Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης μάς εύχεται... χορηγούμενα Χριστούγεννα. Ο εορταστικός στολισμός της πόλης ανατέθηκε σε χορηγούς, με αποτέλεσμα οι αμφιβόλου (τουλάχιστον) αισθητικής επιλογές φωταγώγησης των μεγάλων οδικών αρτηριών πέριξ του κέντρου της πρωτεύουσας να ξεσηκώσουν σάλο, κυρίως στα σόσιαλ μίντια. Οι λωρίδες νέον μπλε χρώματος στη Βασιλίσσης Σοφίας και το απόκοσμα κοκκινόασπρα «τερατάκια» της Πανεπιστημίου μπήκαν στο στόχαστρο. Επιστρατεύοντας φαντασία και χιούμορ, οι χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχολίασαν τις «μυγοπαγίδες» που επέλεξε το Ίδρυμα Ωνάση και τα εξωγήινα πλάσματα του «Star Wars». Χαρακτηριστικός ο τίτλος του χιουμοριστικού «Κουλουριού» που αναφέρει ότι: «Η μεγαλύτερη γενοκτονία εντόμων στην ιστορία σημειώθηκε μετά την τοποθέτηση του χριστουγεννιάτικου στολισμού στην Αθήνα».
Ο χορηγούμενος αισθητικός κατακερματισμόςΑν και το γούστο και η αισθητική είναι έννοιες που χωρούν πολλή συζήτηση, αυτό που κάνει αλγεινή εντύπωση είναι ότι ο Κ. Μπακογιάννης, πέρα από την επιλογή του να χρησιμοποιήσει χορηγούς (πράγμα αναμενόμενο δεδομένης της πολιτικής του αντίληψης), δεν φρόντισε να προηγηθεί ένας σχεδιασμός με ενιαίο ύφος και σεβασμό στην πόλη.
«Η χριστουγεννιάτικη φωταγώγηση των δρόμων και των δημόσιων χώρων της Αθήνας αποτελεί σίγουρα μια χαρούμενη στιγμή για την πόλη, τους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Ωστόσο, η επιλογή του κ. Μπακογιάννη να αναθέσει το στολισμό ενός μεγάλου μέρους του κέντρου της Αθήνας στην ιδιωτική πρωτοβουλία των χορηγών είχε, το λιγότερο, αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Από τη μια, οδήγησε σε έναν αισθητικό κατακερματισμό, που δεν αναδεικνύει την ταυτότητα της πόλης, ενώ μετατρέπει σημαντικά κομμάτια της σε ένα ευρύχωρο πεδίο φτηνής εταιρικής προβολής», αναφέρει η Ανοιχτή Πόλη.
Επισημαίνει δε ότι «η δημοτική αρχή παρέδωσε σε 19 χορηγούς (εταιρείες, ιδρύματα και συλλόγους) ένα μεγάλο μέρος του κέντρου της πόλης, αφήνοντάς τους να επιλέξουν οι ίδιοι τον χριστουγεννιάτικο στολισμό στις περιοχές που ανέλαβαν. Αυτό, πέρα από τον αισθητικό αχταρμά, αποκαλύπτει και μια γενικότερη αντίληψη τόσο για τη χορηγία, όσο και για το δημόσιο χώρο. Όσον αφορά τη χορηγία, παρατηρούμε το φαινόμενο ο χορηγός να μην αρκείται στην προσφορά του, αλλά να επιβάλλει και αισθητική ή, ακόμη χειρότερα, να αξιοποιεί την ευκαιρία για ένα ιδιότυπο branding. Όσον αφορά το δημόσιο χώρο, αυτός γίνεται ένα τεράστιο διαφημιστικό πεδίο προς φθηνή ενοικίαση».
Ξέρουν οι κάτοικοι και δεν ξέρει το Ίδρυμα Ωνάση;Ο δήμαρχος Αθηναίων, για να μην κακοκαρδίσει τους φίλους-χορηγούς, αναφορικά με τα επικριτικά σχόλια αρκέστηκε σε μια αμήχανη δήλωση για το Ίδρυμα Ωνάση και τις «μυγοσκοτώστρες», κάνοντας λόγο για «μια πρόταση τολμηρή».
Αντιθέτως, λαλίστατη ήταν η διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, η οποία έσπευσε να ενημερώσει ότι «στην Ευρώπη ο χριστουγεννιάτικος στολισμός δεν είναι πια αγγελάκια και αστεράκια», πυροδοτώντας περαιτέρω δυσφορία. Επισήμανε ότι υπήρχε συμφωνία με τη δημοτική αρχή Μπακογιάννη και υπεραμύνθηκε της αισθητικής επιλογής, ισχυριζόμενη ότι η κριτική που ασκείται συνδέεται με τη «μανία για οτιδήποτε παλιό». Η Αφρ. Παναγιωτάκου ανέφερε ότι: «εμείς προτείνουμε μία σύγχρονη αισθητική και πραγματικά προτιμάμε να ξυπνάμε και μια συζήτηση για το τι είναι ωραίο και το πώς λειτουργεί στο δημόσιο χώρο, τι σημαίνει φωτισμός και τι σημαίνει Χριστούγεννα στο κάτω κάτω».
