. Εδώ είναι ο κόμπος. 

Το ΤΑΙΠΕΔ

Η πρώτη ένσταση κατατέθηκε ήδη σε κείμενο του Πέτρου Σταύρου στο Rednotebook: τα 3,5 δισ. έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, που προβλέπει σε βάθος διετίας η πρόταση, εύκολα μετατρέπονται σε νέα κλιμακούμενα πρωτογενή πλεονάσματα, καθώς και νέα φορολογικά μέτρα, όταν οι «πωλήσεις» δεν πραγματοποιηθούν «επιτυχώς».
Δεύτερον, οι έξι προϋποθέσεις δεν αρκούν για την κατοχύρωση του δημοσίου συμφέροντος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μια σε βάθος τομή στο μηχανισμό των ιδιωτικοποιήσεων: το ΤΑΙΠΕΔ. Ένα Ταμείο που, σύμφωνα με τον νόμο 3986/2011, έχει αποκλειστικό σκοπό την εκποίηση πάσης φύσεως περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου -ακόμα και αιγιαλούς, παραλίες και υγροβιότοπους- δημόσιες επιχειρήσεις (όπως τον ΟΛΠ και τη ΔΕΗ), ενώ το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας. Για να μπλοκαριστεί η λειτουργία του, ένας τρόπος υπήρχε. Να καταργηθεί.
Η κυβέρνηση όμως επέλεξε μια εμβαλωματική λύση. Πέρασε ένα νόμο με ασαφείς διατάξεις, που παραπέμπει σε άλλο νομοσχέδιο στο μέλλον, με το οποίο θα συσταθεί ένα Ταμείο Αξιοποίησης Εθνικού Πλούτου (η έκτη προϋπόθεση της ελληνικής πρότασης), ενώ διατήρησε το ΤΑΙΠΕΔ αλλάζοντας τη διοίκησή του. Το αποτέλεσμα είναι το Ταμείο να συνεχίζει τη δουλειά που έκανε, παρεμβαίνοντας μάλιστα και στην ουσία της ακολουθούμενης πολιτικής. Πότε η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ διαμηνύει τη δυσαρέσκειά της γιατί αποκλείστηκε από την επιτροπή για τα ΕΛΤΑ, που συνέστησε ο Γιάννης Δραγασάκης, πότε θεωρεί «τρικλοποδιά» την εξαγγελία Βαλαβάνη για παραχώρηση 12 στρεμμάτων του Ελληνικού σε δήμους της περιοχής (βλέπε θέμα σε διπλανή στήλη), πότε παρεμβαίνει απροκάλυπτα στα εργασιακά του ΟΛΠ, όπως φάνηκε τις τελευταίες μέρες.    

Εναλλακτική πρόταση 

Το ΤΑΙΠΕΔ προχωρά το διαγωνισμό για τον ΟΛΠ με υποβολή δεσμευτικών προσφορών τη 17η Σεπτεμβρίου. Η μόνη τροποποίηση που φαίνεται να διεκδικεί το ελληνικό Δημόσιο, είναι να αυξηθεί το ετήσιο τίμημα, που σήμερα ανέρχεται στο 2% επί του κύκλου εργασιών του ΟΛΠ, σε 3,5%, παρά κάποιες δηλώσεις υπουργών πως οι όροι παραχώρησης θα επανεξεταστούν. Το ποσοστό που θα πουληθεί παραμένει 67% με εκχώρηση του μάνατζμεντ, απλώς έχει σπάσει σε δύο κομμάτια: το 51% θα πουληθεί τώρα, το υπόλοιπο αργότερα και λογικά στον ίδιο πλειοδότη. Έτσι παραμερίζεται η πρόταση που κατέθεσαν τα δύο μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά, με την οποία φαίνεται πως συμφωνούν και άλλοι φορείς της πόλης, όπως το Εμποροβιομηχανικό Επιμελητήριο, και η οποία συγγενεύει με την τέταρτη προϋπόθεση (διατήρηση από την πλευρά του Δημοσίου σημαντικού μεριδίου στο μετοχικό κεφάλαιο).  
Η πρόταση Βρέλλου-Καρδαρά προβλέπει: κοινοπραξία μεταξύ του ΟΛΠ και του επενδυτή, έτσι ώστε ο ΟΛΠ να παραμείνει στο Δημόσιο, αλλά κάποιες συγκεκριμένες επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες να ασκούνται σε συνεργασία με επενδυτή (Έλληνα ή ξένο) με τη μορφή «ΣΔΙΤ». 

