Του Θωμά Μπιζά*Η ποσότητα των αποβλήτων που παράγουμε συνδέεται απολύτως με τα μοντέλα κατανάλωσης και παραγωγής στο σύγχρονο κόσμο. Αυτός είναι ο βασικότερος λόγος που αντί να μειώνουμε τα σκουπίδια, έχουμε την τάση να τα αυξάνουμε συνεχώς.
Επειδή στην Ελλάδα η ανακύκλωση κυριολεκτικά καρκινοβατεί, έρχονται οι διάφοροι υποστηριχτές της καύσης και λένε ότι, αφού δεν καταφέρνουμε να κάνουμε καλή ανακύκλωση, ας κάνουμε καλή καύση, προκειμένου να μη στέλνουμε τα σκουπίδια στις χωματερές και φωνάζουν οι ιθαγενείς.
Οι υποστηριχτές της καύσης των σκουπιδιών -δυστυχώς οι περισσότεροι είναι γνωστοί καθηγητές- λειτουργούν ως ντίλερ μεγάλων εταιρειών και προπαγανδίζουν την καύση είτε μιλώντας με όρους οργανικής χημείας για τα σωματίδια που μετριούνται στα φουγάρα των εργοστασίων καύσης και όχι στα εδάφη, είτε φέρνοντας παραδείγματα κάποιων ευρωπαϊκών κρατών που έχουν υιοθετήσει την καύση.
Ας δούμε δύο κλασικά παραδείγματα.
Παράδειγμα 1ο η Δανία Οι υποστηριχτές της καύσης εδώ και κάποια χρόνια διαφημίζουν σε όλα τα μέσα το περίφημο εργοστάσιο – πίστα του σκι, το γνωστό Amager Bakke.
Μας δείχνουν σε video και φωτογραφίες το εργοστάσιο δίπλα στον ποταμό και μας κατηγορούν για λαϊκιστές και οπισθοδρομικούς που δεν θέλουμε ένα τέτοιο εργοστάσιο κόσμημα.
Όμως, η Δανία τώρα σκοπεύει να αφήσει πίσω της την εποχή της αποτέφρωσης και να ανεξαρτητοποιηθεί από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050. Μέχρι τότε οι Δανοί θα πρέπει να κλείσουν όλες τις ρυπογόνες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των εγκαταστάσεων αποτέφρωσης αποβλήτων με συμπαραγωγή ενέργειας.
Το 2013 η υπουργός Ida Auken παρουσίασε ένα νέο πρόγραμμα που ονομάζεται «Δανία χωρίς απόβλητα – Ανακυκλώνουμε Περισσότερο, Καίμε Λιγότερο». Στην παρουσίαση του προγράμματος η υπουργός δήλωσε ότι: «στη Δανία αποτεφρώναμε σχεδόν το 80% των οικιακών αποβλήτων μας. Ακόμα κι αν αυτό έχει συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή πράσινης ενέργειας, έχουν χαθεί υλικά και πόροι που διαφορετικά θα μπορούσαν να έχουν ανακυκλωθεί. Τώρα αυτό θα το αλλάξουμε».
Παράδειγμα 2ο η ΣουηδίαΑκούμε πολλούς υποστηριχτές της καύσης να μας λένε ότι η Σουηδία ανακυκλώνει ικανοποιητικά και παράλληλα έχει υιοθετήσει την καύση. Άρα η καύση δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ανακύκλωση. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Λέει κανείς ότι η Σουηδία, επειδή ακριβώς ανακυκλώνει, υποχρεώνεται να κάνει και εισαγωγή σκουπιδιών, προκειμένου να κρατήσει τα εργοστάσια καύσης ανοιχτά, γιατί δεν έχουν πλέον ικανοποιητικές ποσότητες σκουπιδιών να κάψουν;
Λέει κανείς για τους πάγους που λιώνουν στη Σουηδία και ότι τα εργοστάσια καύσης απορριμμάτων έχουν μέρος της ευθύνης για το λιώσιμο των πάγων;
Οι Σουηδοί, επειδή ακριβώς έχουν εργοστάσια καύσης, από τη μία ανακυκλώνουν και από την άλλη αναγκάζονται να φέρνουν μη ανακυκλωμένα προϊόντα στη χώρα τους για να συντηρήσουν τα εργοστάσια καύσης.
Γνωστά παραμύθιαΕνώ η παγκόσμια πολιτική για την καύση των απορριμμάτων αλλάζει πλέον κατεύθυνση, η σημερινή κυβέρνηση και ο κ. Πατούλης κατηγορούν εμάς σαν λαϊκιστές και παρωχημένους και εξαγγέλλουν μεγάλες μονάδες καύσης στη Φυλή και το Σχιστό, λέγοντας τα γνωστά παραμύθια της ασφαλούς διάθεσης και της αύξησης των θέσεων εργασίας στα εργοστάσια.
Ακριβώς το αντίθετο ισχύει.
Πρώτον: οι μονάδες καύσης είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον και δεν πρέπει κατά κανένα τρόπο η καύση να θεωρείται «ασφαλής διάθεση».
Δεύτερον: οι μονάδες καύσης είναι επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου και όχι εντάσεως εργασίας.
Οι μονάδες καύσης με ΣΔΙΤ, που λέει ότι θα κάνει ο κ. Πατούλης, δεν είναι σαν τις κουζίνες του σπιτιού μας που τις ανάβουμε και τις σβήνουμε ό,τι ώρα θέλουμε.
Είναι μονάδες που θα καίνε σκουπίδια 24 ώρες το 24ωρο και 365 ημέρες τον χρόνο. Για να παραμένουν σε 24ωρη λειτουργία χρειάζονται τεράστιες ποσότητες «δευτερογενών καυσίμων», όπως το RDF-SRF. Αλλιώς, απλά δεν θα μπορούν να λειτουργούν.
Και αν κάποτε τα καταφέρουμε και μειώσουμε τα σκουπίδια μας, θα εξακολουθούμε να πληρώνουμε για 27 χρόνια στους εργολάβους τις αρχικά εγγυημένες ποσότητες. Δηλαδή, αφού δεν θα έχουμε σκουπίδια να τους δώσουμε, θα υποχρεωθούμε να αυξάνουμε τα δημοτικά τέλη για να τους αποζημιώνουμε!
Οι φτωχοί θα φάνε τη ρύπανση!Θα ήταν κανείς εντελώς ανόητος αν πίστευε πως ο κ. Πατούλης διάλεξε στην τύχη την Φυλή και το Σχιστό στον Πειραιά για να κάνει τις 2 μονάδες καύσης. Η επιλογή έγινε με αυστηρά ταξικά κριτήρια. Στη δυτική Αθήνα και σε αυτές τις περιοχές του Πειραιά ζουν και εργάζονται τα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Για τον κ. Πατούλη και τους ομοίους του δεν έχει καμιά σημασία αν το ποσοστό των θανάτων από νεοπλασίες στη δυτική Αττική έχει αυξηθεί στο 23,1% έναντι 7,6% στη λοιπή περιφέρεια Αττικής την περίοδο 1999-2016.
Αυτά για τον νυν περιφερειάρχη και τα εργολαβικά συμφέροντα θεωρούνται ασήμαντες λεπτομέρειες. Γι’ αυτούς το μόνο που έχει σημασία, είναι να εξυπηρετηθούν με τον καλύτερο τρόπο τα μεγάλα συμφέροντα που τους στηρίζουν.
* Πρώην εργαζόμενος στο ΣΜΑ Σχιστού και ενεργό μέλος του Δυτικού Μετώπου.