Εκατοντάδες γυναίκες στους δρόμους κατά της έμφυλης βίαςΣτις 26 του περασμένου Σεπτέμβρη, εκατοντάδες Παλαιστίνιες άφησαν για πρώτη φορά το φόβο στο σπίτι, βγήκαν στους δρόμους και ύψωσαν συλλογικά τις φωνές τους κατά της πατριαρχίας που τις κακοποιεί και τις δολοφονεί ατιμώρητα, χωρίς να ξεχνούν την αποικιοκρατία του Ισραήλ. Οι διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε δώδεκα πόλεις της Παλαιστίνης, στο Ισραήλ και στο Βερολίνο. Με εξαίρεση τη διαδήλωση στην Ιερουσαλήμ, που κατεστάλη από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας, οι υπόλοιπες ολοκληρώθηκαν χωρίς προβλήματα.
Καταλύτης για το ξέσπασμα των γυναικών ήταν ακόμα μία γυναικοκτονία, ακόμα ένα «έγκλημα τιμής»** με θύμα τη 21χρονη Ισρά Γκραγιέμπ, στις 22 Αυγούστου 2019. Η Ισρά ήταν μακιγιέζ, ζούσε σ’ ένα χωριό κοντά στη Βηθλεέμ και επρόκειτο να παντρευτεί σύντομα έναν άντρα που δεν τον ενέκρινε η οικογένειά της. Ήταν χαρούμενη και ανάρτησε στη σελίδα της σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο με τον εαυτό της και το μέλλοντα σύζυγό της. Η οικογένειά της θεώρησε ότι η δημοσιοποίηση φωτογραφιών της ανύπαντρης Ισρά με έναν άνδρα που δεν είναι σύζυγός της, την ατιμάζει. Έτσι, οι πέντε άντρες της οικογένειάς (πατέρας, τρία αδέλφια, κουνιάδος) ανέλαβαν να ξεπλύνουν το ντρόπιασμα δολοφονώντας την βάναυσα: την ξυλοκόπησαν άγρια και την εκπαραθύρωσαν από το 2ο όροφο του διαμερίσματός τους. Επέζησε, τα αδέλφια της την μετέφεραν στο νοσοκομείο όπου δήλωσαν ότι έπεσε μόνη της από το παράθυρο. Όντας αποφασισμένοι, όμως, να «ξεπλύνουν τη ντροπή της οικογένειας», συνέχισαν τον ξυλοδαρμό μέχρι το θάνατό της.
Παρά τη δηλωμένη οικειοθελή εκπαραθύρωση, οι γιατροί βρίσκουν στο σώμα της Ισρά πολλαπλά τραύματα, πολλά θανατηφόρα, προερχόμενα από συνεχή σωματική κακοποίηση. Στο συγκλονιστικό, άλλωστε, βίντεο, που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης -από ανώνυμο άτομο του ιατρικού προσωπικού του νοσοκομείου- ακούγονται οι κραυγές της Ισρά, που καλούσε για βοήθεια την αστυνομία.
Η διοίκηση του νοσοκομείου, συνένοχη, αποσιωπά το έγκλημα, ενώ η οικογένεια της Ισρά διαρρέει ότι είχε νοητικά προβλήματα και ήταν δαιμονισμένη. Ισχυρίζονται ότι πρόθεση του ξυλοκοπήματος ήταν ο εξορκισμός. Όσο για τη Δικαιοσύνη, οι Παλαιστίνιες γνωρίζουν πολύ καλά ότι όταν πρόκειται να επιβάλει ποινές για γυναικοκτονίες, και ειδικότερα για «εγκλήματα τιμής», επιδεικνύει κατανόηση και μεγαλοθυμία. Για αυτό, εξάλλου, το σύστημα απονομής δικαιοσύνης βρίσκεται στο στόχαστρο των γυναικών. «Να αποδοθεί δικαιοσύνη για την Ισρά και τόσες άλλες γυναίκες. Δεν υπάρχει δικαιοσύνη», λέει η Αμάλ Καγιάτ. «Θέλουμε ένα δικαστικό σύστημα και νόμους που να μας προστατεύουν. Ο Ποινικός Κώδικας είναι του 1960 και δεν προστατεύει τις γυναίκες, ενώ οι ποινές για αυτούς που κακοποιούν ή δολοφονούν, όταν υπάρχουν, είναι πολύ μικρές.»
