Η δράση του Μοχάμεντ Άλι ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ
Ο Μοχάμεντ Άλι με πλακάτ ενάντια στο πόλεμο του Βιετναμ
«Γιατί θα πρέπει να μου ζητήσουν να βάλω μια στολή και να πάω 10.000 μίλια μακρυά απ’ την πατρίδα και να ρίχνω βόμβες και σφαίρες σε μελαψούς ανθρώπους στο Βιετνάμ, ενώ οι άνθρωποι που αποκαλούνται Αράπηδες αντιμετωπίζονται στο Λούισβιλ σαν σκυλιά και τους αρνούνται απλά ανθρώπινα δικαιώματα; Όχι εγώ δεν θα φύγω 10.000 μίλια από την πατρίδα για να βοηθήσω στη δολοφονία και στην πυρπόληση μιας άλλης φτωχής χώρας απλώς για να συνεχιστεί η κυριαρχία των λευκών δουλοκτητών πάνω στους σκουρόχρωμους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ήρθε η μέρα, που αυτό το κακό πρέπει να τελειώσει». Με τα παραπάνω λόγια ο Μοχάμεντ Άλι είχε απαντήσει στο ερώτημα αν θα στρατευθεί για να πολεμήσει στο Βιετνάμ. «Έχω προειδοποιηθεί ότι αν κρατήσω μια τέτοια στάση θα μου κοστίσει εκατομμύρια δολάρια. Αλλά το έχω πει μια φορά και θα το πω και πάλι. Ο πραγματικός εχθρός του λαού μου είναι εδώ. Δεν θα ντροπιάσω τη θρησκεία μου, τον λαό μου ή τον εαυτό μου με το να γίνει ένα εργαλείο για να υποδουλώσω όσους αγωνίζονται για τη δική τους δικαιοσύνη, την ελευθερία και την ισότητα... Αν πίστευα ότι ο πόλεμος επρόκειτο να φέρει την ελευθερία και την ισότητα στα 22 εκατομμύρια του λαού μου, δεν θα χρειαζόταν να με επιστρατεύσουν, θα έπαιρνα μέρος αύριο. Δεν έχω τίποτα να χάσω εάν σταθώ όρθιος για τις πεποιθήσεις μου. Γι’ αυτό και θα πάω στη φυλακή, και τι έγινε; Βρισκόμαστε ήδη στη φυλακή 400 χρόνια», θα πει ο μεγάλος αφροαμερικάνος πυγμάχος δίνοντας μια «γροθιά» στο πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο των ΗΠΑ.
Χωρίς δικαίωμαΉταν τρία χρόνια μετά την κατάκτηση του πρώτου παγκόσμιου τίτλου, στις 28 Απριλίου 1967, όταν ο Μοχάμεντ Άλι κλήθηκε να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό και να πάει να πολεμήσει στο Βιετνάμ. Όταν παρουσιάζεται ένας αξιωματικός φωνάζει τρεις φορές το όνομα του, με τον πυγμάχο να αρνείται να κάνει ένα βήμα μπροστά. Ο βαθμοφόρος τον προειδοποιεί ότι διαπράττει κακούργημα και κινδυνεύει με 5ετή φυλάκιση και πρόστιμο 10 χιλιάδων δολαρίων, τον ξαναφωνάζει. Τα πόδια του Άλι παραμένουν ριζωμένα στο έδαφος, όπως και οι θέσεις του γι αυτόν τον πόλεμο. Την ίδια κιόλας μέρα του αφαιρέθηκε η άδεια πυγμαχίας και οι τρεις παγκόσμιοι τίτλοι του. Για τα επόμενα τρία χρόνια δεν έχει δικαίωμα να πυγμαχήσει, αφού καμία πολιτεία δεν του δίνει άδεια.
Στις 20 Ιουνίου 1967, σε μία δίκη παρωδία 21 λεπτών, οι ένορκοι αποφασίζουν την ενοχή του Μοχάμεντ Άλι για άρνηση στράτευσης. Μετά από τέσσερα χρόνια η υπόθεση του εκδικάστηκε από το Ανώτατο δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν 28 Ιουνίου του 1971 με τον Μοχάμεντ Άλι να ανακηρύσσεται πανηγυρικά αθώος με ψήφους 8-0 και να του επιστρέφονται οι τίτλοι και η άδεια να ασκήσεως επαγγέλματος.
Το διάστημα που ο Άλι δεν αγωνιζόταν δεν σταμάτησε να μιλά δημόσια απ’ άκρη σ’ άκρη στη χώρα σε κολέγια και πανεπιστήμια για τα ζητήματα της ελευθερίας, της ισότητας και της καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος των μαύρων.
