Του Κώστα ΑρβανίτηΠριν από λίγες μέρες είχα τη χαρά να επισκεφτώ δύο μεγάλες δομές φιλοξενίας προσφύγων στην Αττική. Μαζί με τον αρμόδιο Τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτή Κορινθίας Γιώργο Ψυχογιό περιηγηθήκαμε σε δύο χώρους φιλοξενίας που οι εργαζόμενοί τους καταφέρνουν με αυτοθυσία να κρατήσουν σε υψηλό επίπεδο λειτουργίας με ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Εν μέσω προβλημάτων, που οφείλονται τόσο στην άθλια πολιτική της δεξιάς του Μητσοτάκη, όσο και σε χρόνιες αδυναμίες κι ελλείψεις, οι άνθρωποι αυτοί δίνουν τον δικό τους αγώνα να προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Και καταφέρνουν πολλά.
Οι δάσκαλοι ανοίγουν τον ορίζονταΑκόμη περισσότερα όμως φαίνεται πως καταφέρνουν οι δάσκαλοι. Οι δάσκαλοι που παίρνουν τα τραυματισμένα από τον πόλεμο και την περιπέτεια της προσφυγιάς προσφυγόπουλα και τα ξανακάνουν σιγά-σιγά παιδιά. Οι δάσκαλοι που τους ανοίγουν τον όριζοντα της ένταξης και της ενσωμάτωσης μαθαίνοντάς τα ελληνικά. Οι δάσκαλοι που παρακολουθούν από κοντά την αγάπη με την οποία τα περιβάλλουν οι συμμαθητές τους. Οι δάσκαλοι που βλέπουν τα προσφυγόπουλα που φοιτούν στο σχολειό για 2η συνεχόμενη χρονιά να μην ξεχωρίζουν σχεδόν από άλλα παιδιά.
Όλα αυτά δεν είναι εικόνες από το μέλλον. Δεν είναι κάποια ωραία πολιτική φαντασίωση. Είναι εικόνες που είδαμε λίγο πιο κάτω, στο 1ο Γυμνάσιο – Λύκειο Περάματος. Οι καθηγητές του σχολείου μας ενημέρωσαν με χαρά για το πολύ καλό μαθησιακό τους επίπεδο, μας μίλησαν για δίψα που έχουν για γνώση. Κι αυτό είδαμε κι εμείς: Παιδιά που παρά την ταλαιπωρία τους χαμογελούν, παίζουν, μαθαίνουν. Παιδιά ενταγμένα πλήρως στην ζωή του σχολείου. Παιδιά που σε λίγα χρόνια δεν θα ξεχωρίζουν.
Φυσικά όλο αυτό το εγχείρημα της σχολικής ένταξης ούτε χωρίς προβλήματα είναι, ούτε έπεσε από τον ουρανό. Αποτελεί τη συνέχιση της πολιτικής που εγκανίασε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω σφοδρών κατά τόπους αντιδράσεων αλλά και πλήθους εκδηλώσεων αλληλεγγύης και αγάπης. Η επιμονή των στελεχών της προηγούμενης κυβέρνησης έπιασε τόπο: σιγά-σιγά οι αντιδράσεις απομονώθηκαν, η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά κέρδισαν τη μάχη και τα παιδιά των καταυλισμών βρήκαν το δρόμο για τα γειτονικά σχολεία.
Είναι ξανά παιδιάΣτη συγκεκριμένη δομή οι εργαζόμενοι με χαρά, με καμάρι θα λέγαμε, μας έδωσαν τα στοιχεία που μας γέμισαν αισιοδοξία: 96 παιδιά, φοιτούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και 45 σε σταθμούς προσχολικής ηλικίας. Η ένταξή τους στα σχολεία είναι ομαλή, ενώ όσα παιδιά φοιτούν για δεύτερη χρονιά στο σχολείο δεν ξεχωρίζουν, ενσωματώνονται πλήρως. Μεγαλύτερο εμπόδιο η γλώσσα, ίσως το μοναδικό «μάθημα» που τα παιδιά αυτά υστερούν και χρειάζονται μεγαλύτερη βοήθεια και στήριξη.
Κι αυτό που μας είπαν όλοι, δάσκαλοι κι εργαζόμενοι στις δομές: η σχολική ένταξη έπρεπε να είχε αρχίσει από την πρώτη μέρα.