Παρέμβαση

Ο Δικηγορικός Σύλλογος Πειραιά, μαζί με την ομοσπονδία εργαζομένων στα λιμάνια (ΟΜΥΛΕ) έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της μεταβίβασης των μετοχών του ΟΛΠ στο ΤΑΙΠΕΔ. Η συζήτηση της προσφυγής αναβλήθηκε για τις 6 Οκτωβρίου. Πάλι κύκλοι του ΤΑΙΠΕΔ διοχετεύουν την ανησυχία τους «κατά πόσον αυτή η εξέλιξη χρησιμοποιηθεί ως έμμεσος τρόπος, για να καθυστερήσει εκ νέου η ολοκλήρωση του διαγωνισμού».
Αλλά η διοίκηση του Ταμείου δεν περιορίστηκε στην έκφραση ανησυχιών. Την Παρασκευή είχε προγραμματιστεί συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΟΛΠ, όπου θα επικυρωνόταν η νέα διετής Συλλογική Σύμβαση Εργασίας των εργαζομένων. Η σύμβαση αυτή δεν προβλέπει αυξήσεις, απλώς κατοχυρώνει τους υπάρχοντες μισθούς και θα αντικαθιστούσε την προηγούμενη που έχει λήξει. Για την υπογραφή τής σύμβασης είχε δώσει το πράσινο φως και ο αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας Θ. Δρίτσας. Την τελευταία στιγμή, το ΤΑΙΠΕΔ με έγγραφό του ζήτησε να αφαιρεθεί το θέμα από την ημερήσια διάταξη. Όπως ενημέρωσε την ΟΜΥΛΕ ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Α. Λεούσης, «υπάρχει θέμα ως προς τη διετία της ΣΣΕ σύμφωνα με εντολή του κ. Σαγιά από την κυβέρνηση». Η ΟΜΥΛΕ επισκέφθηκε αμέσως μετά τον υπουργό Εργασίας Π. Σκουρλέτη, ο οποίος σύμφωνα με ανακοίνωση της Ομοσπονδίας, δεσμεύτηκε να κάνει παρέμβαση σε υψηλό κυβερνητικό επίπεδο. Στη συνέχεια, καταγγέλλει η  ΟΜΥΛΕ, «δεχθήκαμε τηλεφώνημα από τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ κ. Πιτσιόρλα, ο οποίος ζήτησε να συναντηθούμε από Δευτέρα και δήλωσε πως ως ΤΑΙΠΕΔ δεν έχει πρόβλημα με την υπογραφή της διετούς ΣΣΕ». 
Οι εργαζόμενοι εκτιμούν πως αυτή η παρέμβαση σε συνδυασμό με την αναβολή της προγραμματισμένης για χθες Σάββατο Γενικής Συνέλευσης του ΟΛΠ, όπου θα οριζόταν η νέα διοίκηση μετά την παραίτηση Ανωμερίτη, υποκρύπτει τον κίνδυνο να μην υπογραφεί καινούργια σύμβαση και να εξαντληθεί η μετενέργεια της προηγούμενης, που ήδη τρέχει, με αποτέλεσμα να παραδοθούν στον ιδιώτη επενδυτή χωρίς εργασιακά δικαιώματα. «Είναι πλέον φανερό σε όλους ότι ετοιμάζουν ένα εργασιακό καθεστώς μεσαίωνα παρόμοιο, με αυτό της COSCO», καταλήγει η ανακοίνωσή τους.
 

