Δίκτυο Αλληλεγγύης "Αόρατος Πειραιάς"
Του Παναγιώτη Βουτυράκου*Λίγους μήνες μετά την έξοδο της κοινωνίας από το ζόφο των μνημονίων, βρισκόμαστε πάλι αντιμέτωποι με την αβεβαιότητα και το φόβο, η απειλή αυτή τη φορά ακουμπάει και το ύψιστο αγαθό: τη ζωή. Ταυτόχρονα, με βίαιο τρόπο αποκοβόμαστε από τις καθημερινές μας συνήθειες τους φίλους και τους γνωστούς μας.
Ο Ο.Η.Ε. επισημαίνει ότι η πανδημία θα έχει σημαντικές μεσο- και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις: οικονομικές (ύφεση μεγαλύτερη αυτής της «Μεγάλης Ύφεσης» του 2008-9), κοινωνικές (ραγδαία αύξηση της ανεργίας και μείωση εισοδημάτων) και πολιτικές (αμφισβήτηση πολιτικών δικαιωμάτων, στοχοποίηση και στιγματισμός κοινωνικών ομάδων) σε παγκόσμιο επίπεδο.
Βραχυπρόθεσμες επιπτώσειςΟι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις στη ψυχική υγεία των ανθρώπων σχετίζονται κυρίως με τον περιορισμό της κοινωνικής επαφής των ανθρώπων και με τον φόβο για την υγεία και τη ζωή.
Διάφορες έρευνες που δημοσιεύονται παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση της ψυχολογικής πίεσης, εκδηλώσεων και καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Οι κλειστές πόρτες όταν #Μένουμε σπίτι και η έλλειψη δυνατότητας αναζήτησης βοήθειας, η υπολειτουργία των θεσμών πρόληψης και υποστήριξης των θυμάτων της κακοποίησης, η αύξηση της επιθετικότητας που δημιουργεί η αποστέρηση και η κρίση, έχουν ως σιωπηλά θύματα τους πιο αδύναμους. Τα παιδιά και τις γυναίκες.
Μέσο και μακροπρόθεσμες επιπτώσειςΟι μέσο και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία (αναμένεται μεγάλη αύξηση των ψυχικών διαταραχών, του μίσους, της βίας και του ρατσισμού), η βίωση του άλλου όχι σαν πηγή χαράς άλλα φόβου, ο αποκλεισμός από το δικαίωμα της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, η επισιτιστική κρίση για μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, η έκρηξη του αριθμού των αστέγων, όλα όσα ζήσαμε στο χρόνια των μνημονίων είναι δυστυχώς πολύ πιθανό να επαναληφθούν και επανατραυματίσουν ψυχικά ένα κοινωνικό σώμα που ακόμα δεν έχει επουλώσει τις πρόσφατες πληγές του.
Με ποιο τρόπο το ένστικτο της ζωής θα υπερισχύσει της καταστροφής και του θανάτου; Στη μεγάλη αυτή συζήτηση που πρέπει να μας απασχολήσει όλο το επόμενο χρονικό διάστημα, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας έχει να συνεισφέρει και με την παρακάτω οδηγία:
Αλληλεγγύη, ο μόνος τρόποςΠροστατέψτε τον εαυτό σας και υποστηρίξτε τους άλλους. Η αλληλεγγύη είναι ο μόνος τρόπος για να θωρακιστούμε ψυχικά, αλλά και να θωρακίσουμε τις κοινότητές μας από τις συνέπειες της υγειονομικής κρίσης.
Το Δίκτυο Αλληλεγγύης ‘Αόρατος Πειραιάς», που προέκυψε από τη συνεργασία της Δημοτικής Παράταξης «Πειραιάς για Όλους», του Περιοδικού Δρόμου «Σχεδία», του Θεραπευτικού Προγράμματος ΚΕΘΕΑ-ΝΟΣΤΟΣ και της ΑΜΚΕ «Πλόες ΕΨΥΜΕ» διαμορφώνει εδώ και ένα μήνα τις δικές του απαντησεις:
• Η Κάρτα Αλληλεγγύης με πρόθεση να δημιουργηθούν ή/και να ενεργοποιηθούν ξανά τα δίκτυα γειτονιάς, το δίκτυο αλληλεγγύης και υποστήριξης μεταξύ των κατοίκων.
• Η τηλεφωνική γραμμή Ψυχολογικής Υποστήριξης (210-4190194), που παρέχει δωρεάν ψυχοκοινωνική συμβουλευτική Με τη γραμμή συνεργάζονται οι δομές ψυχικής υγείας της ΑΜΚΕ Πλόες ΕΨΥΜΕ (για άτομα στο φάσμα του αυτισμού και για έφηβους με ψυχοκοινωνικές διαταραχές), εξειδικευμένοι επαγγελματίες από τον της παιδικής προστασίας, πιστοποιημένοι σύμβουλοι τοξικοεξαρτήσεων, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχοθεραπευτές νοσηλευτές και γιατροί.
• Οι Διαδικτυακές Βραδιές όπου συζητάμε και χαράζουμε παρεμβάσεις για τα αόρατα θύματα της κρίσης: Τους άστεγους, τους ψυχιατρικά πάσχοντες, τους πρόσφυγες, τους τοξικοεξαρτημένους, τους φυλακισμένους, τα παιδιά.
Τούτα τα παραπάνω και τα όνειρα που μοιραζόμαστε, όσα άλλα γεννηθούν από τις συναντήσεις μας με συλλογικότητες στις γειτονιές είναι οι απαντήσεις μας
Όπως πάντα, δεν μένουμε άπραγοι, #μένουμεσπίτι αλλά #μένουμεάνθρωποι, χωρίς να αφήνουμε κανέναν μόνο στην κρίση.
* Ο Π. Βουτυράκος είναι παιδοψυχίατρος, διευθυντής Δομής Ψυχικής Υγείας Πειραιά Ε.Κε.Ψ.Υ.Ε. και δημοτικός σύμβουλος με την παράταξη «Πειραιάς για Όλους».