«Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΤΡΥΠΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ»Εγκλήματα στην ελληνική επαρχία
Επιμέλεια: Στράτος ΚερσανίδηςΜε το «Σπιρτόκουτο», το 2002, που ήταν και η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, ο Γιάννης Οικονομίδης αφενός είχε σοκάρει με την ωμή αθυροστομία του, αφετέρου είχε γοητεύσει με τη σκηνοθετική μαεστρία του. Έκτοτε κάθε του ταινία αποτελούσε κινηματογραφικό γεγονός και ο ίδιος φρόντιζε να μην μας απογοητεύει, όπως και έκανε το 2006 με την «Ψυχή στο στόμα», το 2010 με το «Μαχαιροβγάλτη» και το 2014 με το «Μικρό ψάρι».
Τώρα, με την «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς», ο Γιάννης Οικονομίδης επανέρχεται δριμύτερος με μια «μαύρη κωμωδία με στοιχεία γκανγκστερικά, δράση, ερωτική – έρωτας, ιδρώτας, πόθος, σπέρμα – είναι όλα μέσα. Και αρκετό μαύρο χιούμορ», όπως περιγράφει ο ίδιος την ταινία του.
Η ταινία έχει γυριστεί στη Λαμία και διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να συνθέσουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία: μια μοιραία γοητευτική γυναίκα παντρεμένη με ένα επιχειρηματία, μια προδοσία, η οποία έρχεται με τη μορφή της εγκατάλειψης του συζύγου για τα μάτια ενός πρώην λαϊκού τραγουδιστή και νυν ιδιοκτήτη του νυχτερινού κέντρου «Κροκόδειλος», και χρήματα, ένα ολόκληρο εκατομμύριο ευρώ το οποίο έχει πάρει φεύγοντας η ωραία σύζυγος του επιχειρηματία. Σε όλο αυτό εμπλέκονται και οι οικογένειες των δύο αντεραστών – οι μητέρες τους κυρίως – , όλος ο ύποπτος κόσμος της νύχτας, διάφοροι μπάτσοι και εκτελεστές.
Με αυτά και με κείνα, ο Γιάννης Οικονομίδης αφηγείται την ιστορία του, με τη γνωστή σπιρτόζικη σκηνοθεσία, με την ίδια σοκαριστική γλώσσα στους διαλόγους, με κοφτερό χιούμορ. Κι όλα αυτά ως μέσο για να ειπωθούν πράγματα και να αποκαλυφθούν οι κρυμμένες αλήθειες της νεοελληνικής κοινωνίας.
Διαβάστε τι σημειώνει ο ίδιος ο σκηνοθέτης για την ταινία του: «Όπου και να πάω, όπου και να κοιτάξω, ό,τι και να σκεφτώ: Ελλάδα! Αυτή η αλλόκοτη χώρα με τις χίλιες ευλογίες και τις χίλιες κατάρες. Ελλάδα, ένας τόπος για τον οποίο το ρητό «εδώ τα πάντα μπορούν να συμβούν» δεν είναι υπερβολή, αλλά ο κανόνας. Ελλάδα, ο ιδανικός καμβάς για να ζωγραφίσεις επάνω του την πιο απίστευτα πιστευτή κινηματογραφική ιστορία.
Επαρχία, καλοκαίρι, σήμερα. Μια μικρή πόλη χαμένη στον κάμπο. Αφόρητη ζέστη και αφόρητη πλήξη. Μια συζυγική απιστία και ένα εκατομμύριο ευρώ, που κάνει φτερά, ανάβουν τα αίματα. Ο κόσμος κι ο υπόκοσμος συναντιούνται, τα όργανα αρχίζουν να βαράνε κι από κει και πέρα ο κακός χαμός. Όλα αυτά και άλλα τόσα, μαζί με ένα αποθεωτικό μαύρο χιούμορ που όμοιό του δεν έχω ξαναδοκιμάσει ποτέ σε άλλη μου ταινία, αποτελούν τα υλικά του κοκτέιλ της Μπαλάντας. Καλή σας διασκέδαση και... εις άλλα με υγεία».
