** Ανησυχία και επαγρύπνηση από την τοπική κοινωνία ** Δημοτική Αρχή, Περιφέρεια Θεσσαλίας και κυβέρνηση σε «ανεξήγητη» αμηχανία
Η πόλη του Βόλου είναι μία από τις ελληνικές πόλεις που υποφέρουν από την ατμοσφαιρική ρύπανση, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες η αστικοποίηση, η αυξημένη εκβιομηχάνιση και η εκτεταμένη χρήση ΙΧ, είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας του αέρα στην περιοχή. Οι μετεωρολογικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ενώ η σύνθετη τοπογραφία του Βόλου οξύνει επεισόδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης καθώς, δεν είναι όμως μόνο οι χαμηλής έντασης άνεμοι που εγκλωβίζουν ουσιαστικά τη ρύπανση πάνω από την πόλη. Ακόμη και όταν φυσούν ισχυροί νότιοι άνεμοι, η ρύπανση παραμένει, καθώς το Πήλιο λειτουργεί σαν φυσικό τείχος. Στην κατάσταση αυτή θα πρέπει να προστεθεί ότι από το 2012 και μετά, οι εκτεταμένες καύσεις υλικών από τα τζάκια και τις ξυλόσομπες, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αποτελούν σημαντική αιτία για τη ρύπανση στον Βόλο, ενώ σημαντικό ρόλο έχει και το σκραπ, ιδίως για την περιοχή των Παλαιών. Έτσι, σε μία πόλη που αντιμετωπίζει ήδη μεγάλο πρόβλημα αερορύπανσης, η καύση του RDF από ένα εργοστάσιο εντός αστικού ιστού, είναι λογικό να προκαλεί ανησυχία για περαιτέρω επιβάρυνση της κατάστασης.
Η τσιμεντοβιομηχανία της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣΤο εν λόγω εργοστάσιο είναι η Τσιμεντοβιομηχανία της ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ (της γαλλο-ελβετικής πολυεθνικής Lafarge Holcim), το οποίο, το 2013, ζήτησε άδεια για να καίει εναλλακτικά καύσιμα (RDF, δηλαδή απορρίμματα, υλικά στα οποία περιλαμβάνονται χαρτί, γυαλί και πλαστικό) ως καύσιμο, προκειμένου να παράγει τσιμέντο, καταθέτοντας την απαραίτητη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Ακολούθησε θετική γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας επί της μελέτης, αλλά κομβικό σημείο, υπήρξε η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) από το υπουργείο Περιβάλλοντος το 2014, κατά τη διάρκεια της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και επί υπουργίας κ. Μανιάτη, που έδινε το δικαίωμα στην ΑΓΕΤ για καύση 100.000 τόνων RDF και 100.000 τόνων άλλων εναλλακτικών υλικών, σε μερική αντικατάσταση των χρησιμοποιούμενων συμβατικών στερεών καυσίμων (μίγμα άνθρακα πετ κοκ και αγροτική βιομάζα).
Στις 24/02/2017 εκδόθηκε απόφαση τροποποίησης της έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), όπου δόθηκε η δυνατότητα στην εταιρεία να καίει 200.000 τόνους εναλλακτικά καύσιμα, από τα οποία οι 100.000 θα είναι RDF, εκτός από τις 150.000 τόνους πετ κοκ που είχε ήδη άδεια να καίει, ενώ παραχωρήθηκαν επίσης στην ΑΓΕΤ και λιμενικές διευκολύνσεις για τη μεταφορά των εναλλακτικών καυσίμων και με πλοία, όχι μόνο με φορτηγά όπως συνέβαινε μέχρι τότε.
