Προστατευόμενες περιοχές στο έλεος αυθαίρετων πρακτικώνΠίσω ολοταχώς στα χρόνια του... Αθηνοκεντρικού κράτους σήμανε ο νέος νόμος που κατ’ ευφημισμόν ονομάστηκε «εκσυγχρονισμός της περιβαλλοντικής νομοθεσίας» αλλά στην πραγματικότητα έρχεται να παραδώσει το φυσικό περιβάλλον στα επιχειρηματικά συμφέροντα. Ενδεικτική της νοοτροπίας που χαρακτηρίζει το νόμο, είναι η κατάργηση των κατά τόπους Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) και η μετατροπή τους σε απλά τμήματα ενός κεντρικού φορέα (ΟΦΥΠΕΚΑ), ο οποίος πλέον θα αποφασίζει για τα περιβαλλοντικά ζητήματα όλων των προστατευόμενων περιοχών. Στην πράξη, δηλαδή, ο νέος νόμος έρχεται να βάλει στην άκρη τις τοπικές κοινωνίες οι οποίες συμμετείχαν με εκπροσώπους τους, αμισθί, στα Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων και αποφάσιζαν για σοβαρά θέματα των περιοχών τους.
Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός του ΥΠΕΚΑ, όπως και οι περισσότερες πτυχές του νέου νόμου, βρήκε απέναντί του όλες τις Διοικήσεις και τους εργαζόμενους των ΦΔΠΠ που ζήτησαν την απόσυρση του νομοσχεδίου. Ειδικότερα, για τους ΦΔΠΠ ο νόμος προβλέπει ότι στη θέση των 36 Φορέων συστήνονται 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠΠ) σε επίπεδο Τμήματος, που σημαίνει ότι οι ΦΔΠΠ χάνουν της αυτοτέλειά τους. Ποιος θα είναι ο ρόλος τους πλέον; Ουσιαστικά θα αποτελούν γραφειοκρατικούς βραχίονες ενός νέου κεντρικού Οργανισμού, του ΟΦΥΠΕΚΑ, που θα έχει την αρμοδιότητα αποφάσεων-γνωμοδοτήσεων. Πιο απλά, τις αποφάσεις για τους κατά τόπους δρυμούς και περιοχές NATURA θα τις παίρνει ένας Φορέας στην Αθήνα, χωρίς να διαθέτει εκ των πραγμάτων την απαραίτητη γνώση των ιδιαιτεροτήτων της κάθε περιοχής και χωρίς ουσιαστική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία.
«Ουσιαστικά αυτό που χάνεται με τον νόμο είναι η τοπικότητα. Τα Δ.Σ. των Φορέων είχαν τουλάχιστον 4-5 άτομα από την τοπική κοινωνία που συμμετείχαν αμισθί. Πλέον η όποια απόφαση θα παίρνεται στην Αθήνα», σημείωσε, μιλώντας στην «Εποχή» ο πρόεδρος του ΦΔΠΠ Σαμαριάς και Δυτικής Κρήτης, Πέτρος Λυμπεράκης και πρόσθεσε ότι παράλληλα καταργούνται τα ΑΦΜ των Φορέων που σημαίνει ότι σταματά οποιαδήποτε αυτόνομη οικονομική τους δραστηριότητα.
«Το γεγονός ότι χάνεται η τοπικότητα από τους Φορείς συνεπάγεται στην πράξη ότι χάνεται και η ιδιαιτερότητα των λύσεων. Ένα πρόβλημα στον Μπάλο δεν αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο με μια λιμνοθάλασσα στη Ροδόπη. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές που απαιτούν ξεχωριστές λύσεις», επεσήμανε ο κ. Λυμπεράκης.
Συγχρόνως, ο νέος νόμος γκρεμίζει ουσιαστικά όλη τη δουλειά και τις σχέσεις εμπιστοσύνης που είχαν χτίσει οι Φορείς με τις τοπικές κοινωνίες επαναφέροντας τον κίνδυνο, λόγω έλλειψης ελέγχου και εγγύτητας, των αυθαίρετων καταστροφικών πρακτικών σε προστατευόμενες περιοχές.
«Τα Δ.Σ. των Φορέων εξέφραζαν το σύνολο της τοπικής κοινωνίας (αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, Επιμελητήρια, ΜΚΟ κ.ά.) και μέσα από αυτά είχε λόγο η κοινωνία των πολιτών. Γι’ αυτό θεωρώ ότι από τη δομή του νέου συστήματος θα προκύψει μια απαξία για τις προστατευόμενες περιοχές, γιατί εκ των πραγμάτων δεν θα μπορεί να γίνει αλλιώς. Είναι προφανές, όσο ευαίσθητοι και σοβαροί κι αν είναι ως επιστήμονες οι άνθρωποι που θα αναλάβουν να πάρουν τις αποφάσεις, δεν μπορούν να αποφανθούν κεντρικά για υποθέσεις που πολλές φορές χρήζουν ακόμα και αυτοψίας», επεσήμανε μιλώντας στην «Εποχή» ο πρόεδρος του ΦΔ Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, Παναγιώτης Παράσχου, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του τόσο για το μέλλον των εργαζομένων των Φορέων όσο και για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα που διαχειρίζονται οι ΦΔΠΠ και τα οποία κινδυνεύουν ακόμα και να χαθούν, αφού οι φορείς στερούνται πλέον ΑΦΜ.
Δημήτρης Μαριδάκης