Περιφέρεια και δημοτικές αρχές του Β. Αιγαίου έριξαν τις μάσκες και συμφώνησαν τελικά στα κέντρα-φυλακές
Από το «καμία νέα δομή» και «τα νησιά να σταματήσουν να είναι αποθήκες ψυχών ξεριζωμένων ανθρώπων», όπως ζητούσε το τοπικό ψήφισμα που παραδόθηκε στο Μαξίμου, στο «κλειστές δομές, αλλά όχι τόσο μεγάλες» πέρασαν ο περιφερειάρχης και οι δήμαρχοι των νησιών Β. Αιγαίου μόλις σε μία μέρα.
Μετά τις απεργιακές συγκεντρώσεις που κάλεσαν την Τετάρτη στα νησιά, την Πέμπτη συναντήθηκαν με τον υπουργό Επικρατείας, Γ. Γεραπετρίτη και το νέο υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Ν. Μηταράκη, όπου τελικά, όπως δήλωσε ο τελευταίος, «συμφωνούμε στην ανάγκη να υπάρχουν κλειστές προαναχωρησιακές δομές, αλλά υπάρχουν διαφωνίες για το μέγεθος και για τον τρόπο λειτουργίας τους». Τόνισε παράλληλα ότι «στόχος μας είναι κάθε μέτρο που ανακοινώνουμε να βοηθάει στον περιορισμό των ροών και αυτός είναι ένας κοινός στόχος που έχουμε με την περιφέρεια Β. Αιγαίου», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ζωή των προσφύγων θα συνεχίζει να γίνεται δύσκολη υπό τη λογική της αποτροπής.
Απόφαση που, παρά τις όποιες μικροδιαφωνίες στα μεγέθη, αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι οι αντιδράσεις των τοπικών αρχών προς την, κομματικά συγγενή τους, κυβέρνηση δεν λαμβάνουν καθόλου υπόψη τα δικαιώματα των προσφύγων, αλλά διατυπώθηκαν μόνο για λόγους προσέγγισης της τοπικής κοινωνίας, που εναντιώνεται στις απάνθρωπες συνθήκες που επικρατούν στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ).
Καλλιεργώντας την ξενοφοβίαΤην εναντίωση αυτή, βέβαια, ιδίως ο περιφερειάρχης Κ. Μουτζούρης προσπάθησε να την προσεταιριστεί με όρους που θα την έστρεφαν κατά των προσφύγων, αντί κατά της κυβέρνησης που έχει προκαλέσει όλη αυτή την κατάσταση, με την παύση ουσιαστικά των μετακινήσεων προς την ενδοχώρα. «Η ρητορική που χρησιμοποίησε ο κ. Μουτζούρης όλο αυτό το διάστημα για το προσφυγικό είχε ως αποτέλεσμα να δοθεί βήμα και ρόλος στις πιο ακραίες φωνές», τονίζει η Εριφύλη Χιωτέλλη, επικεφαλής της παράταξης «Με Πυξίδα τον Πολίτη» στη Λέσβο.
Ο περιφερειάρχης, μάλιστα, κατά την ομιλία του στη συγκέντρωση της Τετάρτης τόλμησε να πει ότι «θέλουμε αποτροπή, κινδυνεύει η πατρίς, δεν με ενδιαφέρουν τι λένε οι συνθήκες». Θέση που είχε φανεί, άλλωστε, και από τις αφίσες με τις οποίες καλούσε η περιφέρεια στις συγκεντρώσεις. «Ενώ στα δημοτικά συμβούλια έχουμε ψηφίσει ότι δεν θα δεχθούμε καμιά νέα δομή, η περιφέρεια στην αφίσα έλεγε μόνο “θέλουμε τα νησιά μας πίσω”, σαν ο εχθρός μας να είναι οι πρόσφυγες και όχι η πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ. Γι’ αυτούς, άρα, η λύση μπορεί να είναι ο ανεπίτρεπτος εγκλεισμός των προσφύγων στα νέα κέντρα-φυλακές», σημειώνει η Εριφύλη Χιωτέλλη για την αναμενόμενη σύμπλευση των τοπικών αρχών με το κυβερνητικό σχέδιο.
Υπάρχει και η άλλη πλευράΠαρά, βέβαια, τις προθέσεις της περιφέρειας και των δημοτικών αρχών, οι μεγάλες απεργιακές κινητοποιήσεις στα νησιά της Λέσβου, Χίου και Σάμου, όπου μετείχε σχεδόν καθολικά τόσο ο δημόσιος όσο και ο ιδιωτικός τομέας, δεν σημαίνει ότι χαρακτηρίζονταν μόνο από ξενοφοβικές θέσεις.