Σφοδρή ήταν η κριτική και από τον Παύλο Γερουλάνο. Ο επικεφαλής της παράταξης «Αθήνα Είσαι Εσύ» σχολίασε την αντίδραση του Ιδρύματος Ωνάση, λέγοντας: «Δεν μπορείς σε μια κοινωνία -που έχει τρανταχτεί όλα αυτά τα χρόνια και θέλει να δει να επέρχεται μια κανονικότητα- να πηγαίνεις να κάνεις μια καλλιτεχνική παρέμβαση σε ένα πράγμα που είχε και που ήταν καλό. Είναι σαν να βγάλεις αύριο τους εύζωνες με ροζ φουστανέλες».
Ω έλατο, τι όμορφα που γέρνεις!Ο Κώστας Μπακογιάννης εν μέσω βροχής άναψε, το βράδυ της Τρίτης 10 Δεκεμβρίου, το διακοσμημένο με στολίδια και καθρεφτάκια χριστουγεννιάτικο δέντρο της πλατείας Συντάγματος, λέγοντας ότι «βρέξει, χιονίσει, το δέντρο θα φωτίσει» και πυροδοτώντας ταυτόχρονα νέες αντιδράσεις, καθώς επέλεξε φυσικό έλατο από το Καρπενήσι, ύψους 17 μέτρων.
Η κριτική που ασκείται αφορά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για δέντρο που προέρχεται από τα γνωστά φυτώρια, στα οποία ο κάθε καλλιεργητής φροντίζει να αναπληρώνει τα δέντρα που κόβει κάθε χρόνο, ώστε μετά από περίπου 10 χρόνια αυτά να είναι έτοιμα για πώληση και τα οποία φέρουν τη γνωστή μολυβδοσφραγίδα.
Στην ελληνική γη τα έλατα φτάνουν τα 15-25 μέτρα μεγαλώνοντας εξαιρετικά αργά, για να φτάσει το συγκεκριμένο τα 17 μέτρα, πόσα χρόνια χρειάστηκαν άραγε;. Περιποιεί, λοιπόν, τιμή για τον τόπο καταγωγής του να ξεριζωθεί ένα αιωνόβιο δέντρο από το Καρπενήσι για να το ανάψει ο Κ. Μπακογιάννης στο Σύνταγμα; Όσο για την οικολογική ευαισθησία, στους χαλεπούς καιρούς κλιματικής αλλαγής που διανύουμε, τα σχόλια είναι περιττά.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ανακαλύψαμε ότι το δέντρο γέρνει προς τα αριστερά, όπως το κοιτάει κανείς από την πλατεία με φόντο τη Βουλή. Είναι, ας πούμε, το Δέντρο της Πίζας.
Τα μαύρα σκοτάδια πίσω από τη βιτρίναΤην έμφαση που δίνει η δημοτική αρχή στη βιτρίνα της πόλης, την ίδια στιγμή που δεν υπάρχει σχέδιο επαρκούς ηλεκτροφωτισμού στηλιτεύει η Ανοιχτή Πόλη. Η δημοτική κίνηση, επιστρατεύοντας το χιούμορ και επιδιώκοντας να βάλει στο παιχνίδι και τους κατοίκους της πόλης, διοργανώνει μέσω facebook διαγωνισμό με τίτλο «Ρομαντικά Χριστούγεννα στην Αθήνα».
Η σχετική ανακοίνωση αναφέρει ότι «παρά τη “γενναιοδωρία” των χορηγών», παρατηρείται αύξηση του προϋπολογισμού του δήμου για τις εορταστικές εκδηλώσεις, τη στιγμή μάλιστα που βασικές ανάγκες των δημοτών παραμένουν ακάλυπτες.
«Έτσι, πίσω από μια φωτισμένη βιτρίνα επώνυμων εταιρικών υπογραφών, πολλές γειτονιές παραμένουν σε ένα “ρομαντικό” ημίφως, ή και στο σκοτάδι. Εκτεταμένα, πυκνοκατοικημένα τμήματα της πόλης άφησαν, όπως ήταν αναμενόμενο, αδιάφορους τους υπεύθυνους του μάρκετινγκ. Εξίσου, όμως, αδιάφορη φαίνεται να άφησαν και τη δημοτική αρχή, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε μια υποφωτισμένη εγκατάλειψη. Αν τουλάχιστον μπορούμε να βγάλουμε ένα χρήσιμο συμπέρασμα, αυτό είναι ότι η δημοτική αρχή οφείλει, πριν αρχίσει να πανηγυρίζει για μια υποτίθεται καινοτόμα σύμπραξη με το ιδιωτικό επιχειρείν, να έχει πρώτα σχεδιάσει και χρηματοδοτήσει η ίδια ένα πλήρες και επαρκές σχέδιο ηλεκτροφωτισμού, χωρίς μαύρες τρύπες», αναφέρει η Ανοιχτή Πόλη.
Η δημοτική κίνηση, ζητεί, λοιπόν, από τους δημότες να στείλουν βραδινές φωτογραφίες από τις γιορτινές γειτονιές τους, για να μας δείξουν οι ίδιοι τους δρόμους της περιοχής τους με το φωτισμό που αυτοί έχουν πραγματικά στην καθημερινότητά τους. Το συμβολικό έπαθλο για την πιο «ρομαντική» φωτογραφία, θα είναι ένας φακός κεφαλής, κάτι δηλαδή χρήσιμο, ώστε να μπορεί ο νικητής να κυκλοφορήσει με ασφάλεια και στις πίσω αυλές της πόλης, εκεί όπου η λάμψη των δημοτικών εορτασμών δεν κατάφερε να φτάσει...
Μαρία Λυκούρα