Αστεγοι και άποροι πρόκειται να βρεθούν από τις 31 Μαΐου περίπου 4.000 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, καθώς, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση της 7ης Απριλίου, όσοι έχουν λάβει άσυλο μέχρι τις αρχές Απριλίου, θα πρέπει να αποχωρήσουν από τα διαμερίσματα του προγράμματος Εστία, ενώ παράλληλα θα διακοπεί γι’ αυτούς και η λήψη του μηνιαίου επιδόματος βοήθειας.
Παράλληλα, στο άμεσο μέλλον ο αριθμός των προσφύγων που θα βρεθούν στο δρόμο πρόκειται να αυξηθεί ακόμα περισσότερο, καθώς πια οι ωφελούμενοι του προγράμματος αφού αναγνωριστεί το αίτημά τους, θα μπορούν να πάρουν παράταση διαμονής μόνο για ένα μήνα. Μόνη εξαίρεση οι έγκυες 7 μηνών, που μπορούν να πάρουν παράταση για 2 μήνες, ώστε να βρεθούν έπειτα στο δρόμο με το νεογέννητο παιδί. «Από το μέτρο αυτό δεν εξαιρούνται ούτε οι οικογένειες με παιδιά που πάνε σχολείο, γεγονός που σημαίνει ότι θα μείνουν ξαφνικά εκτός εκπαίδευσης, δυναμιτίζοντας όποια προσπάθεια ένταξης έχει γίνει μέχρι τώρα. Και παλαιότερα αποχωρούσαν από το πρόγραμμα, αλλά δινόταν παράταση 6 μηνών και άνω, λαμβάνοντας υπόψιν την κατάσταση του κάθε πρόσφυγα. Είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι για το μέτρο, καθώς ένα κράτος που δεν έχει καμία ουσιαστική πολιτική για τους άστεγους, βγάζει τώρα στο δρόμο συν 4.000 ανθρώπους», εξηγεί στην «Εποχή» η Νικολέτα Κυράνα, συντονίστρια του προγράμματος Εστία στα 5 νησιά του Αιγαίου για την Άρσις.
Χωρίς σχεδιασμό για το επόμενο στάδιοΕπίσημα στατιστικά για την εργασιακή και οικονομική κατάσταση των αναγνωρισμένων προσφύγων που καλούνται να αποχωρήσουν, δεν υπάρχουν, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει και ενδιαφέρον από το υπουργείο για το μέλλον και τη ζωή αυτών των ανθρώπων -που παρά τις ενστάσεις των εμπλεκόμενων φορέων επιμένει στην εφαρμογή του μέτρου. Βάσει, όμως, της εμπειρίας της συντονίστριας της Άρσις (η ΜΚΟ είναι υπεύθυνη για 300 ωφελούμενους του συγκεκριμένου προγράμματος), αλλά και των πληροφοριών που έχει από συναδέλφους άλλων φορέων στο πρόγραμμα, «η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων που θα αποχωρήσουν, δεν έχει κάποιο εισόδημα. Δεν υποστηρίζουμε ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να μείνουν για πάντα στο σημερινό καθεστώς, αλλά δεν γίνεται να αποχωρήσουν τη στιγμή που δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για το επόμενο στάδιο».
