«Μετάφραση είναι αυτό που χάνεται… στο Google translate», θα λέγαμε χαριτολογώντας ελέω νέας εποχής και ηθών. Τη δεκαετία, όμως, που παρήλθε, αλλά και από τα πρώτη σημάδια της νέας που ξημερώνει, ο πήχης και η ποσότητα των μεταφρασμένων έργων στο χώρο της λογοτεχνίας και του θεάτρου ανέβηκε πολύ ψηλά χάρη στο μεράκι, αλλά και τον επαγγελματισμό, το ταλέντο, αλλά και την κοπιώδη εργασία, το πάθος, αλλά και το πείσμα των σύγχρονων μεταφραστών και μεταφραστριών. Τέσσερις από αυτούς, διαφορετικής γενιάς και τεχνοτροπίας, με σπουδαίο παρελθόν και υποσχόμενο μέλλον, ο Στρατής Πασχάλης, ο Βασίλης Λαλιώτης, ο Θεοδόσης Κοντάκης και η Λαμπριάνα Οικονόμου μιλούν στην «Εποχή» για το (δικό τους) μεταφρασμένο χρόνο… 
Τη μετάφραση σταδιακά την εγκαταλείπω. Κυρίως τη θεατρική. Μ’ ενδιαφέρει περισσότερο η μετάφραση της ποίησης. Το θέατρο προσανατολίζεται πιο πολύ προς τη διασκευή, ακόμα και όταν πρόκειται για μετάφραση. Υπάρχει ένα αίτημα προσαρμογής όλων των παλιών έργων σ’ ένα τώρα ριζικά διαφορετικό από το παρελθόν, εφόσον ο άνθρωπος στη σημερινή τεχνολογική εποχή σχεδόν μεταλλάσσεται. Την προηγούμενη δεκαετία, ολοκλήρωσα την οριστική εκδοχή της μετάφρασης της Φαίδρας του Ρακίνα και μετέφρασα τρία σημαντικά έργα: «Το ατλαζένιο γοβάκι» του Κλωντέλ, μια κωμωδία του Λαμπίς και το «Masterclass» του Μακ Νάλλυ που ερμηνεύει και φέτος η Μαρία Ναυπλιώτου, και που είχε μεταφραστεί και στον παρελθόν για άλλη παράσταση. Εκεί, στη δεύτερη αυτή μετάφραση, τόσο επιτυχημένη αυτή τη στιγμή σκηνικά, διαπίστωσα ξανά την τεράστια σημασία του κειμένου για το θέατρο. Μια νέα μετάφραση του ίδιου έργου μπορεί να δώσει μια υποκριτική ερμηνεία πιο ταιριαστή και με την εποχή και με την ουσία του έργου, εφόσον η γλώσσα και το πνεύμα της εξελίσσονται και προσαρμόζονται καλύτερα όπως και η ελληνική κοινωνία, στη δομή και τη λειτουργία των ξένων, προηγμένων, κοινωνιών. Η θεατρική μετάφραση σήμερα είναι συνώνυμη με την αναδημιουργία. Με σκοπό ένα κείμενο που να συγκινεί το σύγχρονο κοινό. Γιατί αλλιώς δεν δρα καλλιτεχνικά. Αυτό δεν θά ’πρεπε να σημαίνει παραποίηση του κειμένου. Το αντίθετο. Θά ’πρεπε να σημαίνει πιο ουσιαστική κατανόησή του, πιο εμπνευσμένη αποκάλυψή του. Πιο προσεκτική προσαρμογή του στη σύγχρονη «γλώσσα». Ώστε να φτάσουμε στο μεδούλι του, που οι παλιές εποχές δεν το προσέγγιζαν, αρκούμενες στην απατηλή επιφάνεια. Δύσκολα πράγματα, αν θέλουμε ν’ αποφύγουμε την αυθαιρεσία.
Ο Στρατής Πασχάλης γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, το 2020, κυκλοφόρησε το βιβλίο «Του έρωτα και της αγάπης - Ποιήματα από τη Σαπφώ μέχρι τον Ρεμπώ», σε ανθολόγηση και μετάφραση δική του. 