strakersan@gmail.comkersanidis.wordpress.com «ΤΟ ΒΑΜΜΕΝΟ ΠΟΥΛΙ»
Τα όρια της ανθρώπινης βίας
Το 1965 πρωτοεκδόθηκε στην Τσεχοσλοβακία το βιβλίο του Γέρζι Κοζίνσκι «Το βαμμένο πουλί». Ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει την ωμή βία και τον παραλογισμό που επικρατούσαν στην Ανατολική Ευρώπη στα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση. Προκάλεσε όμως και αντιδράσεις καθώς κάποιοι Ανατολικοευρωπαίου θεώρησαν πως με τα όσα περιγράφει προσβάλλεται ο πολιτισμός τους. Μάλιστα ο ίδιος αλλά και η οικογένειά του υπέστησαν προπηλακισμούς και το βιβλίο απαγορεύτηκε στην Τσεχοσλοβακία. Το βιβλίο όμως άντεξε στο χρόνο, έγινε κλασικό και τώρα μεταφέρεται και στον κινηματογράφο από τον Βάκλαβ Μαρχούλ, με τον ίδιο τίτλο «Το βαμμένο πουλί» (The painted bird).
Η υπόθεση τοποθετείται στην κατεχόμενη από τους ναζί Ευρώπη κατά τα τέλη του πολέμου. Η ζωή για τους ανθρώπους είναι πολύ δύσκολη και έτσι οι γονείς ενός 6χρονου αγοριού, προκειμένου να σώσουν το παιδί τους από το Ολοκαύτωμα, το στέλνουν να ζήσει με τη θεία, κάπου στην επαρχία. Όταν όμως η θεία του πεθαίνει, το αγόρι θα πρέπει να επιβιώσει. Στην ταινία παρακολουθούμε το οδοιπορικό του παιδιού από χωριό σε χωριό, τις σκληρές δοκιμασίες που αντιμετωπίζει, την ανελέητη βία και το πώς καταφέρνει να διατηρήσει ζωντανή την ελπίδα του για ζωή. Ταινία καθηλωτική η οποία εισχωρεί βαθιά στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και τα ανθρώπινα όρια.
Διάρκειας 169 λεπτών και γυρισμένη σε ασπρόμαυρο φιλμ 35 χιλιοστών, η ταινία κέρδισε το βραβείο της UNNICEF στο 76ο Φεστιβάλ της Βενετίας, ενώ ήταν η επίσημη πρόταση της Τσεχίας για το Διεθνές Όσκαρ.
Ο σκηνοθέτης σημειώνει: «Για τον Κοζίνσκι, η βία αποκαλύπτει την ουσία του ανθρώπινης υπόστασης. Για την κινηματογραφική μεταφορά αυτού του κλασικού μυθιστορήματος, ο στόχος μου ήταν να δημιουργήσω μια σειρά από αποσπασματικές ιστορίες, που σωρευτικά οδηγούν τον πρωταγωνιστή μας σε ένα οδοιπορικό στην καρδιά του σκοταδιού της ανθρώπινης ψυχής. (…) Η ψυχή του έργου είναι η ποίηση. Είναι ο ζωντανός ψυχικός κόσμος του πρωταγωνιστή, ο οποίος παραμένει πανέμορφος, παρά τον τρόμο που τον περιβάλλει. (…) Στο μυθιστόρημά του ο Κοζίνσκι δεν διευκρινίζει την ακριβή τοποθεσία στην οποία διαδραματίζονται τα γεγονότα. Γνωρίζουμε μόνο ότι η ιστορία λαμβάνει χώρα κάπου στην Ανατολική Ευρώπη, όπου ομιλείται μια ιδιαίτερη σλαβική διάλεκτος. Αποφάσισα έτσι στην ταινία να ακούγεται μια μίξη από σλαβικά ιδιώματα».
Σ. Κ. ΟΙ ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ«Ο φύλακας» (The warden) του Νιμά Τζαβιντί: Ιράν, δεκαετία του 1960, επί της βασιλείας του τελευταίου Σάχη, Ρεζά Παχλεβί. Σε μια μακρινή περιοχή εκκενώνεται μια φυλακή επειδή πρόκειται να κατεδαφιστεί. Ο ταγματάρχης Γιαχέντ βλέπει την προαγωγή του, που τόσο περιμένει, να κινδυνεύει όταν εξαφανίζεται μυστηριωδώς ένας θανατοποινίτης. Στο ανθρωποκυνηγητό που εξαπολύεται για τη σύλληψή του συμμετέχει και μια κοινωνική λειτουργός. Ο Γιαχέντ γοητεύεται από τη γυναίκα, η οποία είναι πεπεισμένη πως ο δραπέτης είναι αθώος. Ένα καφκικής προσέγγισης κλειστοφοβικό και αγωνιώδες θρίλερ, γεμάτο ανατροπές το οποίο απομυθοποιεί την όποια εξουσία.
