Με μια νέα εκστρατεία... αδιαφάνειας, που θυμίζει πρακτικές ΚΕΕΛΠΝΟ, η κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα να δώσει άλλα 9 εκατομμύρια ευρώ σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, πέραν των 11 εκατομμυρίων που είχε δώσει σε πρώτη φάση, στο πλαίσιο της εκστρατείας «Μένουμε Σπίτι». Για «δωράκια» και «επιλεκτικού χαρακτήρα ρυθμίσεις που αποσκοπούν να ευνοηθούν φίλοι της κυβέρνησης», κάνει λόγο, μιλώντας στην «Εποχή», ο υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Λευτέρης Κρέτσος, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι οι συγκεκριμένες διαφημίσεις ως κοινωνικά μηνύματα θα μπορούσαν να προβληθούν από τα μέσα ενημέρωσης εντελώς δωρεάν.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνολο της κρατικής διαφημιστικής δαπάνης που ξεπερνάει τα 20 εκατομμύρια ευρώ, θα «μοιραστεί» από μία ιδιωτική εταιρεία (Initiative Media), στην οποία δόθηκε το έργο με απευθείας ανάθεση, χωρίς να έχει προηγηθεί διαγωνισμός, ούτε πρόσκληση ενδιαφέροντος και χωρίς να γίνουν γνωστά τα κριτήρια που θα ακολουθηθούν. Μάλιστα, μέχρι στιγμής, παραμένει άγνωστο που δόθηκαν τα πρώτα 11 εκατομμύρια ευρώ, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στ. Πέτσα, επιχειρώντας να διασκεδάσει τις σχετικές αιτιάσεις, να δηλώνει πως «στο τέλος θα έχετε πλήρη εικόνα για το τι πήρε ποιος».
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, με το δεύτερο αυτό πακέτο χρηματοδότησης, η κυβέρνηση επιδιώκει, μεταξύ άλλων, να εξευμενίσει τους ιδιοκτήτες των περιφερειακών μέσων ενημέρωσης που είδαν τα πρώτα 11 εκατομμύρια να διατίθενται αποκλειστικά σε μέσα ενημέρωσης των Αθηνών. Για την ακρίβεια, σε ορισμένα μέσα των Αθηνών, καθώς υπήρξαν και κάποιες κραυγαλέες εξαιρέσεις αντιπολιτευόμενων μέσων, όπως η περίπτωση της εφημερίδας και ιστοσελίδας «Documento».
Από τη μεριά της, η κυβέρνηση δικαιολόγησε την παράκαμψη κάθε κείμενης νομοθεσίας και την επιλογή της απευθείας ανάθεσης, επικαλούμενη το επείγον της κατάστασης. Πράγματι η κατάσταση είναι επείγουσα, όμως, η συνθήκη αυτή δεν απαντά στο έτερο «καυτό» ερώτημα: γιατί άραγε έπρεπε η πληροφόρηση αυτή να στοιχίσει στον ελληνικό λαό 20 εκατομμύρια ευρώ, εφόσον μιλάμε για κοινωνικά μηνύματα που θα μπορούσαν να προβληθούν δωρεάν;
Θύμα η ενημέρωσηΘα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι η εκστρατεία «Μένουμε Σπίτι» αξιοποιείται ως όχημα από την κυβέρνηση για να στηρίξει κανάλια, εφημερίδες, ραδιόφωνα και ιστοσελίδες που έχει πληγεί οικονομικά από την πανδημία. Είναι όμως έτσι; Όπως τονίζει ο πρώην υφυπουργός Ενημέρωσης Λευτέρης Κρέτσος, μόνο έτσι δεν θα μπορούσε να ιδωθεί αυτή η καμπάνια: «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρώτα από όλα στέρησε πόρους προς την έντυπη δημοσιογραφία από τη μη εφαρμογή του προγράμματος της οικονομικής ενίσχυσης των περιφερειακών και πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδων (10 εκατ. ανά έτος). Παράλληλα δεν προχώρησε στην υλοποίηση δύο εμβληματικών έργων για τον κλάδο της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής βιομηχανίας ύψους 100 εκατ. που βρήκε έτοιμα από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (Ταμείο Εγγυοδοσίας Οπτικοακουστικών Παραγωγών 25 εκατ., Επενδυτικό