Οι εξελίξεις αυτές πυροδότησαν αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία του Βόλου, οι οποίες εκφράστηκαν και με δύο πρωτοφανείς για τα δεδομένα της πόλης κινητοποιήσεις με τη συμμετοχή αρκετών χιλιάδων πολιτών. Σε συναντήσεις του τότε αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος κ. Σωκράτη Φάμελλου με φορείς και τους τοπικούς βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ εκφράστηκε η έντονη ανησυχία που υπάρχει στους κόλπους της πόλης για την καύση εναλλακτικών καυσίμων εκ μέρους της ΑΓΕΤ. Αποτέλεσμα της συνάντησης ήταν ότι συμφωνήθηκε, μεταξύ άλλων, να υπάρξει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που θα διέπει τη σύνθεση και τους κανόνες καύσης των αποβλήτων συνολικά, ότι παράλληλα θα ελέγχεται η ποιότητα και η σύσταση του καυσίμου, καθώς και ότι οι υπηρεσίες του υπουργείου θα παρακολουθούν στενά όλες τις διαδικασίες και τους ελέγχους που προβλέπονται από όποιες υπηρεσίες είναι αρμόδιες.
Επόμενη εξέλιξη ήταν η συνάντηση του αναπληρωτή υπουργού με τους εκπροσώπους της ΑΓΕΤ-ΗΡΑΚΛΗΣ στις 27/03/2017, ώστε να βρεθεί ένας κοινός τόπος για τη χρήση των εναλλακτικών καυσίμων και τις ακόλουθες προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούνται. Συμφωνήθηκε ένα πλαίσιο λειτουργίας της Τσιμεντοβιομηχανίας για το συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ είχε επίσης συμφωνηθεί η ανάγκη εφαρμογής απολύτως ασφαλών διαδικασιών με πιο αυστηρούς ελέγχους στα εισερχόμενα εναλλακτικά καύσιμα και στις αέριες εκπομπές.
Οι φορείς της πόλης αντιδρούνΓεγονός ωστόσο αποτελεί ότι η τοπική κοινωνία κάθε άλλο παρά καθησυχάστηκε από τις ανωτέρω εξελίξεις, καθώς τόσο οι πολίτες όσο και οι επιστημονικοί και κοινωνικοί φορείς της πόλης (όπως ο Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας, το Αχιλλοπούλειο Νοσοκομείο Βόλου, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, και το ΤΕΕ Μαγνησίας), εκφράζουν όλο αυτό το διάστημα με σαφή τρόπο τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία η καύση εναλλακτικών καυσίμων από την ΑΓΕΤ και ζητούν την ενεργοποίηση των απαραίτητων ελεγκτικών μηχανισμών, απαιτώντας δε τη συμμετοχή των κοινωνικών φορέων στην ελεγκτική διαδικασία.
Όλα τα παραπάνω, αποτελούν το περιεχόμενο Ερώτησης του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας κ. Αλέξανδρου Μεϊκόπουλου προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την 1η Αυγούστου του 2019. Από τις απαντήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι πολίτες του Βόλου δεν έγιναν σοφότεροι. Αντίθετα, προέκυψαν περισσότεροι λόγοι ανησυχίας καθώς το υπουργείο, αφενός δεν διαθέτει αξιόπιστα στοιχεία καταγραφής μη αστικών ατμοσφαιρικών ρύπων και, αφετέρου δεν βεβαιώνει επίσημα ότι η ΑΓΕΤ έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί τον απαραίτητο μηχανολογικό εξοπλισμό που κάνει ασφαλή την καύση του εναλλακτικού καυσίμου RDF. Το γεγονός αυτό καθώς και ένα πρόσφατο τηλεοπτικό ρεπορτάζ του ΑΝΤ1 για το ίδιο θέμα, σύμφωνα με το οποίο μετρήθηκε υπέρβαση των ορίων αέριας ρύπανσης – μία στις τρείς ημέρες - αποτέλεσε την αφορμή για την κατάθεση νέας Ερώτησης προς το ΥΠΕΝ, την οποία συνυπογράφουν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Μαγνησίας, Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος και Κατερίνα Παπανάτσιου.
Μαρίνος Μουζακίτης