Ποιος φοβάται τα σκουπίδια στο χώρο του Ελληνικού

Εντονες αντιδράσεις από το ΤΑΙΠΕΔ αλλά και από δημάρχους της περιοχής προκάλεσε η απόφαση της Νάντιας Βαλαβάνη και του Γιάννη Τσιρώνη παραχώρησης 12 στρεμμάτων στο Ελληνικό για την κατασκευή μονάδας διαχείρισης σκουπιδιών. Η πρόταση για κατασκευή της μονάδας είχε κατατεθεί από τον δήμο Ελληνικού - Αργυρούπολης και είχε ενσωματωθεί στη μελέτη του ΕΜΠ για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου. «Η πρόταση», έγραψε ο συντονιστής της μελέτης Ν.  Μπελαβίλας στο Barikat.gr, «αφορά ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη διαχείριση των απορριμμάτων, που συγκροτείται στην ιδέα της κατανομής μικρών καθαρών τοπικών διαδημοτικών μονάδων διαχείρισης με χωρικά δίκαιο τρόπο στον Πειραιά, στον Ταύρο - Μοσχάτο, στο Ελληνικό και αλλού, δηλαδή σε ενότητες δήμων οι οποίοι έως τώρα έστελναν τα απορρίμματά τους χύδην και ανεξέλεγκτα στις βόρειες και δυτικές χωματερές».

Αρκετά δημοσιεύματα χαρακτήρισαν την απόφαση ως ενέργεια «αποδόμησης του ΤΑΙΠΕΔ, που δεν τη γνώριζε και αιφνιδιάστηκε», η οποία βάζει σε κίνδυνο όλο το σχέδιο της επένδυσης της Lamda Development. Μάλιστα οι δήμαρχοι της περιοχής έσπευσαν να εμφανιστούν «βασιλικότεροι του βασιλέως». Ο δήμαρχος Ελληνικού - Αργυρούπολης Γ. Κωνσταντάτος χαρακτήρισε «άστοχη» την πρόταση, ο δήμαρχος Αλίμου Ανδρ. Κονδύλης αρνήθηκε να συζητηθεί επί της ουσίας το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο προτείνοντας την εκπόνηση νέας μελέτης αντί να αξιοποιήσει τη μελέτη του ΕΜΠ, ενώ ο δήμαρχος Γλυφάδας Γιώργος Παπανικολάου δήλωσε πως θα απαιτηθεί ένας χώρος μεταφόρτωσης απορριμμάτων, αλλά που θα αφορά πρωτίστως τα σκουπίδια των δυνητικά 30.000 ενοίκων της πόλης που θέλει να φτιάξει η Lamda.  

Αλλά μάλλον όσοι ελπίζουν πως «τα σκουπίδια» θα κάνουν την εταιρεία να ακυρώσει τα σχέδιά της μάλλον βιάστηκαν. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Η Lamda Development έχει αγοράσει τόσο φθηνά αυτό το «φιλέτο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», που δεν θα της κοστίσει τίποτα να παραχωρήσει 12 στρέμματα. Αντίθετα, της δίνει την ευκαιρία να δείξει και το «κοινωνικό της πρόσωπο». Εκείνο που φαίνεται να απασχολεί το επενδυτικό σχήμα, είναι να προχωρήσουν οι διαδικασίες στις οποίες είχε δεσμευτεί η προηγούμενη κυβέρνηση (προεδρικά διατάγματα για το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης) και να προχωρήσει η τροποποίηση που θα επιτρέπει τη χορήγηση άδειας καζίνο, κάτι που φαίνεται να ενδιαφέρει πολύ την κοινοπραξία. 

Όπως και να έχει πάντως, αν αυτή η απόφαση των υπουργών σηματοδοτεί την πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αποφασιστικές ενέργειες στο θέμα του Ελληνικού (το οποίο έχει εγγράψει με αστερίσκο στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και χωρίς πρόβλεψη εσόδων έως το 2020), είναι καλοδεχούμενη.



 Διαβάστε ακόμα:
Πλειστηριασμοί καθ' υπαγόρευση των τραπεζών; της Δανάης Ψωμοπούλου
Γιατί είναι αδιαπραγμάτευτη η στρατηγική των ιδιωτικοποιήσεων, του Γιώργου Βελεγράκη

    
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet