Του Μιχάλη Σαμπατακάκη

Τα δέκα χρόνια της κρίσης άλλαξαν ριζικά τις συνθήκες στη χώρα. Αντίστοιχης σημασίας περίοδοι ήταν η Κατοχή- Εμφύλιος και η Δικτατορία. Στα δέκα αυτά χρόνια, η διακυβέρνηση της χώρας ασκήθηκε υπό διεθνή έλεγχο (τα Μνημόνια).

Στα χρόνια της κρίσης

Στα πέντε πρώτα χρόνια, τα χρόνια της χρεοκοπίας, έχουμε την κατάρρευση του παραγωγικού μοντέλου και την κατάρρευση του παλαιού πολιτικού συστήματος, το οποίο όμως συνέχισε να διαχειρίζεται τη διακυβέρνηση της χώρας με τρόπο εξοντωτικό για το λαό. Τελικά, από το παλαιό πολιτικό σύστημα το Κέντρο (ΠΑΣΟΚ) εξαϋλώνεται, από 44% το 2009 βρέθηκε στο 4% το 2015, αλλά η δεξιά (ΝΔ) παρά τη προσωρινή κρίση τον Μάιο του 2012 που βρέθηκε στο 18%, τελικά σταθεροποιήθηκε σε πιο δεξιά βάση και κέρδισε τις πρόσφατες εκλογές.
Στα πέντε επόμενα χρόνια της κρίσης, τα χρόνια της Αριστεράς, έχουμε την ανάδειξη ενός κόμματος της Αριστεράς (του ΣΥΡΙΖΑ) που από 4% φτάνει στο 36% και άσκησε τη διακυβέρνηση της χώρας, πάλι όμως υπό διεθνή έλεγχο. Επιχειρεί και, έως ένα βαθμό, επιτυγχάνει να προστατεύσει τα πλέον πληγέντα, από την οικονομική κρίση και τη διακυβέρνηση της Δεξιάς, στρώματα, χωρίς όμως να μπορέσει να προχωρήσει σε ριζικές αλλαγές στην οργάνωση της οικονομίας. Εξασφάλισε ασφαλή έξοδο από τα Μνημόνια. Πέτυχε με την ιστορική συμφωνία των Πρεσπών, ένα από τα λίγα αισιόδοξα μηνύματα στην Ευρώπη. Η ανάδειξη της Αριστεράς σε πρώτη πολιτική δύναμη της χώρας είχε ξανασυμβεί μόνο με το Ε.Α.Μ. στην Κατοχή, όχι βέβαια με εκλογές, αλλά ουσιαστικά.

Στην Ευρώπη της λιτότητας

Η δεκαετής διακυβέρνηση υπό τα Μνημόνια (και στην περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) έχει οδηγήσει στην εμβάθυνση της εγκαθίδρυσης του νεοφιλελεύθερου μοντέλου σύμφωνα με τις σταθερές προδιαγραφές του Δ.Ν.Τ. Ο ΣΎΡΙΖΑ δεν μπορούσε υπό καθεστώς Μνημονίων να δοκιμάσει κάτι άλλο. Ποιο άλλο, όμως; Είναι σαφής και εδώ και στην υπόλοιπη Ευρώπη η δυσκολία προσδιορισμού σαφούς και συγκροτημένου πραγματικά εναλλακτικού μοντέλου απέναντι στο νεοφιλελεύθερο πρότυπο, το οποίο μάλιστα σχέδιο να πείθει πλειοψηφικά. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αριστεράς και σήμερα: η εναλλακτική πρόταση. Είναι πρόβλημα ιδεολογίας, θεωρίας, στρατηγικής και πολιτικής.
Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ είναι μοναδικό στην Ευρώπη της λιτότητας, όπου τη δυσφορία των λαών την οικειοποιήθηκε κυρίως η ακροδεξιά. Κυβέρνησε για πέντε χρόνια και σήμερα εγκαθίσταται ως ο δεύτερος πόλος του νέου δικομματισμού. Ταυτόχρονα, ένας πολιτικός ηγέτης της Αριστεράς, ο Αλέξης Τσίπρας, αναδείχθηκε σε πολιτική προσωπικότητα της Ευρώπης.