Ταμείο για Οπτικοακουστικές Παραγωγές 75 εκατ.). Αντίθετα, με το ξέσπασμα της πανδημίας επέλεξε να ενισχύσει οικονομικά τα μέσα ενημέρωσης με σκανδαλώδη και αδιαφανή τρόπο, που θυμίζει άλλες εποχές. Απάλλαξε τους μεγαλοκαναλάρχες από την υποχρέωση της καταβολής του τιμήματος για την κατοχή της πανελλαδικής τηλεοπτικής άδειας, έδωσε χρήματα σε ένα Media Shop για την υλοποίηση μιας καμπάνιας που η νομοθεσία και η εταιρική κοινωνική ευθύνη επιτρέπουν να γίνει δωρεάν και τέλος ενέκρινε την αύξηση των δαπανών για προγράμματα επικοινωνιακής προβολής του δημοσίου. Τι δείχνουν όλα αυτά; Ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αλλεργία στην εφαρμογή πολιτικών με κανόνες διαφάνειας που ενισχύουν όλες τις νόμιμες επιχειρήσεις του κλάδου. Θέλει να κάνει δωράκια και επιλεκτικού χαρακτήρα ρυθμίσεις που ευνοούν τους φίλους της. Ο στόχος της ήταν να μοιράσει λεφτά σε μέσα ενημέρωσης κατά παρέκκλιση των κείμενων θεσμικών διατάξεων και δίχως να φανούν στη Διαύγεια που πηγαίνουν τα χρήματα αυτά. Αυτό δεν υπηρετεί την ανάγκη στήριξης του κλάδου στις παρούσες συνθήκες. Αυτό πλήττει την αντικειμενική πληροφόρηση των πολιτών και οδηγεί στη μετατροπή της δημοσιογραφίας σε “λιβάνισμα” και σε advertorial για το πόσο καλή είναι η κυβέρνηση. Όσα μέσα ενημέρωσης ασκούν κριτική θα αποκλείονται από την κρατική χρηματοδότηση και θα οδηγούνται σε οικονομικό μαρασμό».
Μέτρα στήριξηςΗ ανάγκη για στήριξη των μέσων ενημέρωσης πανελλήνιας εμβέλειας και τοπικών - περιφερειακών είναι υπαρκτή εν μέσω πανδημίας. Ωστόσο, για να γίνει αυτό απαιτείται αφενός διαφάνεια και αφετέρου συγκεκριμένα μέτρα που θα δώσουν οικονομικές «ανάσες» στα μέσα ενημέρωσης.
«Η κυβέρνηση όφειλε να λάβει ουσιαστικά μέτρα στήριξης μέσα από τη σύσταση ενός Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης για μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, που δεν έχουν λάβει υψηλή κρατική επιχορήγηση το τρέχον έτος. Παράλληλα, θα έπρεπε να αξιοποιήσει τα εργαλεία του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου (ν. 4339/ 2015, ν. 4374/2016, ν. 4487/ 2017, ΠΥΣ 50/ 2015) που ενισχύουν τη διαφάνεια και την ισότιμη μεταχείριση στην κρατική διαφήμιση, όπως το μητρώο online media και το μητρώο περιφερειακού Τύπου», σημειώνει ο Λευτέρης Κρέτσος και προσθέτει πως η κυβέρνηση θα έπρεπε –αν είχε τη βούληση– να πάρει πρόσθετα μέτρα οικονομικής ανακούφισης, όπως: Ο μηδενισμός του ΦΠΑ στις συναλλαγές που αφορούν στην εκτύπωση, την πώληση και διανομή εντύπων ή την αγορά τηλεοπτικού χρόνου για το επόμενο 6μηνο, την κάλυψη του κόστους μεταφοράς εντύπων στην Περιφέρεια για το επόμενο 6μηνο, την κάλυψη του κόστους ηλεκτρονικών συνδρομών εντύπων όσο διαρκούν οι περιορισμοί κυκλοφορίας (οι καταναλωτές θα αποκτούν ηλεκτρονικό voucher με σχετική αίτηση σε ειδική ιστοσελίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης), την αυστηρή τήρηση της υποχρέωσης των φορέων του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα να δαπανούν τουλάχιστον το 30% σε περιφερειακά μέσα ενημέρωσης και την ενεργοποίηση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για τη συμμετοχή σε προγράμματα ανάπτυξης και ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων του κλάδου.
Δημήτρης Μαριδάκης