Συνέντευξη με τον βουλευτή και τομεάρχη Προσφυγικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο Ψυχογιό** Η απαξίωση προσφύγων και ευάλωτων ομάδων συνεπάγεται άμεσο κίνδυνο για τα δικαιώματα όλωνΤη συνέντευξη πήρε η
Τζέλα ΑλιπράντηΑπό αύριο χιλιάδες αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θα βρεθούν άστεγοι, εξαιτίας των εξώσεων, που επιβάλλει το υπουργείο, από τα διαμερίσματα του προγράμματος Εστία και τις δομές. Πώς κρίνεις αυτή την επιμονή στο μέτρο, παρά τις ενστάσεις όλων των φορέων;Είναι πραγματικά προκλητικό και προσβλητικό αναγνωρισμένοι πρόσφυγες να εκτίθενται σε αυτή την αντιμετώπιση και στην ουσία να καθίστανται άστεγοι. Συν αυτού, η απόφαση στην οποία εμμένει το υπουργείο, εκθέτει τους ανθρώπους αυτούς και στον κορονοϊό, αφού δεν θα έχουν κάποια στέγη για να τηρούν τα μέτρα προστασίας. Μιλάμε για 8.000 ανθρώπους που θα μένουν στο δρόμο και στα τέλη Ιουνίου θα διπλασιαστούν. Από εκεί και πέρα, όμως, τους δίνει βορά στους ακροδεξιούς και στους δήθεν αγανακτισμένους, που εξέθρεψε η ίδια η ΝΔ τα προηγούμενα χρόνια και συνεχίζει να ανέχεται τώρα ως κυβέρνηση. Με αυτή την πολιτική, θεωρούμε ότι προσπαθεί να εξυπηρετήσει το σκοπό της, που είναι να στρέψει την κοινωνία κατά των προσφύγων, να εκπέσει η αλληλεγγύη και να γίνει αποδεκτή η δημιουργία κλειστών κέντρων για τη στέγαση-κράτηση των προσφύγων.Τίθεται, βέβαια, και το ζήτημα πώς θα διενεργηθούν οι εξώσεις αυτές. Θα δούμε εικόνες να επεμβαίνει η αστυνομία, να τους βγάζει από τα σπίτια και να τους παρατάει σε πλατείες και πάρκα;
Τι λύσεις μπορούν να δοθούν για τη στέγαση των αναγνωρισμένων προσφύγων και τι πρέπει να κάνει και το κίνημα αλληλεγγύης για αυτή την κατάσταση που διαμορφώνεται;Στο ζήτημα αυτό προηγείται η πολιτεία και πρέπει να προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες. Το πρώτο που πρέπει να γίνει, είναι η διατήρηση και η επέκταση του προγράμματος Εστία. Εμείς είχαμε θέσει την 6μηνη παράταση διαμονής για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες, διάστημα όπου εξελισσόταν παράλληλα η ενταξιακή διαδικασία, ώστε όταν βγουν από τις δομές να έχουν συγκεκριμένα εφόδια και να μπορέσουν να βρουν το βηματισμό τους και να ενταχθούν στο κοινωνικό σύνολο. Πέραν από το πρόγραμμα Ήλιος, που είχε προβλέψει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για τη στέγαση και την ελληνομάθεια των αναγνωρισμένων προσφύγων (να αναφέρουμε πάλι ότι τώρα πολλοί μένουν εκτός για γραφειοκρατικούς λόγους), είχαμε κάνει και άλλες συγκεκριμένες κινήσεις. Σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας δώσαμε το δικαίωμα στους πρόσφυγες να κάνουν επιχειρηματικές κινήσεις μέσα από το όχημα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Τους είχαμε εντάξει, όπως και τους αιτούντες άσυλο, στα μητρώα του ΟΑΕΔ και είχαμε δώσει τη δυνατότητα συμμετοχής σε προγράμματα κατάρτισης, επιμορφωτικά σεμινάρια και προγράμματα εργασίας, ώστε να προετοιμαστούν για την επόμενη μέρα. Και βέβαια είχαμε ολοκληρώσει μια καταγραφή των επαγγελματικών δεξιοτήτων όλων των αιτούντων άσυλο, ώστε να μπορούν να σχεδιαστούν πιο αποτελεσματικά προγράμματα εργασίας. Πέραν από το πρόγραμμα Ήλιος, είχαμε εντάξει τους πρόσφυγες στο ΚΕΑ, στο επίδομα ενοικίου και στο επίδομα ρεύματος. Όλα αυτά, βέβαια, υλοποιούνταν σε συνδυασμό με την ευρύτερη πολιτική ένταξης, που περιελάμβανε την πρόσβαση στην εκπαίδευση, τον αθλητισμό και την υγεία.