Η διαδρομή ως το σήμερα

Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα κόμμα με διττή καταβολή, αφ’ ενός στις ιδέες της Ανανεωτικής Αριστεράς και αφ’ ετέρου στο ριζοσπαστισμό του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης, έπεισε πλειοψηφικά τα πρώτα χρόνια της κρίσης, όταν εξέφρασε με θυμό, τον θυμό του λαού για την χρεοκοπία και το παλαιό πολιτικό σύστημα. Με αδυναμία, όμως, κατανόησης των διεθνών συσχετισμών, νομίζοντας ότι μια μικρή και χρεοκοπημένη χώρα θα μπορούσε να κατατροπώσει την Ευρώπη. Φυσικά αυτή η φυσιογνωμία και η στρατηγική έχουν εγκαταλειφθεί από το 2015. Το πολύ σημαντικό κυβερνητικό του έργο ήταν ότι προστάτευσε, όσο αυτό ήταν δυνατό, τα πολύ χαμηλά στρώματα, που είχαν τσακιστεί από την κρίση και τη διακυβέρνηση της Δεξιάς. Αλλά τα πολύ χαμηλά στρώματα δεν δίνουν από μόνα τους πλειοψηφία. Τα μεσαία στρώματα, που επίσης είχαν πληγεί πάρα πολύ από την κρίση, περίμεναν από τον εναλλακτικό ΣΥΡΙΖΑ ανακούφιση που δεν την βρήκαν και έτσι με ευκολία εστράφησαν στη Δεξιά. Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές σχεδόν ως φυσιολογικό επακόλουθο. Έμεινε όμως κάτι κεφαλαιώδες: το 32%.
Έχοντας πια εγκαταλειφθεί η «θυμωμένη» φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ των πρώτων χρόνων της κρίσης («θα σκίσουμε το Μνημόνιο» και στη συνέχεια Βαρουφάκης) και έχοντας ξεπεραστεί χρονικά από τη ζωή η πρόσφατη κυβερνητική φυσιογνωμία των επόμενων χρόνων της κρίσης (που ήταν η απάλυνση του Μνημονίου), σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται νέο πολιτικό σχέδιο.

Αριστερά, Δημοκρατία, Ευρώπη

Στην ιστορία της Αριστεράς στην Ευρώπη τον 20ο αιώνα ο Ευρωκομμουνισμός μας έμαθε ότι η Δημοκρατία, δηλαδή ο έλεγχος από τους πολλούς των θεσμών που οργανώνουν μια κοινωνία, είναι το βασικό πεδίο της ταξικής και πολιτικής πάλης. Είναι ταυτόσημη έννοια με τον Σοσιαλισμό. Δίπλα στην έννοια της Δημοκρατίας, η έννοια της ενωμένης Ευρώπης ήταν η απάντηση των ευρωπαίων στους 80.000.000 νεκρούς του πολέμου. Ο συγκερασμός της έννοιας Αριστερά με τις έννοιες Δημοκρατία και Ευρώπη μας προσδιορίζει ταυτοτικά.
Το κόμμα που άφησε τη σφραγίδα του στην ευρωπαϊκή Αριστερά ήταν το P.C.I., το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα του Μπερλιγκουέρ. Με απόλυτα εναλλακτικές προτάσεις στα πάντα, που ταυτόχρονα ήσαν ρεαλιστικές και έπειθαν. Με ιδεολογία, θεωρία, στρατηγική και πολιτική. Εργαστήριο ιδεών. Με 1.500.000 μέλη, ιδιαίτερα στην εργατική τάξη, και με κυριαρχία στα συνδικάτα και την τοπική αυτοδιοίκηση. Υποκείμενο αυτής της πορείας, ένας νέος συνασπισμός κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία.
Μπορεί η Αριστερά να το δοκιμάσει αυτό στη χώρα μας στη σημερινή προσπάθεια ανασυγκρότησής της; Έχει κατανοήσει τη σημασία της μαζικοποίησης. Πρέπει ακόμη να κατανοήσει ότι το κόμμα πρέπει να μετατραπεί σε μαζικό εργαστήρι ιδεών και δράσης. Με ακτινοβολία στον κόσμο της διανόησης. Οικολογικό. Με εναλλακτικό σχέδιο και προτάσεις στα πάντα, που θα είναι όμως ρεαλιστικές και θα πείθουν. Που θα προέρχονται από τα μέλη. Με εμμονική δράση των μελών του στην τοπική αυτοδιοίκηση, τα συνδικάτα και τους μαζικούς φορείς υπέρ αυτών των προτάσεων. Με πολιτικό σχέδιο που θα εκφράζει και τα χαμηλά και τα μεσαία στρώματα. Με πολιτική συμμαχιών. Με στόχο μια νέα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Για να είναι και πάλι κυβέρνηση σε λίγα χρόνια. Για την καλυτέρευση της ζωής των ανθρώπων, που είναι ο βασικός στόχος της Αριστεράς.
ΓΙΑ ΤΗΝ 
ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΝΕΩΣΗ, 
ΓΙΑ ΤΟ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟ
ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ

Copyright © 2024 - All rights reserved

 | 

Developed by © Jetnet