Υπάρχει διεύρυνση της μετάφρασης της ποίησης και σημαντικών έργων μυθοπλασίας ή άλλων ειδών του παρελθόντος. Πράγμα που δεν προσέχεται και πολύ, αλλά είναι το κριτήριο του επιπέδου της πνευματικής ζωής στη χώρα. Το προσφερόμενο προς μετάφρασιν απέξω, έρχεται αρματωμένο με πραγματολογικά, ιστορικά ακόμα και λεκτικά στοιχεία, ώστε να διευκολύνει το μεταφραστή. Και πολλές φορές η μετάφρασή αυτών των πληροφοριακών κειμένων υπερβαίνει το μεταφρασμένο κείμενο που αφορούν ως προς την ποιότητα. Από την άλλη, κάτι αναδεύεται, ανοργάνωτα όπως συνήθως, για μετάφραση, κυρίως ελληνικής ποίησης στο εξωτερικό. Σε προσωπικό επίπεδο συνεχίζω τις μεταφραστικές προσπάθειες εισαγωγής νέων ονομάτων και σπουδαίων έργων ισπανόφωνης ποίησης κυρίως. Η μετάφραση στην περίπτωσή μου είναι ένας τρόπος να καλλιεργώ την ποίησή μου με άλλα μέσα. Εκδίδοντας στη δική μου εκδοτική παρέμβαση κάτω από το όνομα Ενδυμίων κυρίως ή σε μικρούς εκδοτικούς οίκους, σε μικρό αριθμό αντιτύπων, δεν μπορώ να μιλήσω για κέρδη, αλλά για απόσβεση κόστους, πράγμα που μου επιτρέπει να συνεχίζω απτόητος και χωρίς εξάρτηση από την αγορά την εξέλιξη της μεταφραστικής μου προσπάθειας. Έχω συνείδηση ότι παράγω έργο μεταφραστικό σε συνθήκες πολυτελείς και το απολαμβάνω δεόντως. Αυτό δεν σημαίνει ότι αγνοώ το μηχανισμό που απειλεί δια της ποσότητας την ποιότητα ή τα προβλήματα των μεταφραστών, αφού παρόμοια προβλήματα οδήγησαν κι εμένα στις επιλογές της διάδοσης των μεταφράσεών μου.
Ο Βασίλης Λαλιώτης γεννήθηκε το 1959 στην Αμαλιάδα. Από τις εκδόσεις Bibliotheque, το 2018, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Γκότφριντ Μπενν «Morgue και άλλα ποιήματα», σε μετάφραση δική του. 
Τη δεκαετία που μας πέρασε ασχολήθηκα με τη μετάφραση ποίησης από τη γερμανική, την ιταλική, την ισπανική και την αγγλική γλώσσα. Κατά την τριετία 2017-2019 εκδόθηκαν τρία βιβλία σε δική μου μετάφραση. Από τα γερμανικά, η συλλογή του Peter Huchel «Η ένατη ώρα» (εκδ. Βακχικόν, με την υποστήριξη - χορηγία του Ινστιτούτου Goethe). Από τα ιταλικά έχουν εκδοθεί, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τα βιβλία: Mario Luzi, «Ποιήματα της ωριμότητας και της όψιμης άνθησης» (δίγλωσσο, συνέκδοση με το Fondazione Mario Luzi) και Umberto Saba, «Το Βιβλίο των Τραγουδιών: Ανθολόγιο ποιημάτων» (Α΄ Βραβείο Νέων Μεταφραστών από το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο). Παρουσιάσεις των τόμων αυτών έχουν γίνει στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, καθώς και σε ραδιοφωνικές εκπομπές. Εξάλλου, πολυάριθμες μεταφράσεις μου έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Είμαι πεπεισμένος ότι η ποίηση είναι ένα δώρο προς τους ανθρώπους, σε κάθε εποχή. Γι’ αυτό και η μετάφραση της ποίησης είναι επίσης ένα δώρο - κατά κανόνα μάλιστα αφιλοκερδές, τουλάχιστον στη χώρα μας σήμερα. Δεν θα ήθελα να μπω στη λογική του αν η ποίηση μπορεί να μεταφραστεί, ή τι χάνεται στη μετάφραση κτλ. Αντίθετα, θα πρέπει να τονίσουμε τι κερδίζεται με τη μετάφραση της ποίησης: μην ξεχνάμε ότι η ποίηση αποτελεί -και όχι μόνο σήμερα- ένα παγκόσμιο δίκτυο επικοινωνίας και αλληλεπιδράσεων. Η ξένη ποίηση έχει αιμοδοτήσει τη δική μας, ενώ αντίστοιχα η μετάφραση είναι που διέδωσε τους δικούς μας σπουδαίους ποιητές σε όλον τον κόσμο. Το έργο, επομένως, του μεταφραστή συμβάλλει σημαντικά στις πολιτιστικές σχέσεις ανάμεσα στου λαούς.
