Την συνέντευξη πήρεο Δημήτρης ΓκιβίσηςΠώς βλέπεις να εξελίσσεται η μάχη του Σάντερς με τον Μπάιντεν και πώς ερμηνεύεις το προβάδισμα του Μπάιντεν;Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Μπάιντεν θα είναι ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος. Έχει ένα προβάδισμα που είναι πολύ δύσκολο για τον Σάντερς να το ξεπεράσει και κυριαρχεί στις εθνικές δημοσκοπήσεις και στις δημοσκοπήσεις των πολιτειών. Από την άλλη πλευρά, καθώς έχει εξαπλωθεί η επιδημία του COVID-19, ο Σάντερς μιλάει τακτικά σε απευθείας συνδέσεις για το πώς θα πρέπει η κυβέρνηση να ανταποκριθεί στην πανδημία, ενώ ο Μπάιντεν έκανε λίγες δημόσιες δηλώσεις τις τελευταίες μέρες. Είναι πιθανό ο COVID-19 να αλλάξει τη δυναμική του αγώνα.
Γιατί κερδίζει ο ΜπάιντενΓιατί δεν έχουν ψηφίσει περισσότεροι άνθρωποι τον Σάντερς;Φαίνεται ότι το κύριο ζήτημα για τους ψηφοφόρους στις προκριματικές εκλογές ήταν η εκλεξιμότητα, και το γεγονός ότι κατευθύνονται περισσότερο στον Μπάιντεν νομίζω ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αφήγηση των κυρίαρχων ΜΜΕ και στην πίεση που ασκούν, και εν μέρει στο ότι οι άνθρωποι γενικά αντιλαμβάνονται ως περισσότερο εκλέξιμους τους κεντρώους υποψήφιους. Είναι ενδιαφέρον ότι η βάση των Δημοκρατικών γενικά έχει θετική γνώμη για τον Σάντερς, και συμφωνεί μαζί του σε βασικά ζητήματα. Οι δημοσκοπήσεις, ακόμη και σε πολιτείες που κέρδισε ο Μπάιντεν, δείχνουν ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι τάσσονται υπέρ της αντικατάστασης της ιδιωτικής ασφάλισης με ένα καθολικό μοντέλο ενιαίας πληρωμής, το οποίο υποστηρίζει ο Σάντερς και ο Μπάιντεν αντιτίθεται. Στις δημοσκοπήσεις στην πολύ συντηρητική πολιτεία του Τέξας, στην οποία κέρδισε ο Μπάιντεν, η πλειοψηφία των Δημοκρατικών ψηφοφόρων είπε ότι προτιμά το σοσιαλισμό από τον καπιταλισμό. Έτσι, ακόμα και αν οι άνθρωποι είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένοι ιδεολογικά με τον Σάντερς, ψηφίζουν τον Μπάιντεν επειδή πιστεύουν ότι έχει περισσότερες πιθανότητες για να νικήσει τον Τραμπ. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα μια ανάλυση του Πολ Χάιντεμαν (
https://www.jacobinmag.com/2020/03/super-tuesday-liberalism-political-revolution-sanders), στην οποία αναφέρει ότι οι περισσότεροι ψηφοφόροι δεν δίνουν μεγάλη προσοχή στην πολιτική, και ότι επηρεάζονται για το ποιον θα ψηφίσουν από τους ηγέτες των κομμάτων. Έτσι, και καθώς φαινόταν όλο και πιο πιθανό ότι ο Σάντερς θα κέρδιζε το χρίσμα, οι ηγέτες και τα κεντρικά στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος συσπειρώθηκαν γρήγορα γύρω από τον Μπάιντεν, και οι περισσότεροι ψηφοφόροι ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί αυτό είναι να δημιουργηθούν οργανώσεις της εργατικής τάξης που να εμπλέκουν περισσότερους ανθρώπους στην πολιτική. Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες: ο Σάντερς εξαρτιόταν από την αύξηση της προσέλευσης των μη παραδοσιακών ψηφοφόρων. Η προσέλευση αυξήθηκε, αλλά η μεγαλύτερη αύξηση ήταν των πλουσιότερων ψηφοφόρων που προτιμούν τον Μπάιντεν. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις για εμπόδια στους ψηφοφόρους, όπως, για παράδειγμα, οι πολύ μεγάλες ουρές, τα κλειστά εκλογικά τμήματα σε μέρη που υπήρχαν νέοι και ψηφοφόροι της εργατικής τάξης, κλπ. Αλλά αυτοί είναι δευτερεύοντες παράγοντες για τις απώλειες του Σάντερς.