Tο πρωτοφανές κύμα αγανάκτησης για το ένα ακόμα «έγκλημα τιμής» που σηκώθηκε καταρχάς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αργότερα στις διαδηλώσεις, κατάφερε να κάνει ρωγμές στο τείχος της συνένοχης σιωπής και ανάγκασε τον πρωθυπουργό να δηλώσει ότι «η περίπτωση της Γκραγιέμπ διερευνάται. Διάφορα άτομα κρατούνται και ανακρίνονται».
Δύο βδομάδες μετά τη δολοφονία της Ισρά, μια μικρή ομάδα φεμινιστριών με το όνομα «Tal’ at» (Βγαίνω στο δρόμο) καλεί δημόσια τις Παλαιστίνιες να ξεσηκωθούν και να βγουν στο δρόμο. «Για την Ισρά και όλες τις άλλες γυναίκες που έχουμε χάσει από την αρχή του χρόνου, αλλά και για αυτές που τα σώματά τους και οι ψυχές της υφίστανται την καθημερινή σεξιστική βία». Και συνεχίζουν: «Το μήνυμά μας είναι ότι η ασφάλεια και η αξιοπρέπεια των γυναικών στην Παλαιστίνη δεν είναι αποκλειστική υπόθεση των γυναικών, αλλά πρέπει να βρίσκονται στο επίκεντρο των πολιτικών χειραφέτησης. Η ελευθερία των γυναικών δεν μπορεί συνεχώς να αναβάλλεται για μετά την εθνική απελευθέρωση, γιατί δεν υπάρχει ελεύθερη πατρίδα χωρίς ελεύθερες γυναίκες. Επιδιώκουμε να οικοδομήσουμε έναν κόσμο διαφορετικό. Συνεπώς, η δική μας χειραφέτηση είναι συνυφασμένη με την ανατροπή του καπιταλισμού, της αποικιοκρατίας και της πατριαρχίας ταυτόχρονα. Θέλουμε μια πατρίδα ελεύθερη από όλες τις μορφές καταπίεσης. Στόχος μας, η κατανόηση της σύνδεσης της καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών με την καταπολέμηση της ισραηλινής αποικιοκρατίας». Καλούν δε για συμφιλίωση και ανασυγκρότηση της παλαιστινιακής συλλογικής συνείδησης παρά το γεωγραφικό κατακερματισμό. Μοιάζει σαν το νέο φεμινιστικό κίνημα που πρωτοστατεί ή αναδύεται σε μη δυτικές κοινωνίες να έχει γυρίσει τις σελίδες του μεταφεμινισμού και της αποδόμησης του φύλου ως κοινωνικής κατηγορίας, των προηγούμενων δεκαετιών, σαν να πιάνει το κομμένο ή εξασθενημένο νήμα του φεμινισμού της απελευθέρωσης των γυναικών σ’ έναν κόσμο απελεύθερων και χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπων και να χαράζει έμπρακτα και αγωνιστικά τη δική του ουτοπία.
Γεωργία ΝτούσιαΣημειώσεις* Ένα από τα κεντρικά συνθήματα των γυναικών στις διαδηλώσεις (26/9/2019).** Το 2019 έχουν καταγραφεί 34 γυναικοκτονίες, πάνω από τις μισές έχουν διαπραχθεί «για να διασωθεί η τιμή της οικογένειας». Τους δύο πρώτους μήνες του 2020 έχουν καταγραφεί δύο, η μία στη Δυτική όχθη και η άλλη στη Γάζα.