Αντίσταση χωρίς φόβο…Ο Μοχάμεντ Άλι, σε μια χώρα που λατρεύει τον αθλητισμό αλλά και τη βία, που από τη μια πλευρά εξιδανικεύει τους μαύρους αθλητές σε όλα τα σπορ, αλλά από την άλλη εύκολα ποινικοποιεί το μαύρο δέρμα, κατάφερε να επαναπροσδιορίσει τι σημαίνει να είσαι σκληρός και να καταστήσει συλλογική την ιδέα του θάρρους. Μέσα από τα λόγια του πρωταθλητή στους δρόμους και τις πράξεις στο ρινγκ, η γενναιότητα δεν ήταν μόνο να σταθεί απέναντι στον Σόνι Λίστον. Ήταν να πει την αλήθεια στην εξουσία, χωρίς να λογαριάσει το προσωπικό κόστος. Ήταν ένας πυγμάχος του οποίου η ίδια η παρουσία και η προσωπικότητα δίδασκαν ένα απλό και επικίνδυνο μάθημα: οι «πραγματικοί άντρες» παλεύουν για την ειρήνη και οι «πραγματικές γυναίκες» υψώνουν τη φωνή τους και εντάσσονται στην μάχη. Όπως είπε ο Μπράιαν Κάμπελ χρόνια πριν: «Ο Μοχάμεντ Άλι αρνήθηκε να φοβάται. Και με αυτόν τον τρόπο, έδωσε σε άλλους ανθρώπους θάρρος». Από τη πλευρά της, η ποιήτρια Σόνια Σάντσες θα πει για τον μεγάλο πυγμάχο: «Είναι δύσκολο σήμερα να αναμεταδώσεις το συναίσθημα εκείνης της εποχής. Παραμένει μια εποχή κατά την οποία σχεδόν άγνωστοι άνθρωποι αντιστάθηκαν στην επιστράτευση. Ήταν ένας πόλεμος που είχε σκοτώσει δυσανάλογα πολλούς νέους Μαύρους αδελφούς και υπήρχε εδώ αυτός ο όμορφος, αστείος, ποιητικός νέος, που στάθηκε όρθιος και είπε όχι! Φανταστείτε το για μια στιγμή! Ο πρωταθλητής βαρέων βαρών, ένας μαγικός άνθρωπος, έβγαλε την πάλη του έξω από το ρινγκ, στην αρένα της πολιτικής και στάθηκε ακλόνητος. Το μήνυμα στάλθηκε». Μέχρι σήμερα το μήνυμα του Μοχάμεντ Άλι για την ανάγκη να αγωνιστούμε για την ειρήνη, παραμένει «ζωντανό».
«Οι δοκιμασίες του Μοχάμεντ Άλι»Η ζωή και η δράση του Μοχάμεντ Άλι καταγράφεται στο αντισυμβατικό αθλητικό ντοκιμαντέρ «Οι δοκιμασίες του Μοχάμεντ Άλι» (The Trials Of Muhammad Ali) του Μπιλ Σίγκελ το οποίο διερευνά την καταπληκτική και σύνθετη πορεία του εκτός του ρινγκ. Από την αμφιλεγόμενη προσχώρησή του στο Έθνος του Ισλάμ και την απόφασή του να αλλάξει το όνομά του, στην άρνηση του να υπηρετήσει τον αμερικάνικο στρατό στον πόλεμο του Βιτενάμ μέχρι την πλούσια κοινωνική του ζωή, το ντοκιμαντέρ κυκλοφόρησε ενόσω βρισκόταν στη ζωή ο Άλι, δίνοντας την μάχη με τη νόσο του Πάρκινσον. Έγραψαν για το ντοκιμαντέρ “Καθηλωτικό. Αναβιώνει τον θρύλο του Άλι ακόμα και για τους λιγότερο μυημένους” The Hollywood Reporter, “Καταπληκτικό. Επιβάλλεται να το δεις” New York Daily News, “Μια διαφωτιστική, ολοζώντανη ματιά στη ζωή του Άλι” Indiewire, “Το καλύτερο ντοκιμαντέρ για τον Μοχάμεντ Άλι και, τολμώ να πω , τα έχω δει όλα” Dave Zirin, The Nation. Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται στον κινηματογράφο MIKROKOSMOS (Συγγρού 106) σε συνεργασία με το περιοδικό Humba σήμερα Κυριακή 12/1 (15:30).
Μ. Διόγος