«Στερνή μου γνώση…» ή «Κάλλιο αργά…»; Διαλέγετε και παίρνετε. Απόσταγμα σοφίας αιώνων τα δύο αυτά λαϊκά αποφθέγματα, αποδίδουν με την ίδια λακωνική πληρότητα την έμπρακτη αναγνώριση εκ μέρους του κ. Μητσοτάκη του ατοπήματος που διέπραξε κατά τη συζήτηση για την ψήφο των αποδήμων την προπερασμένη Τετάρτη στη Βουλή. Του λάθους του να αποχωρήσει αλαζονικά από την αίθουσα χωρίς να περιμένει να ακούσει την αγόρευση του Αλέξη Τσίπρα. Μια κίνηση που η μικροπρέπειά της υπέκρυπτε μια μεγαλοπρεπή αλήθεια: Ο πρωθυπουργός ήθελε να αποφύγει να αναμετρηθεί με την ανοιχτή πρόσκληση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης η Βουλή να εκπέμψει επειγόντως μήνυμα ενιαίας εθνικής γραμμής απέναντι στην κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα.
Δεν είχε συλλάβει ο πρωθυπουργός της χώρας σε όλο της το μέγεθος την εξωτερική πρόκληση και την ανάγκη αυτή να απαντηθεί ακαριαία με ένα ξεκάθαρο μήνυμα αρραγούς ενότητας στο εσωτερικό; Δίστασε ο κ. Μητσοτάκης επειδή υπολόγιζε το πολιτικό κόστος από την έμμεση παραδοχή του γεγονότος ότι δεν είναι ο ίδιος αλλά ο Αλέξης Τσίπρας αυτός που εξέπεμψε πρώτος την πρόσκληση για ενότητα υπεράνω κομματικών διαφορών; Έκρινε ότι η θετική απάντηση στην πρόσκληση Τσίπρα θα αναβάθμιζε πολιτικά τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ακυρώνοντας πανηγυρικά το κυβερνητικό αφήγημα περί εθνικής αναξιοπιστίας και πολιτικής ανεπάρκειάς του; Διαλέγετε και παίρνετε. Είναι και τα τρία εξίσου ανησυχητικά σε ό,τι αφορά την επάρκεια ή μη των κυβερνώντων.
Είναι, μολαταύτα, αρκετά καθησυχαστικό το γεγονός ότι χρειάστηκε μόνο μία εβδομάδα —και αρκετός σοβαρός αναστοχασμός, ελπίζουμε— μέχρι η δεξαμενή εγκεφάλων της κυβέρνησης να βρει εύσχημο τρόπο να …προσπεράσει το λάθος του εκείνο ο πρωθυπουργός. Ο οποίος, στην ομιλία του την περασμένη Τετάρτη στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον προϋπολογισμό, περιέλαβε την εξής ολιγόλογη, όσο και συνετή, δήλωση: «Ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη εθνικής ενότητας. Προσυπογράφω απόλυτα αυτή την προσέγγιση»...
Ειπώθηκε ότι η φράση αυτή συνιστά, έμμεση έστω, παραδοχή ότι η παρέμβαση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην ομιλία του νωρίτερα την ίδια μέρα (αλλά, θα προσθέταμε εμείς, για να αποδώσουμε «τα του καίσαρος τω καίσαρι», και στην τοποθέτησή του στη Βουλή την προπερασμένη Τετάρτη) διαμορφώνει το νέο πολιτικό πλαίσιο συνεννόησης στα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής. Προσυπογράφουμε απόλυτα αυτή την προσέγγιση…
Σε νέες βάσειςΟ τουρκικός αναθεωρητισμός έθεσε σε νέες βάσεις τους κανόνες της πολιτικής αντιπαράθεσης εντός Ελλάδος. Η Τουρκία του προέδρου Ερντογάν θα χρησιμοποιήσει, κατά πάσα πιθανότητα, την τεχνητή ένταση των σχέσεων με τη χώρα μας για να εκβιάσει την ενδονατοϊκή αναβάθμισή της στο ενεργειακό «παιχνίδι» της ανατολικής Μεσογείου. Έχει ήδη πράξει ανάλογα στον Εύξεινο Πόντο, αναβαθμίζοντας τον γεωπολιτικό ρόλο της με την ενεργειακή συνεργασία που συνήψε με τη Ρωσία και τη Βουλγαρία, μετά και την υπογραφή, τον Σεπτέμβριο, της διακρατικής συμφωνίας του αγωγού Turkish Stream, ο οποίος προβλέπεται να καταλήγει στην Αυστρία μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας και Ουγγαρίας, θέτοντας εκτός προγράμματος την Ελλάδα, μετά από παρέμβαση της ρωσικής διπλωματίας.
Οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στην περιοχή, αναγκαστικά θα επηρεάζουν τα εσωτερικά δρώμενα όσο θα διαρκεί η γεωπολιτική αβεβαιότητα, διάστημα που δεν προβλέπεται βραχύ. Η γεωστρατηγική της Ελλάδας οφείλει να κινηθεί αναλόγως το επόμενο, μεγάλο διάστημα.
Η λυδία λίθοςΟ Αλέξης Τσίπρας έδειξε πρώτος τη γραμμή που πρέπει να ακολουθηθεί στο εθνικό μέτωπο, αφήνοντας πίσω του κατά τουλάχιστον …μια εβδομάδα την κυβέρνηση να παραπαίει αμήχανα αναζητώντας στρατηγική. Έκανε σαφές προς κάθε κατεύθυνση ότι η αξιωματική αντιπολίτευση έχει επεξεργασμένη θέση όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά. Θέση βασισμένη στο τρίπτυχο φιλειρηνική πολιτική, ενεργητική διπλωματία, διάλογος στη βάση του διεθνούς δικαίου, την οποία είναι αποφασισμένη να υπηρετήσει και ως αντιπολίτευση αλλά και από θέση κυβερνητικής ευθύνης, οπόταν κληθεί.
Επεσήμανε την ανάγκη η χώρα να καταβάλει όση διπλωματική προσπάθεια απαιτηθεί, ακόμα και καταφεύγοντας στη χρήση βέτο αν χρειαστεί, για την άμεση επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων σε εταιρίες και πρόσωπα που θα θελήσουν να δράσουν στην περιοχή της διεθνώς παράνομης συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης. Η Ελλάδα, είπε, πρέπει να καταστήσει σαφές ότι το τίμημα για την Ευρώπη θα είναι τεράστιο αν επιδείξει διπλωματική απραξία.
Αυτή η επισήμανση μπορεί, κατά τη γνώμη μας, να αποδειχθεί, αν τύχει σωστής διαχείρισης, η λυδία λίθος στην αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας. Η Ευρώπη δεν μπορεί να εγκαταλείψει αδάπανα την Ελλάδα στην τύχη της για ακόμα μια φορά, όπως στην ουσία έπραξε κατά τη δεκαετή κρίση. Η χώρα δεν μπορεί, στην παρούσα συγκυρία, να στραφεί ούτε προς την Ουάσινγκτον, ούτε προς τη Μόσχα. Είναι η σειρά των Βρυξελλών. Οι οποίες πρέπει να κληθούν να αναλογιστούν αν η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέχει το κόστος ενός νέου κλυδωνισμού, μετά την έξοδο της Βρετανίας. Δεν θα πρόκειται για εκβιασμό, αλλά για την ωμή πραγματικότητα.
Το πρώτο βήμαΗ Ελλάδα έχει κατά το παρελθόν ακολουθήσει επιμελώς τις ευρωπαϊκές συντεταγμένες σε ό, τι αφορά την Τουρκία. «Ορθώς πρωτοστατήσαμε», είπε ο Αλέξης Τσίπρας, «ως χώρα στο ξεκλείδωμα της τουρκικής ενταξιακής πορείας την περίοδο 1999-2004, στηρίζοντας τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις στη γείτονα. Και αξιοποιώντας το πλαίσιο του Ελσίνκι για να προχωρήσουν οι διερευνητικές για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με την προοπτική προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».
Η υπενθύμιση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ακουστεί ευκρινώς.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει τώρα την ευκαιρία να κάνει αυτή το πρώτο βήμα. Το βήμα που παρέλειψε να κάνει όταν είχε η ευκαιρία να καταθέσει πρώτη την πρόσκληση για ενιαίο εθνικό μέτωπο απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα.
Κωστής Γιούργος