«Είναι φανερό ότι γίνεται προσπάθεια χειραγώγησης και ξεγελάσματος της κοινωνίας και είναι φανερό ότι αυτό που μας χωρίζει, είναι ότι εμείς μιλάμε για τα δικαιώματα όλων, προσφύγων, μεταναστών και ντόπιων, ενώ αυτοί λένε “πάρτε τους από εμάς και κάντε τους ό,τι θέλετε”. Εμείς δεν μπορούμε να έχουμε καμία σχέση με αυτή την τοποθέτηση προφανώς», τονίζει η επικεφαλής της αριστερής παράταξης στη Λέσβο.
Για το λόγο αυτό, όπως εξηγεί, η συγκεκριμένη δημοτική παράταξη μαζί και με άλλες αριστερές παρατάξεις κατέβηκαν στη συγκέντρωση με κοινό μπλοκ και πανό που υπογράμμιζε το σεβασμό στους πρόσφυγες και στα ανθρώπινα δικαιώματα, ζητώντας την αποσυμφόρηση του ΚΥΤ και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Έχοντας, βέβαια, διακριτή παρουσία από την υπόλοιπη πορεία, «αλλά χωρίς να φύγουμε και μακριά από το κέντρο, καθώς εκεί ήταν στραμμένα όλα τα βλέμματα και έπρεπε να δείξουμε ότι υπάρχει και η φωνή της αλληλεγγύης που εναντιώνεται σε αυτή την κατάσταση».
Σημειώνει δε πως «και πολλοί άνθρωποι που μετείχαν στην κεντρική πορεία, δεν συμφωνούσαν προφανώς με τη θέση του περιφερειάρχη και των δημάρχων και το καταλάβαμε από τη στάση τους απέναντί μας. Δεν είναι όλοι μυημένοι στο παιχνίδι που παίζεται πίσω από τις κουρτίνες και δεν πίστευαν ότι το πλαίσιο της συγκέντρωσης ήταν ήδη πουλημένο από τις ίδιες αρχές που την κάλεσαν».
Συμμετοχή για την ανατροπή
Αντίστοιχα και στη Χίο, «αποφασίσαμε να κατέβουμε, γιατί πρέπει να δώσουμε αυτή τη μάχη και όχι να την εγκαταλείψουμε. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα νομιμοποιούσαμε με την παρουσία μας τις ξενοφοβικές τάσεις. Αντίθετα, μάλιστα, επειδή συμμετείχαν πολλοί προοδευτικοί άνθρωποι, καταφέραμε να αλλάξουμε και το συσχετισμό της συγκέντρωσης και το κεντρικό σύνθημα που επικράτησε ήταν “όχι άλλες φυλακές ψυχών στα νησιά μας”», εξηγεί ο Μανώλης Στάθης, επικεφαλής του «Δικτύου Πολιτών Χίου».
Λόγω της παρουσίας δυνάμεων και ανθρώπων της αριστεράς, όπως εκτιμά ο ίδιος, «ακόμα και αν οι ομιλίες εξαγγέλθηκαν από πρόσωπα που μέχρι τώρα μιλούσαν ακραία, την Τετάρτη ακόμα κι αυτοί μίλησαν με όρους ανθρωπιάς, καθώς αναγκάστηκαν να είναι προσεχτικοί».
«Η ΝΔ δεν πρέπει να προχωρήσει στα κέντρα-φυλακές, αλλά να μεταφέρει τους πρόσφυγες σε ανθρώπινες συνθήκες στην ενδοχώρα. Πρέπει να καταργηθεί, δηλαδή, η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας και να υπάρξει ένα ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου, ώστε οι πρόσφυγες να μετακινούνται εκεί που θέλουν και να γίνεται επανένωση οικογενειών. Πέραν από την Ευρώπη, βέβαια, αλληλεγγύη πρέπει να δείξουν και οι άλλες περιοχές της Ελλάδας και να φιλοξενήσουν πρόσφυγες», εξηγεί ο Νίκος Ζάχαρης, επικεφαλής της παράταξης «Σάμος Αλλάζει», για την πλευρά που ήθελαν να θέσουν με τη συμμετοχή τους στη συγκέντρωση της Τετάρτης αντίστοιχα στη Σάμο.