Το είδαμε με τα μάτια μας: Τα παιδιά, μέσω της εκπαίδευσης, του αθλητισμού, των εξωσχολικών δραστηριοτήτων, ενεργοποιούνται, βελτιώνουν την ψυχολογία τους και αποκτούν κίνητρα ζωής. Ακόμη και μέσα στη δομή όπου επιστρέφουν κάθε βράδυ, ακόμη και στις συνθήκες ιδρυματισμού που δημιουργεί η μη ελεύθερη διαβίωσή τους, τα παιδιά αυτά είναι πια αλλιώς. Είναι ξανά παιδιά.
Κι εδώ είναι η μεγάλη πρόκληση για όλους μας. Το Αύριο του Προσφυγικού/Μεταναστευτικού ζητήματος είναι Σήμερα. Η επόμενη μέρα είναι εδώ και οι προκλήσεις της, όσο κι αν δεν έχουν τη βιαιότητα και την οξύτητα της υποδοχής σε συνθήκες κρίσης και μαζικών αφίξεων, δεν μας αφήνουν την πολυτέλεια να ομφαλοσκοπούμε. Τα ζητήματα της ένταξης και της ενσωμάτωσής των ανθρώπων αυτών είναι μπροστά μας και οι αυταπάτες οτι μια μέρα θα ξυπνήσουμε και θα έχουμε «απαλλαγεί» θα διαψεύδονται επώδυνα.
Προκλήσεις χωρίς εύκολες λύσειςΟι άνθρωποι που ήρθαν στη χώρα με τα προσφυγικά κύματα από την ταραγμένη Μέση Ανατολή, και που όλες οι γεωπολιτικές εξελίξεις δείχνουν πως θα συνεχίσουν να έρχονται, δεν πρόκειται να φύγουν αύριο για να επαναπατριστούν. Κάποιοι, ακόμη και όταν έρθουν καλύτερες και ειρηνικότερες μέρες, θα επιλέξουν να μείνουν στη χώρα μας.
Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας δεν έχουν εύκολες λύσεις. Η ανάγκη μετάβασης στο επόμενο στάδιο δράσης με συνθήκες αυτόνομης διαβίωσης οικογενειών έξω από τις δομές, και δυνατότητα εύρεσης εργασίας είναι ο μονόδρομος προς την πλήρη κοινωνική ένταξη. Και η ένταξη, ο μοναδικός τρόπος να μη μετατραπεί το κύμα αυτό των ανθρώπων σε μια μεγάλη πυρκαγιά.
Έχοντας δει με φρίκη και τρόμο άπειρες σκηνές μίσους προς τα προσφυγόπουλα που «δεν έχουν καμιά δουλειά στα ίδια σχολιά με τα παιδιά μας» ή «θα μας γεμίσουν αρρώστιες» ή «είναι κατεστραμμένα από τον πόλεμο, θα μας χαλάσουν τα παιδιά μας» κι ένα σωρό ακόμη εκφράσεις ρατσιστικής ανοησίας, ήταν μεγάλη η ανακούφιση που νιώσαμε φεύγοντας από το σχολειό στο Πέραμα. Εκεί στις τάξεις που φιλοξενούν τα παιδιά από τη δομή είδαμε το αύριο μιας κοινωνίας συμπεριληπτικής, μιας κοινωνίας ελεύθερης από το μίσος και το δηλητήριο του ρατσισμού.
Σ’αυτό το αύριο η Αριστερά είναι ο φυσικός μπροστάρης. Με οδηγό το έπος της αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης του ’15-’16, με παράδειγμα προς αποφυγή την ακροδεξιάς αντίληψης αντιμεταναστευτική πολιτική του Μητσοτάκη να μην μείνουμε μόνο στην καταγγελία και την κριτική.
Η Αριστερά στην Κυβέρνηση έδειξε στην Ευρώπη το δρόμο της Ανθρωπιάς και της Αλληλεγγύης. Ας μιλήσουμε λοιπόν τώρα για την ενσωμάτωσης και την συμβίωση.
Ας μιλήσουμε ανοιχτά για το Αύριο που είναι ήδη Σήμερα.
* Ο Κ. Αρβανίτης είναι ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία & Ευρωομάδας της Αριστεράς GUE/NGL, μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης & Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπ. Κοινοβουλίου (LIBE).