Τι περιθώρια έχει ο Σάντερς για να καλύψει τη διαφορά από τον Μπάιντεν;Αμφιβάλλω αν υπάρχουν πολλά που μπορεί να κάνει. Νομίζω ότι το καλύτερο είναι να συνεχίσει αυτό που έχει ξεκινήσει να κάνει: να υποβάλει προτάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19. Με εξαίρεση τη βουλεύτρια Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτέζ, και μερικούς/ες άλλους/ες ακόμη, ο Σάντερς είναι ο μόνος εξέχων πολιτικός σε εθνικό επίπεδο που απαιτεί επαρκείς απαντήσεις για την κρίση της δημόσιας υγείας και για την οικονομική κρίση. Ο Μπάιντεν απουσιάζει, και καθώς η κρίση επιδεινώνεται οι ψηφοφόροι ενδέχεται να κατευθυνθούν προς τον Σάντερς και στα τολμηρά αιτήματά του για οικονομική ανακούφιση. Ταυτόχρονα, ο ιός και τα μέτρα που είναι απαραίτητα για την εξάπλωσή του, θα οδηγήσουν πιθανώς σε αναβολή ή ακύρωση των υπόλοιπων προκριματικών εκλογών, και πιθανότατα θα μειώσουν την προσέλευση. Αυτά ωφελούν τον Μπάιντεν. Ο Σάντερς πρέπει επίσης να γίνει πολύ πιο επικριτικός απέναντι στον Μπάιντεν. Μέχρι πρόσφατα ήταν πολύ διστακτικός στις επιθέσεις του, και ακόμα και τώρα οι επικρίσεις του είναι αρκετά ήπιες. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι ο Μπάιντεν έχει ένα τρομερό παρελθόν, πηγαίνοντας πίσω στην αντιδραστική αντιπολίτευση που έκανε τη δεκαετία του 1970, στο ότι ηγήθηκε του πολέμου κατά των ναρκωτικών τη δεκαετία του 1980, κλπ. Ο Σάντερς δεν έχει αναφερθεί ούτε καν σε αυτές τις πτυχές της ιστορίας του Μπάιντεν, αλλά ακόμα και αν αρχίσει τώρα να τον χτυπάει σκληρά, πιθανότατα είναι πολύ αργά.
Το κίνημα ΣάντερςΜε αφορμή την αναφορά σου στον κορωνοϊό, να μιλήσουμε για το τι προτείνουν οι δύο υποψήφιοι για την αντιμετώπιση της κρίσης.Ο Σάντερς απαιτεί ισχυρή κυβερνητική παρέμβαση στην οικονομία, και γενναιόδωρη οικονομική ανακούφιση για την εργατική τάξη. Για παράδειγμα, ζητάει να σταματήσουν οι εξώσεις, οι κατασχέσεις, και οι περικοπές στην κοινωνική πρόνοια, και να δίνονται 2.000 δολάρια μηνιαίως στον καθένα σε όλη τη διάρκεια της κρίσης. Επίσης, με αφορμή την κρίση, επισημαίνει την ανάγκη για τα προγράμματα τα οποία είχε ήδη υποστηρίξει, όπως το Medicare for All. Ο Μπάιντεν, από την άλλη πλευρά, έχει μιλήσει ελάχιστα. Το μόνο που έκανε ήταν να εξαφανιστεί την περασμένη εβδομάδα, ενώ ο Τραμπ και το Κογκρέσο διαπραγματεύονται τα πακέτα ανακούφισης. Το οικονομικό πακέτο του Μπάιντεν είναι πολύ πιο τεχνοκρατικό και λιγότερο γενναιόδωρο από αυτό του Σάντερς. Γενικά, φαίνεται να στηρίζεται στο εξής μότο: μια ψήφος στον Μπάιντεν είναι μια ψήφος για την επιστροφή στην προ Τραμπ κανονικότητα. Ο Μπάιντεν είναι ο υπερήφανος υποψήφιος του νεοφιλελεύθερου στάτους κβο.