Το μόνο πρόγραμμα που υπάρχει για τη στήριξη των αναγνωρισμένων προσφύγων, είναι το πρόγραμμα Ήλιος, το οποίο όμως έχει αρκετά κενά. Βάσει αυτού προσφέρονται στους ωφελούμενους μαθήματα ελληνικών, επαγγελματική συμβουλευτική και επιχορήγηση ενοικίου για 6 μήνες (με σταδιακή μείωση της επιχορήγησης μέσα σ’ αυτούς τους μήνες), αφού ο κάθε πρόσφυγας βρει μόνος του και συνάψει συμβόλαιο ενοικίασης με κάποιον ιδιώτη. Προκειμένου να υλοποιηθούν, όμως, αυτές οι προβλέψεις προϋποθέτουν την ύπαρξη εισοδήματος, ώστε να δοθούν τα ενοίκια που ζητούνται μπροστά για εγγύηση, αλλά και για να μπορέσουν να εξυπηρετήσουν όλες τις υπόλοιπες ανάγκες τους. Το πρόγραμμα, όμως, προβλέπει μόνο συμβουλευτική για απασχόληση και όχι την εύρεση αυτής. «Οι ωφελούμενοι του προγράμματος πολύ δύσκολα θα βρουν κάποιον ιδιώτη να συνάψουν συμβόλαιο ενοικίασης, πρώτον λόγω των υψηλών ενοικίων που ζητούνται. Δεύτερον, και κυριότερο, εξαιτίας του άκρως ρατσιστικού λόγου που μεθοδεύεται καθημερινά εναντίον των προσφύγων και των μεταναστών, που καθιστά αδύνατο να οικοδομηθεί ένα κλίμα καλής συνύπαρξης και ένταξης. Σχεδόν κανείς δεν δέχεται να νοικιάσει διαμέρισμα σε πρόσφυγες. Στην Άρσις έχουμε ωφελούμενους στην Αθήνα που έχουν υπαχθεί στο πρόγραμμα Ήλιος, αλλά κανείς δεν έχει καταφέρει να κλείσει συμβόλαιο για σπίτι μέχρι τώρα», περιγράφει η Νικολέτα Κυράνα.
«Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όταν υλοποιούνταν οι αποχωρήσεις από το πρόγραμμα Εστία, υπήρχε ο απαραίτητος χρόνος προσαρμογής και πρόβλεψη για επίδομα στέγασης, ένταξη στο ΚΕΑ και στο πρόγραμμα Ήλιος. Επίσης είχε προβλεφθεί να λειτουργήσουν προγράμματα απασχόλησης στον ΟΑΕΔ, όπου θα μετείχαν και οι πρόσφυγες. Η ΝΔ αντί να βγάζει ανθρώπους στο δρόμο άρον-άρον και σε μια κοινωνία που έχει δηλητηριάσει με ρατσιστικό μίσος, θα πρέπει να εφαρμόσει τα απαραίτητα μέτρα ένταξης. Βασικό, όμως, είναι να αναπτύξουμε κι εμείς και το κίνημα ένα κοινωνικό δίχτυ αλληλεγγύης, ώστε να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες να βρουν τα πατήματά τους μετά την έξοδό τους από τις δομές», σημειώνει στην «Εποχή» ο Γιώργος Ψυχογιός, βουλευτής Κορίνθου και αν. τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ.
Νομοθέτηση καταπάτησης δικαιωμάτωνΟι προθέσεις, όμως, της ΝΔ στο προσφυγικό διαπιστώθηκαν για ακόμα μια φορά από το νόμο που ψήφισε την περασμένη εβδομάδα. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει της κριτικής που δέχθηκε από την αντιπολίτευση και από πλέον 20 σχετικών οργανώσεων, με το νέο νόμο η κράτηση από έσχατο μέτρο, όπως προβλέπεται από το διεθνές δίκαιο, καθίσταται συστηματικό, φτάνοντας ακόμα και τους 36 μήνες. Περιορίζεται κι άλλο η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου, μειώνεται η προστασία των ευάλωτων ομάδων και των ασυνόδευτων ανηλίκων, αφαιρείται η δυνατότητα όσων απορριφθεί το αίτημα για άσυλο να παραπεμφθούν για ανθρωπιστική προστασία. Προβλέπεται εξέταση των αιτήσεων κατά βάση από μονομελή επιτροπή και αντικατάσταση των ανοιχτών δομών από κλειστές στα νησιά (βλ. τη σχετική ανάλυση της Διεθνούς Αμνηστίας:
https://www.amnesty.gr/news/articles/article/23300/ellada-anisyhitikes-nomikes-exelixeis-gia-aitoyntes-asylo-kai-mko )
Συνεχίζουν τις παράνομες επαναπροωθήσειςΤαυτόχρονα, η ανησυχία για την πολιτική της κυβέρνησης στο προσφυγικό εντείνεται, καθώς υποστηρίζει πια δημόσια και απροκάλυπτα τις παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων. Πιο συγκεκριμένα, ο βουλευτής της ΝΔ Κ. Μπογδάνος πριν λίγες μέρες έγραψε σε tweet του: «Ευχαριστούμε τους συντρόφους για τη διαφήμιση των κυβερνητικών μας πολιτικών. Ναι, οι βάρκες πλέον γυρνάνε -και θα γυρνάνε- πίσω στην Τουρκία, η εντολή στο λιμενικό είναι σαφής, η χώρα έπαψε να είναι μια ισλαμολάγνα νεοαριστερή λαθροντίσνεϋλαντ». Όσο γραφικός και αν θεωρείται ο εν λόγω βουλευτής, η δήλωσή του δεν διαψεύστηκε από την κυβέρνηση, παρά τη σχετική έκκληση του Γιώργου Ψυχογιού.
