Η ανταρσία των διεθνών ποδοσφαιριστών που «γέννησε» μια ταινία...
Το φθινόπωρο του 1953, η αποστολή της Εθνικής Ελλάδος ετοιμάζεται για το πρώτο ματς της προκριματικής φάσης του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1954 που θα διεξαγόταν στην Ελβετία. Η «γαλανόλευκη» θα αντιμετώπιζε στον πρώτο αγώνα το Ισραήλ. Όμως, η ΕΠΟ όφειλε οδοιπορικά στους ερασιτέχνες, τότε, ποδοσφαιριστές της Εθνικής οι οποίοι με επικεφαλής τον Ανδρέα Μουράτη του Ολυμπιακού αποφάσισαν να αποχωρήσουν από το ξενοδοχείο και να πάνε στα γραφεία της ΕΠΟ, προκειμένου να ζητήσουν να πληρωθούν τα οδοιπορικά που τους οφείλονταν. Ο μοναδικός που αρνήθηκε να συμμετάσχει στην πρωτοφανή για τα χρονικά δεδομένα συνδικαλιστική ενέργεια ήταν ο Ηλίας Ρωσσίδης, ο οποίος λίγο αργότερα έλαβε ειδική μνεία γι’ αυτήν του την ενέργεια και χρίστηκε από την ομοσπονδία ισόβιος αρχηγός του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος. Η διοίκηση της ΕΠΟ βρέθηκε αρχικά σε αδιέξοδο, αλλά υποσχέθηκε να δώσει λύση στο ζήτημα μετά τον αγώνα με το Ισραήλ.
Την 1 Νοεμβρίου του 1953, η εθνική ομάδα με γκολ του Θανάση Μπέμπη νίκησε 1-0 το Ισραήλ. Τα δημοσιεύματα της επόμενης ημέρας τόνιζαν το μουδιασμένο κλίμα που υπήρχε στην ομάδα, ενώ εξήραν την ψυχραιμία της ομοσπονδίας, καθώς υπήρχε κίνδυνος να αμαυρωθεί η φήμη της χώρας αν τυχόν έπαιρνε άλλη τροπή το οτιδήποτε.
Η σκληρότητα της ΕΠΟ«Καθήκον των Ελλήνων παικτών είναι να αγωνίζονται και να πίπτουν, όχι δι’ υλικά αγαθά, αλλά διά την δόξαν», τόνιζαν οι εφημερίδες της εποχής.
Ο Ανδρέας Μουράτης θεωρήθηκε «υποκινητής» της ανταρσίας και η ΕΠΟ με τους Μανταλόζη, Καραπατή, Σούλη, Πούλη, Νεμπίδη, Εμμανουηλίδη, Σεραφείδη, Δαρίβα, Πετρόπουλο, Μπέμπη, Δρόσο, Αλούπη, Ιωάννου και Νεστορίδη τους απέκλεισαν δια βίου. Μια πολύ “σκληρή” απόφαση, καθώς το μόνο που έκαναν οι παίκτες ήταν να ζητήσουν τα οφειλόμενα από την ομοσπονδία. Όπως ήταν φυσικό ο φίλαθλος κόσμος διχάστηκε, αλλά οι περισσότεροι ήταν με το μέρος των ποδοσφαιριστών, ενώ ακόμα και ο Τύπος που είχε φανεί ιδιαίτερα επικριτικός, στάθηκε ενάντια σε αυτή την απόφαση.
«Η Ανωτάτη Ποδοσφαιρική Αρχή είναι ο ηθικός αυτουργός της, λυπηρής κατά τ’ άλλα, στάσης που κράτησαν οι διεθνείς μας. Οι αποφάσεις της ΕΠΟ μετά από αυτήν υπήρξαν βεβιασμένες, αψυχολόγητες και άδικες», ανέφερε χαρακτηριστικά ένα δημοσίευμα. Χρειάστηκε κυβερνητική πρωτοβουλία και συγκεκριμένα η παρέμβαση του Δημοσθένη Καλλία, υπουργού Παιδείας μετά από 10 ολόκληρους μήνες, προκειμένου να δοθεί μία λύση, η οποία ήταν να χαριστούν οι ποινές σε όλους τους παίκτες.
