Δεν ήταν το jet lag ο λόγος που ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν ήταν και στα καλύτερα του κατά τις κοινές -ένας Θεός να τις κάνει κοινές- δηλώσεις on camera με τον πρόεδρο Τραμπ.
Ο πρωθυπουργός αποκάλυψε στον Αλέξη Τσίπρα την πολύ καλή σχέση του με το νερό και την άθληση, συνταγή που καταπολεμά κατά τον Αλέξη Τσίπρα την καταπόνηση του οργανισμού από το υπερατλαντικό ταξίδι...
Τι ήταν, λοιπόν, αυτό που έκανε τον έλληνα πρωθυπουργό να μοιάζει θεατής στην κρίσιμη συνάντηση με τον Ντόναλτ Τραμπ;
Πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Κανένας δίπλα στον Τραμπ, στις πρώτες του δηλώσεις μετά τη δολοφονία κορυφαίου ιρανού στρατηγού, που μας έφερε στα πρόθυρα παγκόσμιας ανάφλεξης, δεν θα μπορούσε να κεντρίσει το ενδιαφέρον.
Γεγονός που σημαίνει, όμως, δύο πράγματα. Κατ’ αρχάς ότι πας προετοιμασμένος για το ενδεχόμενο αυτό και μελετάς πώς θα πάρεις το αποτέλεσμα που η χώρα σου έχει τόσο ανάγκη, όταν ο Ερντογάν ετοιμάζεται να στείλει ερευνητικά πλοία νότια της Κρήτης.
Τι θα μπορούσες να πάρεις; Μα φυσικά το λιγότερο ένα μήνυμα προς τον φίλο του Τραμπ, τον Ταγίπ Ερντογάν, να μαζευτεί.
Γιατί να δώσει τέτοιο μήνυμα ο Τραμπ; Γιατί το έχει ζητήσει -και όχι ως επαιτεία- ο πιο σημαντικός, αυτή την περίοδο, σύμμαχός σου στην ανατολική Μεσόγειο.
Κανένας και τίποτα δεν εμπόδιζε τον Τραμπ να εντάξει τις εύλογες ελληνικές ανησυχίες σε αυτές του αμερικανικού κράτους και τόσων άλλων συνομιλητών του αμερικανού προέδρου, όπως της Μέρκελ και του Πούτιν, ειδικά στο θέμα της Λιβύης.
Ήταν, δηλαδή, κάτι εύκολο να κάνει ο Τραμπ χωρίς να σπάσει αυγά, αλλά δίνοντας στην Ελλάδα αυτό που έχει ζητήσει.
Καμία πίεση από την ελληνική πλευράΤο ζήτησε ο έλληνας πρωθυπουργός; Πώς το έθεσε το ζήτημα; «Πες κάτι»; «Χρειαζόμαστε μια στήριξη από εσάς»;
Δεν το μάθαμε ποτέ και κανένα παραπολιτικό ή διαρροή δεν έδειξε κάποιο παρασκήνιο, στο οποίο η Αθήνα να πίεσε, αλλά ο Τράμπ αρνήθηκε.
Όπως λέει και η επιχειρηματική αργκό στις ΗΠΑ, ντύνεσαι για τη δουλειά που θες, όχι για τη δουλειά που έχεις. Κάτι που ο Τραμπ κατανοεί και πολύ καλά μάλιστα.
Ο κύριος Μητσοτάκης ντύθηκε με το κουστούμι, όμως, του «πιο προβλέψιμου συμμάχου», που καταλαβαίνει και συντάσσεται με τις αμερικανικές θέσεις, ακόμα και στο θέμα της παράνομης δολοφονικής ενέργειας σε βάρος ξένου αξιωματούχου στο έδαφος τρίτης χώρας.
Ο Τραμπ, δη��αδή, είχε δίπλα του πρωθυπουργό μιας χώρας, που -όπως αντιλαμβάνεται πλέον- εύκολα και αυτονόητα θα επέτρεπε να απογειωθεί δολοφονικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος των ΗΠΑ -από την Σούδα πχ- για να συνεχίσει την αμερικανική πολιτική δολοφονιών στη Μέση Ανατολή;
Το δεύτερο που σημαίνει η εμφάνιση δίπλα στον Τραμπ στις πρώτες του δηλώσεις μετά από μια δολοφονία επιπέδου... περιφερειακού πολέμου, είναι πως το παγκόσμιο ακροατήριο που είδε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ο κύριος Πέτσας -στο οποίο, όπως είπε ο έλληνας πρωθυπουργός, καταδίκασε την Τουρκία- πολύ απλά δεν υπήρξε ποτέ...