Το κίνημα αλληλεγγύης προετοιμάζεται τώρα (όπως και πριν με διάφορες δράσεις), ώστε, πρώτον, να μπορέσει να διευκολύνει την πρόσβαση των προσφύγων στο πρόγραμμα Ήλιος. Δεύτερον, να εφοδιάσει τους πρόσφυγες με τα απαραίτητα τρόφιμα και είδη που θα χρειαστούν μετά την έξωση. Τρίτον, να βρεθούν κάποια προσωρινά σχήματα και χώροι στέγασης, ώστε να μπορέσουν οι άνθρωποι να προστατευτούν από την πανδημία και τις καιρικές συνθήκες. Και μέσα στη Βουλή, βέβαια, θα συνεχίσουμε να πιέζουμε με κάθε τρόπο για την ανατροπή του μέτρου, αλλά και για να χρησιμοποιήσουν τα εργαλεία που είχαμε δημιουργήσει, όπως προανέφερα, για να μπορέσουν οι πρόσφυγες να επιβιώσουν αξιοπρεπώς. Δεν θα επιτρέψουμε να επικρατήσει η λογική που τους θέλει «αόρατους». Για μας, η απαξίωση προσφύγων και ευάλωτων ομάδων συνεπάγεται άμεσο κίνδυνο για τα δικαιώματα όλων.
Ταυτόχρονα με το ζήτημα των εξώσεων, βλέπουμε ότι, σε αντίθεση με όλη την υπόλοιπη κοινωνία, για τους πρόσφυγες διατηρούνται ακόμα οι περιορισμοί της καραντίνας. Κρίνεις πως το υπουργείο θα συνεχίσει να εργαλειοποιεί την πανδημία για την καταπάτηση των δικαιωμάτων των προσφύγων;Από την αρχή είχαμε πει πως το «Μένουμε σπίτι» δεν ήταν το ίδιο για τους πρόσφυγες, με την πλειοψηφία να μένει σε απαράδεκτες συνθήκες. Η κυβέρνηση προέκρινε τη «στεγανοποίηση» των δομών, χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για τους ίδιους τους πρόσφυγες και τους εργαζόμενους, και στη λογική της ανοσίας της αγέλης. Από την αρχή, δηλαδή, είχαμε το απαράδεκτο γεγονός να αντιμετωπίζονται με άλλους όρους απ’ ό,τι η υπόλοιπη κοινωνία. Αυτός ο διαχωρισμός συνεχίζεται και τώρα, παρά τη σταδιακή άρση των μέτρων για το γενικό πληθυσμό. Αυτό δείχνει, πρώτον, ότι δεν είχε εξασφαλιστεί το προηγούμενο διάστημα ο επαρκής έλεγχος και η υγειονομική ενίσχυση των δομών, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα και να αρθούν εγκαίρως τα μέτρα. Δεύτερον, ότι ακριβώς δεν τους αντιμετωπίζουν ως ισότιμους με τους υπόλοιπους κατοίκους, στοχοποιώντας τους σαν εν δυνάμει κρούσματα και υγειονομική «βόμβα». Αυτό αποτελεί μια μορφή εργαλειοποίησης της πανδημίας -όπως και άλλα μέτρα που λήφθηκαν αυτή την περίοδο, π.χ ξήλωμα εργασιακών δικαιωμάτων, περιορισμός δημόσιων χώρων κτλ- ώστε να προωθηθεί η κράτηση των προσφύγων και η περαιτέρω κοινωνική απομόνωσή τους και αποκοπή τους από τις προνοιακές υπηρεσίες.