Φόβος για τη νομιμοποίηση της ξενοφοβίαςΑπό την πλευρά της αλληλεγγύης, βέβαια, εκφράστηκε και η αντίθετη άποψη, που τόνιζε τον κίνδυνο συμμετοχής σε τέτοιου είδους συγκεντρώσεις. «Ευχαριστούμε την περιφέρεια για το ενδιαφέρον της, δεν θα πάρουμε όμως! Για εμάς, όποιος από τον «προοδευτικό χώρο» συμμετέχει σε τέτοιου είδους συγκεντρώσεις -ακόμα και με διαφορετικά πλαίσια- γίνεται η βενζίνη για τη φασιστική μηχανή. Σε κάθε συγκέντρωση μίσους, εμείς θα απαντάμε με συγκεντρώσεις αλληλεγγύης. Σε κάθε επίκληση για καλύτερη φύλαξη των συνόρων, εμείς θα κατεβαίνουμε στους δρόμους για να σταματήσουν οι θάνατοι στο Αιγαίο», υπογράμμισαν, μεταξύ άλλων, σε ανακοίνωσή τους οι: Αντιφασιστική Κίνηση Σάμου (Σάμος), Ανεξάρτητη Συμμαχία (Χίος), Άπαντα - Κοινότητα ΛΟΑΤΚΙΑ+ Ατόμων Λέσβου και Υποστηρικτ(ρι)ών (Μυτιλήνη), Κίνηση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα - Αλληλεγγύη στους Πρόσφυγες (Σάμος), Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων σε ΜΚΟ Λέσβου (Μυτιλήνη), Φοιτητικό στέκι Αλγόριθμος (Σάμος), Χιακή συμπολιτεία (Χίος), ανένταχτοι κάτοικοι των νησιών της Μυτιλήνης, της Σάμου, της Χίου.
Μπορεί να αναθερμανθεί η αλληλεγγύη;Όποια στάση και αν κρατήθηκε από τις δυνάμεις της αλληλεγγύης, πάντως, κατά την τελευταία συγκέντρωση, τώρα που οι μάσκες της περιφέρειας και των δημοτικών αρχών των νησιών έπεσαν, πρέπει να τεθεί το ερώτημα πώς θα συνεχίσει ο αγώνας για την ανθρώπινη και αξιοπρεπή φιλοξενία των προσφύγων. Όπως επίσης και για την ένταξή τους εδώ, ζήτημα που δυστυχώς δεν τέθηκε από καμία πλευρά, καθώς σημειωνόταν μόνο η δυνατότητα μετεγκατάστασής τους στην Ευρώπη, γεγονός που δεν μπορεί να ισχύσει για όλους.
Ένας αγώνας που δεν μπορεί παρά να δοθεί μαζί με τους ίδιους τους πρόσφυγες που αφορά άμεσα. «Υπήρχαν σκέψεις για συμμετοχή των προσφύγων και σε αυτή τη συγκέντρωση, αλλά δεν θέλαμε να υπάρξει το ρίσκο να τους επιτεθούν τυχόν ακραίοι. Όλες οι δυνάμεις της αριστεράς στο νησί συζητάμε τώρα για την υλοποίηση κοινών δράσεων και συζητήσεων, ώστε να μπει στην τοπική κοινωνία το ζήτημα των ευθυνών της κυβέρνησης και της ΕΕ, βάζοντας μπροστά τον ανθρώπινο παράγοντα και αυτόν των δικαιωμάτων. Σε αυτές θα θέλαμε να συμμετέχουν και οι πρόσφυγες ως συντοπίτες μας», σημειώνει η Εριφύλη Χιωτέλλη.
Αντίστοιχο εγχείρημα σύμπλευσης του αλληλέγγυου κόσμου δεν φαίνεται να μπορεί να ευοδωθεί στη Χίο, σύμφωνα με τον Μανώλη Στάθη, παρά τις προσπάθειες της παράταξης. Σίγουρο, όμως, είναι ότι οι προσπάθειες για μια αναθέρμανση του κινήματος αλληλεγγύης δεν πρέπει να σταματήσουν, καθώς «δυστυχώς η προπαγάνδα ξενοφοβίας που γίνεται στη βάση από διάφορους κύκλους, έχει αποδώσει τα μέγιστα», όπως τονίζει ο ίδιος.
Προσπάθειες, βέβαια, που δεν θα πρέπει να αφορούν μόνο την τοπική κοινωνία των νησιών, αλλά όλους. «Αυτό που με φοβίζει περισσότερο απ’ όλα είναι η υιοθέτηση της ξενοφοβίας από ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας και της νεολαίας. Χρειαζόμαστε τη στήριξη όλων των πνευματικών ανθρώπων, του Τύπου, των προοδευτικών, γιατί όλοι που είμαστε αλληλέγγυοι στους πρόσφυγες στα νησιά το τελευταίο διάστημα νιώθουμε πολύ μόνοι. Θέλουμε τη βοήθεια όλων», μας υπενθυμίζει η επικεφαλής της παράταξης «Με Πυξίδα τον Πολίτη».
Τζέλα Αλιπράντη