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του μαζικού κινήματος που έχει δημιουργηθεί γύρω από την υποψηφιότητα του Σάντερς, και τι ελπίδες δημιουργεί για το μέλλον η στροφή προς τα αριστερά μεγάλων τμημάτων της αμερικανικής κοινωνίας;Το κίνημα αυτό ξεπερνά τις διαφορές της φυλής, του φύλου και της εθνικότητας, αν και δυσκολεύεται να κερδίσει σημαντική υποστήριξη από τους ηλικιωμένους. Έχει φέρει σε επαφή πολλές προοδευτικές οργανώσεις και αρκετά συνδικάτα, και τροφοδοτείται κυρίως από τους ανθρώπους της εργατικής τάξης, ειδικά τους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα, που κάνουν δωρεές λίγων δολαρίων στην εκστρατεία του Σάντερς σε πρωτοφανείς αριθμούς. Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα της εκστρατείας του, όπως και αυτής του 2016, είναι ότι έχει αυξήσει τις προσδοκίες των εργαζομένων για το τι είναι δυνατό. Όπως τονίζει ο ίδιος, ιδέες που κάποτε θεωρούνταν ριζοσπαστικές, όπως η υγειονομική περίθαλψη για όλους, το δωρεάν δημόσιο κολλέγιο, η διαγραφή του φοιτητικού και του ιατρικού χρέους, είναι πλέον εξαιρετικά δημοφιλείς και συζητούνται. Η εκστρατεία του έχει δώσει ζωή και φωνή στη δυσαρέσκεια της εργατικής τάξης από τις δεκαετίες του νεοφιλελευθερισμού, και έχει δείξει στους ανθρώπους ότι είναι εφικτό κάτι καλύτερο. Ας ελπίσουμε ότι οι άνθρωποι και οι οργανώσεις που έχουν κινητοποιηθεί στην εκστρατεία του Σάντερς θα συνεχίσουν να οργανώνονται τόσο εντός όσο και εκτός της εκλογικής σφαίρας, χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα του ως βάση για τις απαιτήσεις αυτής της οργάνωσης παντού.
Τελειώνοντας, θα κάνω μια ερώτηση που με βάση τα σημερινά δεδομένα μοιάζει υποθετική: θεωρείς ότι θα ήταν εφικτό να γίνει πρόεδρος των ΗΠΑ ένας σοσιαλιστής;Πιστεύω ότι ο Σάντερς μπορούσε να κερδίσει τον Τραμπ. Η πλατφόρμα του μιλάει στις ανάγκες των ανθρώπων της εργατικής τάξης, που έχουν υποφέρει για χρόνια από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Το πρόγραμμα του είναι πολύ δημοφιλές. Έχει μια έντονα πιστή και κινητοποιημένη βάση, όπως και ο Τραμπ, και στις δημοσκοπήσεις πάει πολύ καλά απέναντι στον Τραμπ στις «αμφισβητούμενες πολιτείες», που είναι κρίσιμες για να κερδηθεί η προεδρία. Ο Σάντερς έχει μια πραγματική δυνατότητα να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης που δεν πήγαν να ψηφίσουν την Κλίντον το 2016, ακόμα και να κερδίσει αρκετούς οπαδούς του Τραμπ. Δυστυχώς όμως, νομίζω ότι είναι απίθανο να κερδίσει στις προκριματικές εκλογές. Μόνο μια μικρή μειοψηφία των επιλέξιμων ψηφοφόρων συμμετέχει, ή ακόμη και δίνει προσοχή στις προκριματικές εκλογές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την άνοδο των υποψηφίων που ευνοούνται από τις πολιτικές ελίτ, όπως ο Μπάιντεν, ακόμα κι αν έχουν μικρότερη πιθανότητα να κερδίσουν τις γενικές εκλογές.
*Ο Νικ Φρενς διδάσκει Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας και είναι μέλος των Δημοκρατών Σοσιαλιστών της Αμερικής.