«Εγκλωβισμένος» (Chained) του Γιαρόν Σανί: Ο Ρασί εργάζεται ως αστυνομικός στο Τελ Αβίβ δεκαπέντε χρόνια. Μια μέρα κατά τη διάρκεια ενός αστυνομικού έλεγχου και χωρίς να το καταλάβει, κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση και τίθεται σε διαθεσιμότητα. Όλο αυτό έχει αντίκτυπο στο γάμο του και στη σχέση του με τη θετή του κόρη.
«Μετά το γάμο» (After the wedding) του Μπαρτ Φρέντλιχ: Η Ιζαμπέλ φροντίζει τα παιδιά ενός ορφανοτροφείου στα περίχωρα της Καλκούτας. Αντιμετωπίζοντας τεράστιο οικονομικό πρόβλημα για τη λειτουργία του στηρίζει τις ελπίδες της σε μια γυναίκα ευεργέτη η οποία θέλει να την βοηθήσει οικονομικά. Μόνο που πρέπει να ταξιδέψει ως τη Νέα Υόρκη για να την συναντήσει. Η συνάντηση όμως κρύβει ένα μεγάλο μυστικό. Ριμέικ της ομώνυμης ταινίας της Σουζάνε Μπίερ του 2007.
«Σκοτεινά νερά» (Dark waters) του Τοντ Χέινς: Μεγαλοδικηγόρος σε θέματα περιβάλλοντος για μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, ο Ρομπ βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας του. Μετά από την καταγγελία δύο αγροτών πως η εταιρεία DuPont αποβάλλει στο ποτάμι τοξικά απόβλητα εξαιτίας των οποίων καταστρέφονται γεωργικές εκτάσεις και πεθαίνουν τα ζώα, ο Ρομπ μπαίνει σε μια 15χρονη σκληρή διαμάχη βάζοντας σε κίνδυνο την καριέρα του, την υγεία του και τις σχέσεις με την οικογένειά του. Βασισμένη σε αληθινά γεγονότα.
«Ο αόρατος άνθρωπος» (The invisible man) του Λι Γουανέλ: Η Σεσίλια Κας το σκάει με τη βοήθεια της αδελφής της, ενός φίλου και της μικρής του κόρης από τον βίαιο σύζυγό της ο οποίος την κακοποιεί. Μετά από λίγο καιρό ο πλούσιος επιστήμονας σύζυγός της αυτοκτονεί και η Σεσίλια κληρονομεί ένα σημαντικό μέρος της τεράστιας περιουσίας του. Η ίδια υποψιάζεται πως πρόκειται για παγίδα και όταν αρχίζουν να απειλούνται τα αγαπημένα της πρόσωπα προσπαθεί να πείσει τους γύρω της πως μια αόρατη παρουσία την στοιχειώνει. Μια νέα εκδοχή της γνωστής ιστορίας του Χ. Τζ. Γουέλς με το δραματουργικό βάρος να περνά στο γυναικείο χαρακτήρα.
«Ο δρόμος της επιστροφής» (The way back) του Γκάβιν Ο’ Κόνορ: Ο Τζακ Κάνινγχαμ καταφέρνει χάρη στις ικανότητές του στο μπάσκετ να πάρει υποτροφία για το πανεπιστήμιο. Το μέλλον του προδιαγράφεται λαμπρό, όταν για άγνωστους λόγους αποφασίζει να παρατήσει τα πάντα και να αποσυρθεί. Έτσι τον παίρνει ο κατήφορος, βυθίζεται στο αλκοόλ και ο γάμος του διαλύεται. Όταν θα του ζητηθεί να αναλάβει ως προπονητής την ομάδα μπάσκετ του πανεπιστημίου, εκείνος δέχεται και η ομάδα πηγαίνει από νίκη σε νίκη. Ο Τζακ βρίσκει ένα νόημα στη ζωή του εκπλήσσοντας τους πάντες αλλά και τον εαυτό του.
«Φύγαμε» (Onward) του Νταν Σκάνλον: Τοποθετημένο στα προάστια ενός φανταστικού κόσμου, το «Φύγαμε», η νέα ταινία της Ντίσνεϊ και Πίξαρ, συστήνει στο κοινό δυο αδέλφια-ξωτικά που μπλέκονται σε μια απίθανη περιπέτεια για να ανακαλύψουν αν υπάρχει ακόμα μαγεία εκεί έξω.
Σινεφίλ