«Εδώ και μήνες καλλιεργείται η πρακτική των επαναπροωθήσεων, είτε μέσα από κυβερνητικά χείλη και βουλευτές της ΝΔ, είτε από φιλικά έντυπα της κυβέρνησης, είτε μέσα από κάποιες ακραίες ομάδες, που παίζουν καθοριστικό ρόλο απ’ ό,τι φαίνεται στη διαμόρφωση της κυβερνητικής πολιτικής. Να τονίσουμε για μια ακόμα φορά ότι η επαναπροώθηση δεν αποτελεί απλά παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αλλά και ποινικό αδίκημα για όποιον προβεί σε αυτή», τονίζει ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Σημειώνεται ότι την περασμένη Τρίτη υπήρξε νέα καταγγελία για περιστατικά επαναπροώθησης, με τη νορβηγική ΜΚΟ, Aegean Boat Report, να δίνει στη δημοσιότητα βίντεο, όπου καταγράφεται καθαρά το λιμενικό να έχει δέσει βάρκα προσφύγων, την οποία γυρίζει στα τουρκικά ύδατα.
Παρά τις καταγγελίες και τις ερωτήσεις από φορείς και την αξιωματική αντιπολίτευση, ο υπουργός Μετανάστευσης, Ν. Μηταράκης, όχι μόνο δεν έχει πάρει θέση, αλλά κατά τη συζήτηση του νόμου στη Βουλή, σύμφωνα με τον Γιώργο Ψυχογιό, «στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει την πρόβλεψη των μυστικών κονδυλίων, είπε γενικά και αόριστα πως θα χρησιμοποιηθούν για την ανάσχεση των ροών, φέρνοντάς μας στο μυαλό την επικίνδυνη φαρσοκωμωδία των πλωτών φραγμάτων, αλλά και τις επαναπροωθήσεις. Είπε επίσης πως θα χρησιμοποιηθούν και κατά όποιου εμποδίζει τις απελάσεις. Ζητάμε να πει ξεκάθαρα ποιους εννοεί. Θέλουμε να ελπίζουμε ότι δεν αναφέρεται στο δικαίωμα των αιτούντων να εξαντλήσουν όλα τα διοικητικά και νομικά μέσα που διαθέτουν, ούτε σε ανθρώπους που παρίστανται σε αυτή τη διαδικασία, ούτε στους αλληλέγγυους, που προσφέρουν τη στήριξή τους στους πρόσφυγες για όσο μένουν εδώ». Σημειώνεται ότι το ζήτημα των μυστικών κονδυλίων έχει τεθεί και στο Ευρωκοινοβούλιο, με ερώτηση που υπογράφεται τόσο από τους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και της GUE, όσο και από των Πρασίνων, των Σοσιαλδημοκρατών (μία και 2 αντίστο��χα), αλλά και από τον πρόεδρο της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών LIBE.
Τζέλα Αλιπράντη