Δεξιοτέχνες και στην υποκριτικήΗ διεκδίκηση των χρημάτων από τους παίκτες της Εθνικής στάθηκε αφορμή ο Βασίλης Γεωργιάδης, ο οποίος έκανε τα πρώτα του βήματα ως σκηνοθέτης, να γυρίσει μία ταινία με αφορμή εκείνα τα γεγονότα. Είχε μάλιστα την πρωτότυπη ιδέα να χρησιμοποιήσει αντί για ηθοποιούς τους ίδιους τους ποδοσφαιριστές που συμμετείχαν στην “ανταρσία”: Μανταλόζης, Πούλης, Λινοξυλάκης, Μουράτης και Πετρόπουλος ήταν οι κύριοι πρωταγωνιστές, ενώ και άλλοι μεγάλοι παίκτες της εποχής εμφανίζονται στην ταινία. Ο Ανδρέας Μουράτης, μάθαινε τον ρόλο του ακουστικά, καθότι αναλφάβητος, γεγονός που έκανε ακόμα πιο ιδιαίτερη την ερμηνεία του.
Στην ταινία, που πήρε τον τίτλο “Οι Άσσοι των γηπέδων” πήρε μέρος και ο Ηλίας Ρωσσίδης, παρά το γεγονός ότι δεν είχε συνασπιστεί με τους συμπαίκτες του στη διεκδίκηση των οφειλομένων τους. Τους ποδοσφαιριστές-ηθοποιούς πλαισίωσαν καταξιωμένοι έλληνες πρωταγωνιστές της εποχής, όπως οι γνωστοί ποδοσφαιρόφιλοι Γιώργος Φούντας και Νίκος Τσιφόρος, ο δημιουργός της «Κάλπικης Λίρας» Γιώργος Τζαβέλλας και ο Μιχάλης Κακογιάννης. Το σενάριο υπέγραψε ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος μεταξύ άλλων, Ιάκωβος Καμπανέλλης. Το θέμα; Το οικονομικό αίτημα έγινε «θέμα τιμής». Σε ματς της Εθνικής ένας ξένος παίκτης χτύπησε βίαια τον Κώστα Λινοξυλάκη εκτός φάσης κατά τη διάρκεια μιας αναμέτρησης κι ο Ανδρέας Μουράτης είχε ανταποδώσει στα αποδυτήρια. Αυτό προκάλεσε την αποβολή του Μουράτη από την Εθνική και άλλοι τέσσερις συμπαίκτες του τιμωρήθηκαν με παρόμοιο τρόπο επειδή τον στήριξαν. Απεικονίζονται οι προσπάθειες των παικτών να δικαιωθούν, η στήριξη των φιλάθλων και των συναδέλφων τους αλλά και μικρές άλλες ιστορίες, όπως η βιοπάλη του Μουράτη να ανταποκριθεί στις οικονομικές ανάγκες της οικογένειάς του, οι καυγάδες του Μανταλόζη με την αρραβωνιαστικιά του ή η ανυπομονησία του γόη της εποχής Λάκη Πετρόπουλου να συναντήσει την Ιταλίδα σταρ Σιλβάνα Παμπανίνι.
Ιστορική ταινίαΗ ταινία αποτελεί το μοναδικό τηλεοπτικό ντοκουμέντο των μεγάλων ποδοσφαιριστών εκείνης της εποχής, ενώ διασώζονται και αποσπάσματα από τις περιγραφές του κορυφαίου ραδιοφωνικού σπίκερ Μιχάλη Γιαννακάκου. Πάντως οι εμπορικές προσδοκίες της ταινίας δεν επιβεβαιώθηκαν καθώς “κόπηκαν” μόλις 19.276.
Ο Βασίλης Γεωργιάδης, ο οποίος στη συνέχεια γνώρισε μεγάλη επιτυχία (μεταξύ άλλων, υπήρξε προτεινόμενος δύο φορές από την Αμερικανική Ακαδημία για βραβείο Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας), είχε δηλώσει πως εκείνη η πρώτη του δουλειά θα βρίσκεται ισόβια στην καρδιά του για πολλούς λόγους και, κυρίως, επειδή είχε θέμα το αγαπημένο του ποδόσφαιρο. Η ταινία προβλήθηκε στους ελληνικούς κινηματογράφους τέτοιες μέρες του Μάρτη του 1956.
Μ. Διόγος