Εκεί ήταν, αλλά δεν είδε, δεν άκουσε τον κύριο Μητσοτάκη, παρά μόνο παρακολουθούσε τον Ντόναλντ Τραμπ.
Πράγματα, όμως, αναμενόμενα από πριν. Και όπως επισημαίνουμε, ένα μήνυμα Τραμπ με νόημα προς τον φίλο έστω Ερντογάν, δεν είναι κάτι ανέφικτο να εξασφαλιστεί. Είναι στη λογική Τραμπ περί καλού business.
Διπλωματική ζημιάΗ ζημιά που έγινε με το φιάσκο της επίσκεψης Μητσοτάκη στον Τραμπ είναι μεγάλη, καθότι άλλαξε ουσιαστικά στα μάτια της Ουάσιγκτον τη σύμμαχη χώρα Ελλάδα.
Από χώρα με έναν πρωθυπουργό προερχόμενο από την Αριστερά, και άρα αναμενόμενα για την Ουάσιγκτον εκτός συμμαχικών αυτοματισμών, με ανάγκη διαπραγμάτευσης ζητημάτων, ο Λευκός Οίκος υποδέχτηκε μια όχι απλά δεξιά κυβέρνηση από την Ελλάδα, αλλά μια φιλο-τραμπική κυβέρνηση, η μοίρα της οποίας, όπως κι άλλων τέτοιων όπως έχει αποδειχτεί μέχρι τώρα, είναι να λαμβάνει αιτήματα-διαταγές από Τραμπ (βλ. Βρετανία, Ουκρανία, Πολωνία, Ισραήλ, Ινδία κ.ο.κ.)...
Η αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα κρίνεται πολύ σοβαρή, μετά από τη διπλωματική ζημιά που υπέστη η Αθήνα.
Ο Αλέξης Τσίπρας αντέδρασε άμεσα σε δυο νευραλγικούς τομείς για τις ΗΠΑ, υποδεικνύοντας στον πρωθυπουργό τι ακριβώς σημαίνει συμμαχία με τις ΗΠΑ, ειδικά σε αυτήν τη συγκυρία.
Και το θέμα της μη υπερψήφισης της συμφωνίας περί αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, έως ότου αυτές να κινηθούν ουσιαστικά υπέρ της διασφάλισης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά και η επανεξέταση του ενδιαφέροντος για τα ακριβά F-35, είναι θέματα που θα έχουν κόστος για τις ΗΠΑ. Κόστος στρατηγικό σε Μεσόγειο-Μέση Ανατολή, αλλά και επιχειρηματικό για το γόητρο των F-35, που αμφισβητούνται διεθνώς.
Είναι, όμως, θέματα που η αμερικανική διπλωματία μπορεί εύκολα να «σιδερώσει», να διαπραγματευθεί με την Ελλάδα, αν προκύψει εκεί κώλυμα, δίνοντας εν τέλει τα όσα έχει ζητήσει η χώρα μας.
Θα το κάνει, όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης;
Εύκολη η πρόβλεψη δυστυχώς. Όχι επειδή δεν θέλει να στεναχωρήσει τον Τραμπ. Όχι επειδή φοβάται το φωνακλά και απρόβλεπτο αμερικανό πρόεδρο. Όχι γιατί και οι δυο διοικήσεις είναι δεξιές, με σοβαρές ποσότητες ακροδεξιάς.
Κανένα «τσαλάκωμα» δεν θα επιχειρήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, γιατί θα προσπαθήσει να αντιγράψει σε βαθμό καθρεφτίσματος (mirroring) το μείγμα ακροδεξιάς και νεοφιλελευθερισμού, που μοιράζει ο πλούσιος κληρονόμος που μπήκε στην πολιτική στις ΗΠΑ.
Χρυσόστομος Λουκάς