Ο Θεοδόσης Κοντάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1968. Από τις εκδόσεις Βακχικόν, το 2019, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Ουμπέρτο Σάμπα «Το Βιβλίο των Τραγουδιών: Ανθολόγιο ποιημάτων» με εισαγωγή και σε μετάφραση δική του. 
Η μετάφραση είναι μια δυναμική, δημιουργική ζύμωση ανάμεσα σε αυτό που ήδη γνωρίζεις και στο γλωσσικό, εικονοπλαστικό, αξιακό σύστημα που ανακαλύπτεις στο κείμενο. Μετάφραση σημαίνει: λέω την ιστορία απ’ την αρχή^ αφηγούμαι τον κόσμο του δημιουργού χρησιμοποιώντας οικεία πολιτισμικά και γλωσσικά σύνολα. Αυτό που κυρίως «μετράει» στη μετάφραση είναι να αποδοθεί η πρωταρχική ιστορία. Ο μεταφραστής πρωτίστως χρειάζεται να είναι δημιουργικός αναγνώστης^ από αυτήν τη θέση καλείται να ανιχνεύσει την πρόθεση του δημιουργού (στο πρωτότυπο κείμενο) και έπειτα ως τεχνίτης να επιστρατεύσει λόγο και μεθοδικότητα ώστε να υπηρετήσει το δημιουργό. Έχουμε το προνόμιο μιας μητρικής γλώσσας πλούσιας σε περιεχόμενο, «γεμάτης» σε νοήματα και πολυσημίες. Αυτό έχει ως συνέπεια πολλές και αξιόλογες μεταφραστικές εργασίες (όπως του Γιώργου Μπλάνα, του Γιώργου Κεντρωτή, της Αγγελικής Κορρέ, του Νίκου Σκοπλάκη). Τη δεκαετία που πέρασε, είχαμε τη χαρά ως αναγνώστες να πάρουμε στα χέρια μας δημιουργικές, στιβαρές μεταφράσεις που μας «ταξίδεψαν» είτε σε γνώριμες ιστορίες είτε σε νέες^ μέσα από αυτές, μας αποκαλύφθηκαν τόσο οι δημιουργοί των έργων όσο και εκφάνσεις του εαυτού μας. Ακόμη, λίγο μετά τα μέσα της περασμένης δεκαετίας, έγινε η αρχή και για τις εκδόσεις Κοβάλτιο, τις οποίες συνδιαχειρίζομαι με τον Μιχάλη Παπαντωνόπουλο^ μέσα από το εγχείρημα αυτό, μετέφρασα τη «Φιλοσοφία της ένδυσης», δοκίμιο του Όσκαρ Ουάιλντ, που έδωσε απαντήσεις σε προβληματισμούς μου περί μόδας και ατομικής ταυτότητας, καθώς επίσης και το μυθιστόρημα της Τζέιν Ώστιν, «Σάντιτον», που μου έδωσε τη δυνατότητα να ζυγιάσω τις δυνάμεις μου, προτείνοντας στο αναγνωστικό κοινό τη μετάφραση ενός κλασικού έργου σε όρους «συγχρονικότητας».
Η Λαμπριάνα Οικονόμου γεννήθηκε το 1983 στη Χίο. Από τις εκδόσεις Κοβάλτιο, το 2019, κυκλοφόρησε το βιβλίο των Όσκαρ Ουάιλντ και Έντγκαρ Άλαν Πόε «Η φιλοσοφία της ένδυσης και της επίπλωσης» σε μετάφραση και με επίμετρο δικά της.